Cumhuriyet tarihinin en büyük sosyal konut projesi olarak tanımlanan ‘İlk evim, ilk işyerim’ projesi geçtiğimiz günlerde kamuoyuna tanıtıldı. Projenin, Türkiye’deki barınma sorununun çözümüne ne oranda katkı sunacağı kadar, son dönemde artan konut satış ve kira fiyatlarını nasıl etkileyeceği de merak konusu.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, “yatırımın ülkenin tamamında ev ve kira fiyatlarını düşüreceği gibi vatandaşların konuta ulaşımını da kolaylaştıracağını” söyledi. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, ise “Ev ve kira fiyatları da zaten proje duyulur duyulmaz aşağı gelmeye başladı, düşürecektir” açıklamasını yaptı.
İstanbul Emlakçılar Odası Başkanı Nizameddin Aşa Yenişafak’a yaptığı değerlendirmede, açıklanan sosyal konut projesinin ardından, fiyatlarda bir gevşeme yaşanacağını ve yılbaşından sonra ev kiralarında yüzde 25-30 gibi bir düşüş beklediklerini söyledi.
Aşa, "Sosyal konut projesini çok olumlu karşıladık. Açıklanan rakamlar da gayet makul. Bu projenin, konutun dışında da birçok sektöre katkısı olacak. Yılbaşından sonra kiralarda yüzde 25-30’luk bir düşüş bekliyoruz" diye konuştu. Öğrencilerin gelmesiyle, eylül-ekim aylarında rakamlarda bir yükselme beklediklerini ama bu artışın yaşanmadığını belirten Nizameddin Aşa, şunları söyledi:
"Okulların açılmasıyla, evlere yoğun talebin artması sonucu, kötü bir tablo bekliyorduk ama bu olmadı. Öğrenciler gelmeye başladı ama fiyatlar hemen hemen aynı seyrediyor diyebilirim. Okul telaşının olduğu, öğrencilerin geldiği bu geçici dönemi de atlattığımızda 2O23'ün başında fiyatlarda bir düşüş bekliyorum.”
Cumhurbaşkanı Erdoğan, projenin 2023-2028 arasındaki beş yıllık süreçte 500 bin sosyal konut, 250 bin konut amaçlı arsa, 50 bin iş yerini hedeflediğini söyledi. Erdoğan, projenin ilk etabını oluşturan 250 bin sosyal konutu, 100 bin altyapılı konut arsasını ve 10 bin iş yerini ise iki yılda bitirmeyi planladıklarını belirtti.
BBC’de yer alan demecinde ise Aşa, “Fiyatlara etkinin, şimdiden oluşmasını bekliyor musunuz?” sorusuna “toplumsal psikolojiye” işaret ederek yanıt veriyor:
“Toplumsal bir psikoloji var ve o psikolojiyi şu anda devlet kırmak üzere. Mal sahiplerinin ‘Başka ev yok, bana muhtaçsınız’; müteahhitlerin ‘Ben yapmasam yer bulamazsınız’ gibi (anlayışlarından) psikolojik bir baskı oluştu. Bu olaylar, en azından bunu bile şu anda kırmak üzere ve o da etkili olacak diye düşünüyorum. Fiyatlar özellikle ikinci ellerde sebepsiz yere yükseldi. Hiçbir maliyet artışı yok iken, 30 yıllık, 40 yıllık, 50 yıllık binaların fiyatlarının üçe, dörde katladığını gördük. Bunlar tamamen piyasa üstündeki o psikolojik baskıdan oluşuyor. Bunların ben daha ılımlı hale geleceğini düşünüyorum.”