Türkiye'nin uzay yolculuğunda özel sektör de devrede olacak

ARİFE YILDIZ ÜNAL / DİLARA ZENGİN - Türkiye Uzay Ajansı Başkanı Serdar Hüseyin Yıldırım, Milli Uzay Programı'nın 10 yılı kapsayacak şekilde hazırlanacağını belirterek, "Türkiye, uzayda büyük hamle yapacaksa burada özel sektörün de devrede olması gerekiyor." dedi.

Yıldırım, AA muhabirlerine yaptığı açıklamada, Türkiye'de yaklaşık 20 yıl önce başlayan Türkiye Uzay Ajansı kurma çalışmalarının, 7 Ağustos itibarıyla yeni yönetim kurulu başkanı ve üyelerinin atanmasıyla resmen tamamlandığını ifade etti.

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığına bağlı olarak kurulan Ajansın, ilk yönetim kurulu toplantısının Kurban Bayramı'ndan sonraki hafta yapılacağını anlatan Yıldırım, Ajansın hem yurt içinde hem de yurt dışında takip edilen bir kurum haline gelmesini istediklerini bildirdi.

Ajans yönetiminin belirlenmesinin ardından yurt dışından çok ciddi geri dönüşler aldıklarını kaydeden Yıldırım, "Yapacağımız kurumsal kimlik çalışması dünyaya hitap edecek. Herkesin 'Bu konuda Türkiye'de ciddi şeyler yapılıyor' diyebileceği bir çalışma olacak. Biraz zaman alacak ama iyi şeyler olsun istiyoruz." diye konuştu.

Türkiye Uzay Ajansı'nın ilk yönetim kurulu toplantısında, Türkiye'nin mili uzay programı çalışmalarının başlatılacağını belirten Yıldırım, Sanayi ve Teknoloji ile Ulaştırma ve Altyapı bakanlıklarının çeşitli birimleriyle TÜBİTAK Uzay'da parça parça yapılan çalışmaları derleyip topladıktan sonra kendi uzmanlarının da katkılarıyla milli uzay programını hazırlayacaklarını söyledi.

Milli uzay programının yaklaşık 10 seneyi kapsayacağını vurgulayan Yıldırım, burada planlamalar ile zaman dilimlerine göre atılacak adımların belirleneceğini kaydetti.

- "Türkiye Uzay Ajansı şemsiye kuruluş olacak"

Yıldırım, Türkiye'deki uzay ve havacılıkla ilgili sahaların şemsiye kuruluşu olacak olan Ajansın, yapılacak faaliyetlerin karar vericisi, kontrol edicisi, regülatörü olacağını bildirerek, "Ama biz üretici değiliz. Türkiye Uzay Ajansı olarak uydu veya herhangi bir araç yapmayacağız. Yapılmasını teşvik edeceğiz, neyin ne zaman yapılması gerektiğinin stratejisini belirleyeceğiz. Bunu yapacak olanları teşvik edeceğiz." değerlendirmesinde bulundu.

Söz konusu çalışmalarda özel sektörü de görmek istediklerine dikkati çeken Yıldırım, "Türkiye, uzayda büyük hamle yapacaksa burada özel sektörün de devrede olması gerekiyor." dedi.

Gerekli teşvik mekanizmalarını hazırlayacaklarını ve istekli firmalara yol göstereceklerini anlatan Yıldırım, yurt dışı bağlantılarıyla yerli ve yabancı firmaları bir araya getireceklerini, firmalar arasında evlilik veya ortak girişim yapılmasını sağlayacaklarını kaydetti.

- Uzaya erişimde yerli imkanlar kullanılacak

Türkiye'nin uzaya fırlatılan uydularının yerden takibi için var olan yer tesislerinin geliştirileceğini anlatan Yıldırım, "İşimiz yerden başlıyor. Türkiye Uzay Ajansı'nın önündeki en önemli hedeflerden biri de uzaya erişim konusu olacaktır. Çünkü uzaya erişemiyorsanız ne yaparsanız yapım birilerine mahkum kalıyorsunuz." diye konuştu.

Yıldırım, yerli imkanlarla hayata geçirilen Türksat 6A ile İmece uydularına ilişkin çalışmaların ciddi aşamaya geldiğini ancak fırlatma konusunda birilerinden destek almak zorunda kalındığını anlatarak, uzaya erişimin de yerli imkanlarla olması arzusunda olduklarını bildirdi.

Bunun bir süreç olduğuna dikkati çeken Yıldırım, önemli teknolojik hamle olarak nitelendirilecek konuların, uzun yıllar sürecek çalışmalarla hayata geçirileceğini söyledi. Yıldırım, bu çalışmalarda hızlı hareket ederek, öncü devletlerin seviyesine ulaşmayı hedeflediklerini kaydetti.

- "İş birliği arayışında olacağız"

Yıldırım, Türkiye Uzay Ajansının uluslararası ortaklıkları da geliştireceğini belirterek, ilk olarak Ukrayna ile bir iş birliği anlaşmasının imzalandığını dile getirdi.

İş birliği anlaşmalarının Ukrayna ile sınırlı kalmayacağını vurgulayan Yıldırım, "Ukrayna gibi bir çok ülkeyle belli çerçevelerde bir iş birliği arayışı içerisinde olacağız. Avrupa'nın yanı sıra Japonya, Çin, Hindistan, Rusya, ABD bu ülkeler arasında. Türkiye'nin şartlarına uygun olan şekilde bu iş birlikleri yapılacak. Kim bizimle daha iyi şartlarda çalışacaksa, bizim şartlarımız hangisine uyuyorsa onları tercih ederek yürüyeceğiz. Bunlar hem çok pahalı işler hem de büyük insan gücü, zaman isteyen, ciddi manada kaynak kullanılan işlerdir. Bu manada iş birliği herkesin işine yarıyor." dedi.

Yıldırım, Kazakistan, Azerbaycan, Özbekistan gibi ülkelerin uzay alanında önemli birikimleri olduğunu, bu ülkelerle de iş birliği yapılabileceğini aktardı.

- "Türkiye'de fırlatma üssü çalışmaları yapacağız"

Türkiye Uzay Ajansının uzun vadede fırlatma üssü çalışmaları yapacağını de belirten Yıldırım, şunları kaydetti:

"Dünyada uzay limanı diye nitelendirebileceğimiz yaklaşık 25 saha var. Bunlardan bir tanesinin de Türkiye'de olmasını isteriz. Türkiye topraklarında bunun gerçekleşip gerçekleşmeyeceğini henüz bilemiyoruz, çalışması yapılacak. Eğer Türkiye topraklarında bunun imkansız olduğu görülürse o zaman iş birliği içinde olduğumuz ülkelerden birinin toprakları üzerinde bunu yapabiliriz. Öncelikli bir meselemiz değil ama olması lazım. Türkiye toprakları üzerinde bir uzay limanı oluşturabilirsek bu çok büyük bir hamle olur."