İşte Zorunlu Emeklilik Sistemi'nde bilinmesi gerekenler!

Zorunlu Bireysel Emeklilik 1 Ocak 2017 yılından itibaren devreye girerken, 100-249 çalışanı olan özel sektör 1 Temmuz 2017 tarihinde sisteme dahil oldu. Sistemin işyerlerinde başlaması üzerine pek çok merak edilen soru da ortaya çıktı. Biz de Garanti Emeklilik Genel Müdürü Burak Ali Göçer ile sisteme dair bilinmesi gerekenler üzerine bir röportaj gerçekleştirdik.İşte BES ile ilgili bilinmesi gereken tüm detaylar...

Orta Doğu Teknik Üniversitesi İnşaat Mühendisliği bölümünden mezun olduktan sonra CSU San Bernardino Finans bölümünde yüksek lisans eğitimimi tamamladım. İş yaşamıma 1995 yılında başladım. Garanti ailesiyle tanışmam ise 1999 yılına dayanıyor. Garanti Bankası’nda ilk görevime Dijital Bankacılık Birimi’nde başladım ve sonrasında Şubesiz Bankacılık’a birim müdürü oldum. Her zaman ilgi alanımda olan dijital için kısa bir süre profesyonel kariyerime ara verdim ve çeşitli online hizmet servisleri kurdum. 2007 yılında Garanti Bankası’nın mortgage kredileri konusunda faaliyet gösteren iştiraki Garanti Mortgage’ın kurulmasıyla tekrar Garanti ailesine geri döndüm ve Satış ve Pazarlamadan sorumlu Genel Müdür Yardımcısı oldum. Daha sonra Garanti Bankası’na Bireysel Bankacılıktan sorumlu koordinatör olarak atandım. Ve 1 Ocak 2017 tarihinden itibaren Garanti Emeklilik Genel Müdürlüğü görevini sürdürmenin heyecan ve mutluluğunu yaşıyorum.

2003 yılında başlayan Bireysel Emeklilik Sistemi, mevcut sosyal güvenlik sisteminin tamamlayıcısı olan, bireylerin emeklilik döneminde ilave bir gelir kazanmasını sağlayarak bugünkü hayat standartlarını korumayı hedefleyen, gönüllülük esasına dayalı bir sistemdir.  Oldukça esnek bir yapıya sahip olan bireysel emeklilik sisteminde, ödemeleri aylık, 3 aylık, 6 aylık veya yıllık dönemlerde yapabilirsiniz. Bazı dönemlerde katkı payı ödemelerinize ara verebilirken, gelirlerinizin arttığı dönemlerde toplu ödemeler yaparak emeklilik birikiminizi de artırabilirsiniz. Ödediğiniz katkı payları; emeklilik şirketleri tarafından kurulan ve uzman portföy şirketleri tarafından yönetilen emeklilik yatırım fonlarında değerlendirilir.    Bireysel Emeklilik Sistemi’nin özündeki amaç kişilerin emeklilik dönemlerini maddi açıdan rahat geçirmeleridir. Bunun için kişilerin çalıştıkları dönemlerde birikim yapmaları tabii ki çok önem taşımaktadır. Emeklilik döneminde amaçladıkları gelirden gelerek, ayda ne kadar biriktirmeleri gerektiğini hesaplayabilirler. Kendi biriktirdiklerinin üzerine, bu dönem boyunca elde ettikleri finansal gelir ve devletin 25% katkısı gelecek. Herkes kendi gelir durumuna göre uygun tasarruflar ile emeklilik dönemini destekleyebilir.

Hem ülkemizde hem de Dünya’da bireysel emeklilik sistemleri öncelikle birinci basamak dediğimiz kamu emeklilik sistemlerini tamamlayıcı roldedirler. Çeşitli ülkelerde bireysel emeklilik sistemlerinin amacı genelde aynı olmasına karşın uygulamada çeşitli farklılıklar görülebiliyor. Ülkemizdeki sistem belirlenmiş katkı payı esasına dayalı, yani kişilerin emeklilik döneminde alacağı gelir ödedikleri katkı paylarına bağlı olarak değişiyor. Bireysel emeklilik şirketleri katılımcıların ödedikleri katkı paylarını, katılımcıların seçtiği emeklilik fonlarında değerlendiriyor. Belirlenmiş katkı payı modeli, Dünya’da da bireysel emeklilik sistemlerinde yaygın olarak kullanılan bir model. Dünya’da da, ülkemizde olduğu gibi bireysel emeklilik varlıklarının büyük bir bölümü emeklilik fonlarında değerlendiriliyor. Bu anlamda gönüllü bir üçüncü basamak sisteme göre bizim sistemimizin eksiği yok, hatta örnek gösterilecek bir başarısı var diyebilirim. Biz de eksik olan işverenin çalışanları adına katkı payı ödediği zorunlu bireysel emeklilik sistemi.

Bugün gönüllü olan bir sistemde 6,8 milyon katılımcı var. Bireysel emeklilik ile ilgili bilgi düzeyinin ve algının 10 yılı aşkın sürede çok ciddi şekilde ilerlediğini gördük. İlk başlangıçta “Bu da ne?” denirken, şimdi bireyler çok daha bilinçli. Bundan kendimize de haklı bir gurur çıkarıyoruz. Çünkü en fazla katılımcı sayısına sahip şirket olarak en fazla kişiye ürünü tanıtan kurum olduk. Şu anda ürünlerinden memnun kişiler de, çevrelerinde sistemin sözcülüğünü yapıyorlar. Bireysel Emeklilik için belli bir algı ve ihtiyaç oluştu diye düşünüyorum. Türkiye’de bireysel emeklilik sistemi bireysel emeklilik şirketleri aracılığıyla yürütülüyor. Emeklilik döneminde alternatif bir gelir kaynağı olmasını isteyen ve geleceği için tasarruf etmek isteyen kişiler bireysel emeklilik sözleşmeleri satın alıyor ve ödedikleri katkı payları bireysel emeklilik fonlarında değerlenmeye başlıyor. Dünya’da da bu durum geçerli. Bazı ülkelerde ise bireysel emeklilik fonları dışında emeklilik sigortası ürünleriyle de birikim yapmak mümkün. Ancak bu ürünler belirli ülkelerde mevcut ve yaygınlığı az. OECD ülkeleri arasında sadece Danimarka, İsveç, Kore ve Fransa’da emeklilik sigortası sözleşmeleri en çok tercih edilen emeklilik aracı olurken, diğer birçok ülkede bu ürünler sunulmuyor.