TZOB'dan gıda fiyatları değerlendirmesi

Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, çiftçilerin dört gözle borç erteleme kararını ve kredi borçlarının yeniden yapılandırılmasını beklediğini belirterek, "Bu konuda talep çok fazladır. Acilen çiftçilerimizin borçları faizsiz olarak ertelenmeli ve yeniden yapılandırılmalıdır." dedi.

Bayraktar, TZOB'da düzenlediği basın toplantısında, eylül ayı üretici-market fiyatlarını açıkladı ve tarım sektörüne ilişkin değerlendirmede bulundu.

Çiftçinin, geçen üretim sezonunda afetlerle mücadele ettiğini ve artan girdi masraflarının yükünü çektiğini ifade eden Bayraktar, buna rağmen üreticilerin yeterli geliri sağlayamadıkları için borçlarını ödeyemediklerini ve yeni üretim sezonunun masraflarını karşılayamadıklarını söyledi.

Bayraktar, hasat sonrası bekleyen kredi taksitlerinin ödeme zamanının geldiğini, çoğu çiftçinin ise kredi vadelerinin geçtiğini vurgulayarak, "Çiftçilerimiz dört gözle borç erteleme kararını ve kredi borçlarının yeniden yapılandırılmasını beklemektedir. Bu konuda talep çok fazladır. Acilen çiftçilerimizin borçları faizsiz olarak ertelenmeli ve yeniden yapılandırılmalıdır." diye konuştu.

- "Elektrik tahsilatı hasat dönemlerinde yapılmalı"

Üretimin sürdürülebilirliği ve verimliliğin sağlanması için başta elektrik, sulama, ilaç, gübre, mazot, yem olmak üzere girdi maliyetlerinin acilen düşürülmesi gerektiğine işaret eden Bayraktar, "En son 1 Ekim'den geçerli olmak üzere üreticilerimizin kullandığı elektriğin fiyatı yüzde 14,9 artmıştır. Tarımda elektriğin kilovatsaat fiyatı 70,2 kuruştan 80,6 kuruşa çıkmıştır. Oysa bu rakam konutlarda 69,3 kuruştur. Zaman geçirilmeden tarım ve hayvancılıkta, elektrik üzerindeki yüzde 18'lik KDV sıfırlanmalıdır, yüzde 1 enerji fonu ve yüzde 2 TRT payı kaldırılmalıdır. Elektrik tahsilatı hasat dönemlerinde yapılmalıdır." ifadelerini kullandı.

Bayraktar, mısır üreticisinin sorunlarına da değinerek, piyasada oluşan fiyatın, maliyetin altında kaldığını dile getirdi. Yüzde 30 rutubetli mısır fiyatlarının, serbest piyasada kesintiler düşüldükten sonra 730 liraya kadar gerilediğine dikkati çeken Bayraktar, fiyat istikrarsızlıkları sebebiyle oluşan üretici zararının, mısır prim destekleri artırılarak telafi edilmesi gerektiğini bildirdi.

Sütte ve besi hayvancılığında da sanayici kazanmaya devam ederken, süt üreticisinin geçimini sağlayamadığını belirten Bayraktar, çiftçinin eline çiğ sütte litre başına ortalama 1 lira 83 kuruş geçtiğini kaydetti. Bayraktar, "Sadece biz değil, uzmanlar da söylüyor, 'Süt/yem paritesi 1,5 olmalıdır.' diyorlar. Yani üreticimiz 1 kilogram sütle 1,5 kilogram yemi rahatlıkla alabilmelidir. Parite 1,1 civarında seyrediyor. Süt yemi fiyatı halen 1 lira 67 kuruş civarında. 1,5 paritenin tutturulabilmesi için çiğ sütün litre fiyatı 2 lira 51 kuruşa yükseltilmelidir. Hayvanların kesime gitmemesi için acilen tedbir alınmalıdır." değerlendirmesinde bulundu.

- "İthalatı bitirecek politikalar uygulanmalı"

Bayraktar, besi hayvanlarının fiyatlarında geçen yıla göre düşüş görüldüğüne işaret ederek, bazı yerlerde yağsız karkasın kilogram fiyatının 28-28,5 liraya kadar gerilediğine dikkati çekti. Bayraktar, Et ve Süt Kurumunun yerli hayvanı 32 liraya, ithal hayvanı ise 31 liraya kestiğini ancak kesim için çok az hayvan kabul ettiğini ifade etti. Üreticinin, eylül ayı itibarıyla 1 kilogram karkas et sattığında 2016 yılında 29,18 kilogram yem alabildiğini hatırlatan Bayraktar, söz konusu rakamın bu yıl 19,11 kilograma gerilediğini bildirdi.

Kısa, orta ve uzun vadede ithalatı bitirecek politikalar uygulanmasını, yem piyasasına müdahale edilmesini ve kredi borçlarının faizsiz uzun süreye yayılmasını beklediklerini vurgulayan Bayraktar, şunları kaydetti:

"Tarım Kanunu’nda 'Bütçeden ayrılacak kaynak gayrisafi milli hasılanın yüzde 1'inden az olamaz' hükmü bulunmasına rağmen, desteklerin milli gelire oranı yüzde 0,4'e gerilemiştir. Çiftçimiz, hükümetimizden daha fazla destek bekliyor. 2019 yılı destekleriyle ilgili kararname henüz yayınlanmadı. Hükümetimizden tarıma verilen desteğin azaltılmamasını, hatta üretimi destekleyecek düzeye çıkarılmasını talep ediyoruz."

(Sürecek)