İşçinin iş kazası, meslek hastalığı, analık ya da hastalık sebebiyle çalışamaması halinde, geçici iş göremezlik durumunda Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından rapor parası (iş göremezlik parası) ödeniyor. İşletmelerin bir kısmı da söz konusu çalışılamayan günler için maaştan kesinti yaparak, çalışanını SGK’dan alacağı ödenekle eksiği tamamlamaya yönlendiriyor.
İki günden fazla iş göremezlik raporu alan pek çok kişi iş göremezlik parası almaya hak kazanıyor. Rapor parası, işverenin raporu SGK'ya bildirmesinin üzerinden en geç 15 gün geçmesiyle birlikte PTT üzerinden çalışanların hesabına yatırılıyor. Ücreti 2 ay içinde hesaptan almayanların parası ise SGK'ya iade ediliyor.
İşçinin tedavisi bitmeden işe başlaması durumunda sürekli iş göremezlik gelirinin kesileceğini söyleyen SGK Uzmanı Dilek Ete, sürekli ve geçici iş göremezlik süreçlerini detaylarına Vatan gazetesine anlattı.
2 ay içerisinde Bu süre içerisinde ücretler SGK'ya tekrar iade ediliyor. Geçici iş göremezlik ve sürekli iş göremezlik olarak ikiye ayrılan bu süreçte aksatılan bazı durumlarda ödenen para geri istenebiliyor. Özellikle emekli olup çalışanlara geçici iş göremezlik kapsamında ödenen paralar geri isteniyor.
Ete, “Ayrıca işçi tedavisi bitmeden işe başlarsa sürekli iş göremezlik geliri kesilir ve alamaz. Tedavisi sonlanıp doktor tarafından tedavinin bittiği ve çalışılabileceğine dair rapor düzenlenmeden çalışmaya başlanması sürekli iş göremezlik gelirinin kesilmesine sebep olur” uyarısını yaptı.
Ete, geçici İş göremezliği tanımlayarak şu ifadeleri kullandı:
“Diğer adıyla rapor parası olarak ödenen geçici iş göremezlik ödeneği, işçinin iş kazası meslek hastalığı geçirmesi ya da hastalık, analık hallerinde işe gelemediği için uğradığı gelir kaybını telafi etmek için Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından ödenir.Ödeme işçinin yatarak veya ayakta tedavi olmasına göre değişir. İşçi yatarak tedavi görüyorsa günlük kazancın yarısı, ayakta tedavi görüyorsa da günlük kazancın üçte ikisi kadar ücret verilir.
İşçinin tedaviyi aksatması durumunda sürecin uzadığı Kurumca tespit edilirse yapılan ödemenin dörtte biri kurumca kesilerek eksik ödeme yapılır. Geçici iş göremezlik geliri birden fazla durum olması durumunda örneğin; iş kazası, meslek hastalığı, analık hali bir arada olursa yapılacak ödeme en yüksek oran üzerinden hesaplanarak ödenir. Geçici iş göremezlik gelirinde rapor parası hastalık halinde üçüncü günde başlatılır”
“Sürekli İş Göremezlik geliri, işçinin iş kazası veya meslek hastalığı geçirmesinden sonra yapılan tedavisi sonrası tamamen iyileşmemesi durumunda meslekte kazanma gücünün en az yüzde 10 oranında kaybetmesi sonucunda Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından bağlanan gelirdir. Meslekte kazanma gücünün kayıp oranı, Çalışma Gücü ve Meslekte Kazanma Gücü Kaybı Oranı Tespiti İşlemleri Yönetmeliği’ndeki cetvele göre belirlenir”
Sürekli iş göremezlik gelirinin kısmı gelir ve tam gelir olarak ikiye ayrıldığını belirten Ete, “İşçinin meslekte kazanma gücü kaybı yüzde 10 üzerinde raporla kesinleşirse sürekli tam iş göremezlik geliri bağlanır. İşçi rapora itiraz edebilir. Bu durumda itiraz Sosyal Sigorta Yüksek Sağlık Kuruluna gönderilir. Sürekli İş göremezlik geliri alan işçi çalışabilir. Sigorta prim şartı da aranmaz. Sürekli iş göremezlik geliri alan işçinin tedavilerle meslekte kazanma gücü kaybı yüzde 10 altına düşerse maaş Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından kesilir. İş kazası sonucunda meslekte kazanma gücü kaybı yüzde 100 olursa işçiye sürekli tam iş göremezlik maaşı bağlanır." değerlendirmesini yaptı.