Pandemi ve Rusya-Ukrayna savaşının etkisiyle tüm dünyada artan sanayi üretim maliyetleri, otomobil fiyatlarını yukarı çekmeye devam ediyor. Türkiye’de ise fiyatlar kurdaki yükseliş ve vergi sistemine bağlı olarak çok daha hızlı yükseliyor. Sadece son iki yılda Türkiye’de otomobil fiyatları yüzde 200’ün üzerinde arttı. Bu kapsamda fahiş fiyatların önüne geçmek için birçok önlem açıklandı. İkinci el araç satışına 6 ay 6 bin kilometre sınırı getirildi. Sıfır araçlarda ise geçtiğimiz aylarda gündemi meşgul eden ÖTV söylemlerinin ardından fiyatlarda bir miktar çözülme yaşansa da Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati’nin ÖTV indiriminin gündemde olmadığını açıklamasıyla gözler matrah düzenlemesine çevrildi.
Ancak piyasa ÖTV düzenlemesinin olmayacağı şokunu atlatmaya çalışırken araba fiyatlarının düşmesini bekleyen vatandaşlar için yeni bir sorun daha ortaya çıktı. EPDK’nın sanayide kullanılan elektriğe yüzde 50,8, BOTAŞ’ın sanayide kullanılan doğal gaza yüzde 49,5 zam açıklaması, üreticiyi zora soktu. Son yapılan zamlarla otomotiv üretiminde enerji maliyeti yüzde 15’e kadar çıktı. Sektör yetkilileri, artan maliyetlerin birkaç ay içerisinde araç fiyatlarına yansıtılmasının kaçınılmaz olduğunu belirterek, ithal araçlara yönelik fiyat avantajında da makasın daralacağını vurguluyor. Yapılan yüksek zammın ihracatta da pazar kaybettirecek boyutta olduğu dile getiriliyor.
Dünya Gazetesi’nde yer alan haberde, enerji zamlarının otomotiv sektörüne etkisini değerlendiren Toyota Otomotiv Türkiye CEO’su Erdoğan Şahin, “Üretim maliyetimiz içinde geçen yıl yüzde 5’ken, bu yıl yüzde 10 seviyelerine çıkan enerji maliyetinin yükünü kendi iç mekanizmalarımızla dengeleyebilmek adına çeşitli önlemler almışken, yeni zamlarla bu oran yüzde 15’e ulaştı. Bu artışı absorbe edebilmek için daha fazla ne yapabileceğimizi ilgili bölümlerimizle değerlendiriyoruz. İhracatta da iç piyasada da rekabet gücümüzün oldukça etkileneceğini düşünüyorum” yorumunda bulundu.
Şimdi ise kur ve enflasyondan bağımsız olarak sadece son yapılan enerji zammından kaynaklı yeni fiyat artışları yolda. Bu durum artan fiyatlar ve krediye erişimde yaşanan zorluklar nedeniyle ağustos ayında yüzde 17 daralma yaşayan otomotiv pazarında, talebi daha da baskılayacak.
Sektör temsilcileri enerji zamlarının birkaç ay içerisinde fiyatlara yansıtılmasının kaçınılmaz olduğunu ifade ederek, “Çünkü birim maliyeti üzerinden kâr dengesi de göz önünde olduğundan mutlaka fiyatlarda değişkenlik oluyor. Özellikle iç pazar daha çok etkileniyor. İhracatta eşit şartlarda fiyat politikası gözetildiğinden tüm markalarda benzer fiyatlandırma yapılıyor. İhracat genellikle Euro üzerinden olduğundan iç pazara nazaran sanayideki artışın etkileri daha düşük. Ama yurt dışına da zamlı gidiyor” açıklamasını yaptı.