On yıl önce yatırımını yapanlar 20 katını kazandı! Dünyanın hiçbir ülkesinde böyle bir artış yok

Pandemi, deprem, enflasyon, savaş derken son yıllarda en çok değerlenen yatırım aracı yine konut oldu. OECD verileri rakamsal olarak konuta yapılan yatırımın ne kadar doğru olduğunu bir kez daha gözler önüne serdi.

DİĞER ÜLKELERDEN ÇOK UZAK VERİLER

Dünya Gazetesi'nde Naki Bayır'ın haberine özellikle son üç yılda katlamalı hale gelen artışlarla Türkiye bu alanda dünya ile ayrıştı. Her iki alandaki artışlarda Türkiye ile OECD ülkeleri arasında adeta uçurum oluştu.

1 MİLYON TL'LİK EV 20 MİLYON TL OLDU

OECD’nin Konut Fiyat (Housing Prices) araştırmasına göre Türkiye’de konut fiyatları 2015 yılında 100 birim kabul edildiğinde 2025’in ilk çeyreği itibarıyla 2.075,7 değerine ulaştı. Buna göre anılan yaklaşık on yıllık dönemde Türkiye’de ortalama konut fiyatları nominal bazda yüzde 1.975,7 (19,8 kat) artış gösterdi. Örnek fiyatla ifa­de edilirse; 2015’te 500 bin lira segmentindeki bir konut 2025’te ortalama 10,4 milyon liraya, o tarihte 1 milyon TL eden daha üst sınıf bir konut 20,8 milyon 757 bin liraya yükseldi.

DÜNYADA BAŞKA HİÇBİR ÖRNEĞİ YOK

On yıllık dönemde Türkiye’de astronomik düzeyde ar­tış gösteren konut fiyatlarında OECD ortalamasında artış ise yüzde 90,2 ile bir kata bile ulaşmadı. 2015-2025 döneminde Türkiye’den sonra konut fiyatlarının en fazla arttığı ülke yüzde 160,9 oranı (1,6 kat) ile İzlanda oldu. Buna göre Türkiye, artış oranında en yakın takipçisine yaklaşık 12 kat fark attı.

DİĞER ÜLKELERDEKİ DURUMLAR

Bu ülkeyi yüzde 148,1 artışla Litvanya, yüzde 116,8’le Estonya, yüzde 115,8’le Meksika, yüzde 106,8’le Letonya izledi. ABD de yüzde 101,8, İrlanda yüzde 91,7, Kanada yüzde 80,6, Yunanistan yüzde 71,8’le son on yılda konut fiyatlarının en çok arttığı ilk on ülke arasında yer aldı. On yıllık dönemde konut fiyat artışları diğer ülkelerde ise yüzde 11,5’le yüzde 57,5 arasında gerçekleşti.

TÜRKİYE REEL ARTIŞTA BİRİNCİ

OECD’nin her yıl güncellenerek üye ülkelerdeki fiyat değişimini gözlemlemeyi mümkün kılan konut fiyat endeksindeki artışlar “reel” olarak da hesaplanıyor. Nominal konut fiyat endeksinin OECD ulusal hesaplar veri tabanında yer alan her ülkedeki tüketici harcama deflatörüne oranıyla reel artışlar bulunuyor. Her iki endeks de mevsimsel etkilerden arındırılıyor. Fiyat/gelir oranı, nominal konut fiyat endeksinin kişi başına düşen nominal kullanılabilir gelire bölünmesiyle elde ediliyor.

Buna göre 2015-2025 döneminde konut fiyatları OECD ortalamasında reel olarak yüzde 33,4 oranında artış kaydet­ti. Üye ülkeler içinde en yüksek reel artış ise yüzde 78,4’le Türkiye’de yaşandı. Reel konut fiyat artışında Türkiye’yi yüz­de 75,1 oranı ile İzlanda, yüzde 57 ile Litvanya, yüzde 56,2 ile ABD, yüzde 46,8’le Yunanistan izliyor.

Daha sonra yüzde 44,6 ile Kanada, yüzde 43’le İrlanda, yüzde 39,9’la Letonya, yüzde 38,2 ile Estonya, yüzde 37,4 reel artışla Meksika geliyor. Anılan dönemde konut fiyatlarının bazı ülkelerde ise reel olarak gerilediği dikkati çekiyor. On yılda fi­yatlarında Brezilya’da yüzde 25,3, Güney Afrika’da yüzde 11,4, Endonezya’da yüzde 8,6, Güney Kore’de yüzde 8,5 düşüş görülüyor.

KİRA ARTIŞINDAKİ TABLO DA ŞAŞIRTMADI

2015-2025 döneminde Türkiye konut kiralarının artış oranında da OECD ülkeleri içinde açık ara birinci oldu. Türkiye’nin kira endeksinin 2015 ortalamasında 100 kabul edilen değeri 2025’in 2’nci çeyreği itibarıyla 1.452,3’e çıktı.

5 BİN LİRA 72 BİN LİRAYA ÇIKTI

Buna göre Türkiye’de kiralar on yılda ortalama yüzde 1.352,3 oranında (13,5 kat) artış kaydetti. 2015 yılında 2 bin 500 lira olan konut kirası ortalama 36 bin 306 liraya, o tarihte 5 bin lira olan lüks bir konutun kirası da yaklaşık 72 bin 613 liraya çıktı. Türkiye’de kiraların 14 kata yakın arttığı son on yıllık dönemde, OECD ortalamasında artış ise yüzde 47,7 oldu. Türkiye ve Macaristan dışında artışın bir kata ulaştığı OECD ülkesi bulunmuyor.

DİĞER ÜLKELERDEKİ ARTIŞLAR

Türkiye’nin en yakın takipçisi Macaristan’da on yıldaki artış ise yüzde 104,5. Bu dönemde kiraların en çok arttığı diğer ülkeler yüzde 82,1’le Litvanya, yüzde 73,9’la Slovenya, yüzde 73’le İzlanda, yüzde 72,7 ile Polonya, yüzde 71,9’la İrlanda, yüzde 63,4’le Estonya, yüzde 53,1’le Romanya, yüzde 48,2 ile Kolombiya oldu. Anılan on yılda kiraların en az arttığı ülke ise yüzde 0,1’le Japonya oldu. Diğer ülkelerdeki kümülatif kira artış oranları ise yüzde 9,1’le yüzde 46,9 arasında değişiyor.