BİZE ULAŞIN
Otomotiv sektörü çip kriziyle boğuşmaya devam ederken, şimdi de Rusya – Ukrayna etkisiyle enerji darboğazına giriyor. Tedarik sürelerinde yaşanan uzatmalı dönem daha tam sonuca bağlanmadan enerji sıkıntısı üretimleri sekteye uğratıyor. Otomotiv tedarik sanayicileri, ana sanayiinin fiyat güncellemesi yapmamasından dolayı, enerjide yüzde 200’e varan fiyat artışını tek başına üstlenmek zorunda kaldı. Hammadde girdilerinin peşine dönmesi ve vadeleri uzatmasıyla birlikte tedarik sanayiinde nakit dengesi de bozuldu. Sektör, Avrupa’nın otomotiv üretiminde beklenen düşüşten de endişeli.
Sıfır araçta bulunabilirlik sorunu devam ederken, ikinci el araç için 6 ay 6 bin kilometre kararı sonrası bir miktar geri çekilme yaşandı ancak; buna rağmen fiyatlar yüksek kalmaya devam ediyor. Ucuz otomobil almak isteyenler fiyat araştırması yaparken dün çok önemli bir veri açıklandı. Otomobil ve hafif ticari araç pazarı, Ağustos ayında geçen yıla göre yüzde 17,3 daraldı. Bu dönemde 48 bin 336 araç satışı gerçekleşti.
Sekiz aylık dönemde de satışlar yüzde 8,5 daraldı ve 458 bin 446 adede geriledi. Bu dönemde otomobilde yüzde 9,4, hafif ticaride yüzde 5,2'lik daralma yaşandı. Otomobil ve hafif ticari araç pazarı 10 yıllık Ağustos ayı ortalama satışlara göre ise yüzde 18,2 azaldı. 10 yıllık ortalama satışlara göre otomobil pazarı yüzde 21,1, hafif ticari araç pazarı, yüzde 9,2 geriledi.
Otomotiv Distribütörleri Derneği'nin (ODD) ‘Otomobil ve Hafif Ticari Araç Pazar Değerlendirme Raporu’na göre Ağustos ayında 35 bin 230 adet otomobil, 13 bin 106 adet hafif ticari araç satıldı. Ağustos ayında otomobil ve hafif ticari araç pazarı yüzde 17,3 daraldı. Otomobil pazarında daralma yüzde 21,3 ile hafif ticari araç pazarının oldukça üzerinde gerçekleşti. Söz konusu dönemde hafif ticari araç pazarı yüzde 4,3 küçüldü.
Sektör temsilcileri satışlardaki daralmanın iki sebepten dolayı olduğunu ifade ediyor. Bunlardan ilkinin artık bu fiyatlardan araç alacak perakende müşterisinin azalması ikincisinin ise krediye ulaşmada yaşanan zorluk olduğunu dile getiriyorlar. Ayrıca krediye ulaşımda bir rahatlama olmaması ve matrah güncellemesi yapılmaması halinde, önümüzdeki aylarda satışlardaki düşüşün devam etmesini beklediklerini belirtiyorlar.
Eylül ayında satışlarda gözle görülür azalma olduğunu dile getiren otomobil sektörü temsilcileri yıl sonunda büyük daralmanın önüne geçmek için matrah güncellemesinin gerekliliğine dikkat çekiyor. Bazı sektör temsilcilerine göre ise ÖTV matrahlarına yönelik bir düzenlemenin her an çıkabileceği, bu umutla birçok otomotivcinin her gece Resmi Gazete'ye baktığı belirtiliyor.
Son olarak Ağustos 2021’de ÖTV matrahlarında güncelleme yapılmış, bu yılın ocak ayında 60 ve 70 ara baremler eklenmişti. Sektör yetkilileri geçtiğimiz ağustos ayında da benzer bir düzenleme bekliyordu. Ancak bu yönde bir gelişme olmadı. Sektör bu konudaki umudunu koruyor. Çünkü artan fiyatlar nedeniyle yüzde 80 ÖTV dilimi altında neredeyse hiç model kalmadı. Yüzde 70 ÖTV dilimine giren bir iki modelin manuel vitesli ve düşük donanımlı başlangıç versiyonu dışında, Türkiye’de en ucuz otomobilin fiyatı 400 bin TL’yi aşıyor. Orta segment SUV araçlarda ise fiyatlar 700 bin TL’nin üzerine çıkıyor.
MAİS Genel Müdürü Berk Çağdaş, enerji krizinin boyutuna değindi. Karar’a konuşan Çağdaş, 2022’de tahmin edilemeyen Rusya-Ukrayna gerginliğine bağlı olarak piyasa koşullarının oldukça değiştiğini vurgulayarak, “Yurt dışında maliyet kaynaklı ciddi bir enflasyon oluştu. Bu enflasyon tabi maliyetlerle birlikte araç fiyatlarını yukarı çekti. Biz Renault olarak bundan kötü etkilendik. Fiyatlarımıza yansıtmak zorunda kaldık. Üretici açısından bakıldığında yüzde 30’luk bir artış yaşandı. Ama Türkiye’ye yansıması ÖTV etkisiyle daha yüksek seviyeye çıktı. Bu koşullarda Türkiye pazarı bu sene kişisel inancıma göre 700 bine belki ulaşabilir” dedi.
Öte yandan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın geçen hafta duyurduğu TOKİ ucuz sosyal konut projesi gündemdeki yerini koruyor. Konut projesine ilginin yoğun olması ile sıradaki hamlenin ne olacağı merak edilmeye başlandı. Masadaki bir sonraki projenin otomobillerle veya ÖTV indirimi ile ilgili olabileceği ifade ediliyor.
