BİZE ULAŞIN
Ülkemizde emekli olmak için çeşitli şartlar aranmaktadır. SGK’ya bağlı çalışanların sigorta başlangıç yılına, doğum tarihine ve doldurulan primlere bakılmaktadır. Primleri doldurduğu halde emekli olamayanlar, sigorta başlangıç tarihleri nedeniyle Emeklilikte Yaşa Takılanları (EYT’lileri) oluşturmaktadır. EYT’lilerin sorunlarına çözüm aranmak için Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın talimatıyla bir komisyon kuruldu. Tartışılan formüller arasında 9 Eylül 1999 öncesinde sigortalılar için aranan formül dikkat çekti. İşte 10 yıl prim ile emeklilik imkanı…
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın talimatı ile EYT çalışması için komisyon kuruldu. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, EYT ile ilgili olarak formüller üzerinde çalışıldığı belirtildi. 9 Eylül 1999 tarihi ve öncesinde sigortalı çalışanlar 10 yıllık yani 3600 gün primle ve 15 yıllık sigortalılık süresiyle emekli olabiliyor. Üstelik bu primleri borçlanma ile de kapatabilirsiniz. Bu sisteme göre emeklilik yaşı kadınlarda 50 erkeklerde ise 55 olarak göründü. Bu formüle sürenin tamamlanması formülü deniliyor. 99 öncesindeki emeklilik şartları dikkate alınıyor. Yani kadınlarda 20 yıllık (7200 gün) erkeklerde ise 25 yıllık (9 bin gün) sigortalılık süresini tamamlayanların yaş şartına bakılmadan emekli olması durumu ortaya çıkıyor. 2021 yılından 25 yıl geriye gittiğimizde 1996 yılı ve öncesinde sigortalı olanlar bu kapsama giriyor. Yasa çıktığında geriye doğru 25 yıl gidilerek erkek hak sahipleri bulunmuş olacak. Kadınlarda ise geriye doğru 20 yıl gidilecek. Bugün için 9 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olmuş kadınlar için bu süre dolmuş durumda.
Buna göre 9 Eylül 1999 öncesinde işe girenler için ilk sigortalı oldukları tarihe göre 5000 ile 5975 gün arasında prim gerekiyor. Burada primini tamamlayanların yaşına bakmadan hak sahibi olması durumu ortaya çıkıyor.
Almanya'da daha önce uygulanan formüle göre sigortalıya bir teklif sunuluyor. Emeklilik için kaç yıl kalmışsa her yıl için belli oranda kesinti yapılıyor. Burada kesinti oranı yıllık yüzde 2 oluyor.
Yani emekliliğine 4 yıl kalmış birisinden yüzde 8 kesinti yapılıyor. Böylece daha az maaşla daha erken emeklilik ortaya çıkıyor.
EYT'de bu modelde Almanya'da uygulanan sisteminde olduğu gibi belli oranda kesinti belirleniyor ve sigortalı kesintiyle erken emekli oluyor. Ancak yasanın söylediği yaşa gelip emeklilik şartları oluşunca kesinti ortadan kalkıyor.
5 milyon kişinin emekliliğini doğrudan etkileyen EYT düzenlemesi, 8 Eylül 1999 tarihinden önceki sigorta koşullarını yerine getiren, prim günü kriterini ve ödemesini sağlayanların yaşa takılmaksınız emekli olması durumunu ifade ediyor.
8 Eylül 1999'da yürürlüğe giren 4447 sayılı yasa ile emekli olmak için aranan sigortalılık süresi (erkek için 25, kadın için 20 yıl) ve prim ödeme (5000 gün) şartlarının yanına bir de yaş şartı (kadın için 58, erkek için 60 yaş) getirildi. Yani emekli olmak için sigortalılık süresi, prim ödeme ve yaş şartı gibi 3 koşulun birlikte sağlanması aranmaya başladı.
