11 Kasım önemli ekonomi başlıkları: SPK'ya yeni atamalar, Bitcoin'den rekor!

Ekonomi dünyasında sıcak gelişmeler yaşanmaya devam ediyor. Bitcoin'in haftanın ilk gününe rekor ile başlaması SPK'ya yapılan yeni atamalar ve dünyadaki seçimler derken 2024 yılının son günleri oldukça hareketli geçiyor. Fintables ekonomi dünyasındaki gelişmeleri derledi...

SPK'YA YENİ ATAMA

Sermaye Piyasası Kurulu’nda 3 Ekim’den bu yana devam eden atama belirsizliği kalktı. Önümüzdeki dönem uzun bültenlerin dönemi olabilir. Açığa satış konusunda atılacak adamlar merak ediliyor.

DÜNYA SANDIK BAŞINDAYDI

2024’te dünya nüfusunun üçte biri sandığa gitti. Özellikle gelişmiş ülkelerde yaşanan enflasyon dalgasının faturası iktidara kesildi. Japonya, İngiltere ve ABD’de iktidar değişti. Önümüzdeki dönem Kanada ve Almanya için de benzer beklentiler var.

YÜZDE 80'NİN ÜSTÜNE ÇIKTI

Hafif ticari pazarında ithalatın payı %80’in üstüne çıkarak rekor kırdı. Türkiye, Fiat Doblo ve Ford Courier üretimlerinin yurtdışına kaymasıyla Avrupa’nın hafif ticari araç üretimindeki üstünlüğünü kaybetmeye başladı.

BİTCOİN 82 BİN DOLAR SINIRINDA

Bitcoin 82 bin dolar sınırında. Bitcoin, ABD başkanlık seçimlerinde Trump'ın zaferi ve ardından Federal Rezerv'in (Fed) politika faizini 25 baz puan indirmesiyle birlikte 81.891 doların üzerine çıkarak tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaştı.

AJANDA

• Cumhurbaşkanı Erdoğan, İslam İşbirliği Teşkilatı ve Arap Ligi Olağanüstü Ortak Zirve Toplantısı'na katılacak.
• Hazine ve Maliye Bakanlığı, 2 ve 6 yıl vadeli devlet tahvili ihalesi düzenleyecek.
• Üçüncü çeyrek bilançoları için son gün. 200 civarı bilanço bekliyoruz. Pegasus, Borusan, Doğuş Oto, Medical Park ve Gedik Yatırım, daha önce bugün açıklayacağını duyuran şirketler.

ENFLASYON SEYRİ DÜZELİYOR

Gelişmiş ekonomilerde enflasyon normal seviyelere geriliyor olsa da yüksek fiyatlardan dolayı devam eden tüketici tepkisi sandık sonuçlarına yansıyor. ABD seçimlerinde Cumhuriyetçi seçmenlerin ekonomiye duyduğu memnuniyetsizlik önemli bir motivasyon kaynağıydı. Sonuçlar, yüksek enflasyonla geçen 4 yılın Harris’in Trump karşısındaki yenilgisinde etkili olduğunu gösterdi. İngiltere ve Japonya gibi ülkelerde de bu yıl yapılan seçimlerde iktidarda olanlar, yüksek yaşam maliyetlerine duyulan öfke nedeniyle kaybettiler. Anketler, enflasyonun mirasının önümüzdeki yıl Almanya ve Kanada gibi ülkelerdeki ulusal seçimlerde de etkili olacağını öngörüyor.

2021 YILINDAN BERİ EN DÜŞÜK SEVİYEDE

Zengin ülkelerden oluşan OECD grubundaki ortalama enflasyon oranı, Eylül ayında 2021 yazından bu yana en düşük seviyeye indi ve bu ay itibarıyla İngiltere, İtalya, Fransa ve Kanada gibi ülkeler dahil olmak üzere OECD üyelerinin yarısından fazlasında merkez bankalarının %2 hedefi civarında seyrediyor. Ancak buna rağmen tüketici güveni, yüksek yaşam maliyetlerine yönelik memnuniyetsizliği yansıtarak, pandemi öncesi seviyelerin %1,7 altında kalıyor. Ücretler şimdi fiyatlardan daha hızlı artsa da, birçok büyük ekonomide reel gelirler ancak Covid öncesi seviyeleri aşmış durumda. Gıda fiyatları, Aralık 2019’a kıyasla yaklaşık %50 daha yüksek ve OECD ülkelerinin yaklaşık yarısında ortalama saatlik ücret artışı bu yükselişe ayak uyduramıyor.

İTHAL ARAÇ

Ekim ayında Türkiye otomotiv sanayisinde üretim daralması hızlanırken, hafif ticari araç pazarında ithalatın payı %80’i aşarak rekor kırdı. Yerli hafif ticari araç satışları %43 düşüşle 4.214 adette kalırken, ithal hafif ticari satışları %54 artarak 17.398 adete ulaştı. Türkiye, Fiat Doblo ve Ford Courier üretimlerinin yurtdışına kaymasıyla Avrupa’nın hafif ticari araç üretimindeki üstünlüğünü kaybetmeye başladı. Yerli hafif ticari araç üretiminde düşüş, ithal araç çeşitliliğinin artmasıyla birleşince pazardaki ithalat payı hızla arttı ve yerli araç kapasite kullanımı %30’a geriledi.

Ocak-Ekim 2024 döneminde ise toplam otomotiv üretimi %7, ihracatı ise adet bazında paralel kalırken dolar bazında %3 artarak 30,2 milyar dolara ulaştı. Ticari araç üretiminde %12, hafif ticari araç grubunda %10 gerileme yaşandı. Bu dönemde Türkiye otomobil pazarının yerli araç payı %29 seviyesinde gerçekleşti ve toplam pazar 1 milyon adete yaklaştı. Yerli otomobil üretimi, düşük talep ve rekabet gücündeki aşınma nedeniyle gerilerken, traktör üretimi de %24 azaldı.

SPK ATAMASI YAPILDI

3 Ekim’den bu yana devam eden kurul belirsizliği son buldu. Resmi Gazete'de yayımlanan Cumhurbaşkanlığı kararıyla, Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) İkinci Başkanlığı görevine Mahmur Sütcü atandı. Ayrıca, SPK üyeliklerine Mutlu Akın ve Elif Gülşah Gürlek getirildi. Bir aydan uzun süredir SPK bülteni gelmiyor. Yeni atamalarla birlikte SPK bültenlerinin de sıklaşması bekleniyor. Özellike açığa satışla ilgili karar piyasa tarafından bekleniyor.

Takipteki alacak probleminin büyük kısmı bireysel kredi kartlarından geliyor. 2024’ün ilk 10 ayında, bireysel kredi kartlarında takibe düşen alacaklar 30 milyar TL'yi aşarak, toplam takibe düşen alacakların %65,2'sini oluşturdu. 5 Ocak'ta 16 milyar TL olan bireysel kredi kartı takibe düşen alacaklar, 1 Kasım’da 46 milyar 133 milyon TL'ye çıktı. Kurumsal kredi kartlarında da %49,9 artış yaşandı ve 1 Kasım itibariyle takipteki alacak bakiyesi 7 milyar 273 milyon TL'ye ulaştı.

BAKAN URALOĞLU YOLCU TRAFİĞİNİ AÇIKLADI

Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, ekim itibarıyla Türkiye genelindeki havalimanlarında ulaşılan yolcu, yük ve uçak trafiği verilerini açıkladı. Türkiye genelinde Ekim ayında 20,9 milyon yolcuya hizmet verilirken, yılın ilk 10 ayında toplam yolcu sayısı 198 milyon 333 bine, taşınan yük ve kargo miktarı ise 4 milyon 162 bin tona ulaştı. Bu dönemde iç hatlarda 80,7 milyon, dış hatlarda ise 117,3 milyon yolcuya hizmet verildi. İstanbul Havalimanı, 67,5 milyon yolcuyla en yüksek trafiğe sahip olurken, Sabiha Gökçen Havalimanı’nda 34,4 milyon, turizm merkezlerindeki havalimanlarında ise toplamda 55,9 milyon yolcu ağırlandı.

Uluslararası Enerji Ajansı Başkanı Fatih Birol, Türkiye'nin geçtiğimiz ay açıklanan ‘Yenilenebilir Enerji 2035 Yol Haritası'nı olumlu değerlendirerek, Türkiye'nin Avrupa’da temiz enerji alanında lider ülkelerden biri konumunda olduğunu belirtti. Birol, Türkiye'nin yenilenebilir enerjideki büyük potansiyelinin umut verici olduğunu ve ülkenin bu hedeflere ulaşmasını umduğunu ifade etti. Yol haritasına göre, mevcut 30 bin megavat olan güneş ve rüzgar enerjisi kapasitesinin 2035 yılına kadar 120 bin megavata çıkarılması ve bu doğrultuda iletim altyapısının geliştirilmesi hedefleniyor. Bu büyüme için gerekli yatırımın ise yaklaşık 28 milyar dolar olduğu hesaplanmakta.

BİTCOİN'DE ZİRVE

Bitcoin 82 bin dolar sınırında. Bitcoin, ABD başkanlık seçimlerinde Trump'ın zaferi ve ardından Federal Rezerv'in (Fed) politika faizini 25 baz puan indirmesiyle birlikte 81.891 doların üzerine çıkarak tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaştı. Trump'ın kripto para yanlısı söylemleri ve seçimlerdeki başarısı, Bitcoin'e ivme kazandırdı. Özellikle 5 Kasım'da delege sayısı yüksek eyaletlerde elde ettiği galibiyetler, kripto varlık piyasalarında hızlı yükselişlere yol açtı. Bugün itibarıyla 82.000 dolar sınırına dayanan Bitcoin fiyatı, son bir ayda %16,9, son üç ayda %39, son altı ayda %29,8 ve yıl başından bu yana %95,3 oranında artış gösterdi.

Avrupa Merkez Bankası (AMB) Yönetim Konseyi Üyesi ve Avusturya Merkez Bankası Başkanı Robert Holzmann, Aralık ayında 25 baz puanlık bir faiz indiriminin muhtemel olduğunu belirtti. Holzmann, enflasyon risklerinin devam ettiğini vurgulasa da, ekonomik verilerin izin vermesi halinde nötr faiz seviyesine daha hızlı ulaşmakta bir sorun görmediğini ifade etti. Holzmann, daha büyük bir yarım puanlık indirimin olasılığının düşük olduğunu, ancak tamamen göz ardı edilmemesi gerektiğini söyledi.
KAYNAK: Fintables