13 Şubat önemli ekonomi başlıkları: Trump ile Putin telefonda görüştü, TOFAŞ'ın satış hacmi daralıyor

Bu hafta küresel ölçekte ve Türkiye için önemli gelişmeler yaşandı. Haftanın son gününe doğru Fintables finans dünyasında yaşanan gelişmeleri aktarmaya devam ediyor. Peki finans dünyasında neler yaşandı? İşte yaşanan tüm gelişmeler...

ÖNE ÇIKAN EKONOMİ BAŞLIKLARI

☑ Trump ve Putin, Rusya-Ukrayna savaşının sona erdirilmesi için diplomatik adımları hızlandırıyor. İlk görüşmenin Suudi Arabistan’da yapılması gündemde.
☑ İş Bankası, güçlü son çeyrek performansıyla beklentileri aşarken, net faiz marjında toparlanma sinyali verdi. Banka, 2025 için daha yüksek özkaynak kârlılığı hedefliyor.
☑ Erdemir, çelik sektöründeki zayıf fiyatlara rağmen sigorta tazminat gelirleriyle net kârını artırdı. Ancak operasyonel kârlılık baskı altında kalmaya devam ediyor.
☑ ABD’de enflasyon beklentileri aşarken, Fed’in faiz indirimi beklentisi yıl sonuna öteleniyor. Powell, enflasyon düşene kadar sıkı politikaya devam edileceğini belirtti.

AJANDA

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, Aralık 2024'e ilişkin ödemeler dengesi istatistikleri ile haftalık para ve banka istatistiklerini açıklayacak.
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu, haftalık bankacılık sektörü verilerini açıklayacak.
Lila Kağıt ve Türk Traktör, finansal sonuçlarını açıklayacak.

TRUMP İLE PUTİN TELEFONDA GÖRÜŞTÜ

ABD Başkanı Donald Trump, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile gerçekleştirdiği telefon görüşmesine ilişkin Truth Social hesabından açıklama yaptı. Trump, uzun ve verimli bir görüşme gerçekleştirdiklerini belirterek, iki ülkenin ortak alanlarda işbirliği yapmasının hem ABD hem de Rusya için faydalı olacağını ifade etti. Özellikle Rusya-Ukrayna Savaşı’nda yaşanan can kayıplarını durdurmak istediklerini vurgulayan Trump, Putin ile karşılıklı ziyaretler de dahil olmak üzere yakın işbirliği konusunda mutabakata vardıklarını belirtti. Müzakerelerin hızla başlatılması gerektiğini söyleyen Trump, ABD tarafından sürece Dışişleri Bakanı Marco Rubio, CIA Direktörü John Ratcliffe, Ulusal Güvenlik Danışmanı Mike Waltz ve Orta Doğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff’un katılacağını açıkladı. Trump, “Ben Başkan olsaydım yaşanmayacak olan bir savaşta milyonlarca insan öldü ama bu savaş artık sona ermeli.” diyerek çabalarının başarılı olacağına inandığını söyledi.

TRUMP'TAN AÇIKLAMALAR

ABD Başkanı Donald Trump, Beyaz Saray’da düzenlediği imza töreninde yaptığı açıklamada, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ile ayrı ayrı telefon görüşmeleri gerçekleştirdiğini belirterek, Rusya-Ukrayna savaşının sona erdirilmesine yönelik önemli temaslarda bulunduğunu söyledi. Trump, her iki liderle de yüz yüze görüşeceğini vurgularken, ilk görüşmenin büyük ihtimalle Suudi Arabistan’da gerçekleşeceğini ifade etti. Ayrıca Putin’in ABD’ye gelebileceğini ya da kendisinin Rusya’yı ziyaret edebileceğini belirten Trump, “Bu savaşı sona erdirmek istiyoruz. İlk buluşma olarak muhtemelen Suudi Arabistan’da bir araya geleceğiz ve neler yapabileceğimize bakacağız.” dedi.

İŞ BANKASI BEKLENTİLERİ AŞTI

Türkiye İş Bankası, beklentilerin üstünde sonuçlar açıkladı. Banka, 2024 yılında 45,5 milyar TL net kâr elde ederek önceki yıla kıyasla %37’lik bir düşüş kaydetti. İş Bankası, yılın son çeyreğinde piyasa beklentisi olan 7,4 milyar TL’nin üzerinde, 10,8 milyar TL net kâr açıkladı ve çeyreklik bazda %95,7’lik bir artış yakaladı. 2024 yılı boyunca bankanın aktif kârlılığı %1,6, özkaynak kârlılığı ise %15,8 seviyesinde gerçekleşti. Net faiz gelirlerinde %48,6’lık bir gerileme yaşanarak 34,5 milyar TL seviyesine düşerken, net ücret ve komisyon gelirleri %115 artış göstererek 91,4 milyar TL’ye ulaştı. Bankanın net faiz marjı yıl genelinde %1,6 olarak gerçekleşirken, swap maliyetlerine göre düzeltilmiş net faiz marjı ise %0,6 seviyesinde kaldı. Ancak yılın son çeyreğinde marjda toparlanma görülerek %1,4’e yükseldi.

Bankanın toplam aktifleri yıllık %35,5 büyürken, toplam krediler %41,4 oranında arttı. Takipteki kredi oranı %1,9’dan %2,1’e sınırlı bir yükseliş gösterdi. Mevduat tarafında, toplam mevduatlar içerisindeki vadesiz mevduat oranı %40,5 olarak gerçekleşti. 2025 yılı beklentilerinde ise banka, TL kredi büyümesinde %35 artış, net faiz marjında 450 baz puanlık iyileşme ve net ücret ve komisyon gelirlerinde %50’lik büyüme öngörüyor. Ayrıca, 2025 yılı için ortalama özkaynak kârlılığı hedefi %30 olarak paylaşıldı. Takipteki alacak oranının %3 seviyesinde gerçekleşmesi beklenirken, bankacılık sektörü için önemli Sermaye Yeterlilik Rasyosu’nu da %15’in üstünde olması bekleniyor.

BEKLENTİLERE PARALEL KÂRINI AÇIKLADI

Erdemir, piyasa beklentilerine paralel yılın son çeyreğinde 2,694 milyon TL net kâr açıkladı. Net kârdaki artışın büyük ölçüde bağlı ortaklığı İsdemir’in 8,522 milyon TL tutarındaki deprem kaynaklı sigorta tazminat gelirlerinden kaynaklandığı belirtiliyor. Dolayısıyla, kârlılıkta görülen artışın operasyonel bir iyileşme değil, tek seferlik bir gelirden kaynaklandığı söylenebilir. Şirket, sigorta tazminat geliri olmasıydı zarar açıklayacaktı. Şirketin satış gelirleri 55,113 milyon TL olarak gerçekleşerek beklentilerin üzerine çıktı. Yıllık bazda %17,5 büyüme gösteren satış gelirleri, çeyreklik bazda ise %13,1 arttı. Ancak, hacimsel büyümeye rağmen, zayıf çelik fiyatları nedeniyle marjlarda aynı iyileşmeyi göremiyoruz.

Brüt kâr marjı %4,37 ile ciddi bir daralma gösterirken, önceki çeyrekte %8,88 ve geçen yıl aynı çeyrekte %12,97 seviyesindeydi. Aynı şekilde FAVÖK beklentilerin altında 2,641 milyon TL olarak gerçekleşirken, yıllık bazda %59,6 düşüş gösterdi. FAVÖK marjı %4,79 seviyesinde olup, önceki çeyrekte %9,33 ve geçen yıl aynı dönemde %13,96 seviyesindeydi. Ton başına FAVÖK 39 dolar seviyesine kadar düşerek, deprem çeyreği olan 2023’ün ilk çeyreğinden bu yana en düşük noktaya geriledi. HRC fiyatlarındaki gerileme, çelik sektöründeki düşük talep ve maliyetlerin yüksekliği, kârlılığın baskı altında kalmasına neden oldu. Deprem yılının düşük bazı nedeniyle finansal tablolar genel olarak fena görünmese operasyonel sonuçların zayıf olduğunu söylemek gerekiyor.

TOFAŞ'IN SATIŞ HACMİ DARALIYOR

Tofaş’ın satış hacmi yıllık %33 daralarak 174 bin adede, ihracat hacmi ise %45 gerileyerek 33.600 adede düştü. Yeni üretim modellerine geçiş süreci ihracat temposunu olumsuz etkilerken, 2025 yılı itibarıyla bu alanda güçlü bir toparlanma bekleniyor. Şirketin net kârı yıllık %76 düşüşle 5,2 milyar TL seviyesine gerilerken, net kâr marjı %11,8’den %4,3’e düştü. Brüt kâr marjı da %18,1’den %11,1’e gerileyerek kârlılıkta önemli bir zayıflamaya işaret etti. Net kârdaki düşüşte, iç piyasada artan rekabet, düşük kapasite kullanım oranı ve enflasyon muhasebesinin negatif etkileri belirleyici oldu. 2024 yılı FAVÖK marjı %15,4’ten %7,9’a gerilerken, özellikle adet bazında yaşanan daralma ve kârlılık baskısı marjları olumsuz etkiledi. Tofaş, 2024 yılında iç piyasada hafif ticari araç segmentindeki liderliğini %11,2 (4,5 puan düşüş) pazar payıyla altıncı yılında da sürdürdü. Egea, lansmanından itibaren dokuzuncu yılında Türkiye’nin en çok tercih edilen otomobili oldu. Ancak pazar payındaki düşüşte, ÖTV matrahlarının güncellenmemesi nedeniyle yerli üretim avantajının azalması ve Fiorino üretiminin sona ermesi etkili oldu.

150 MİLYON EUROLUK ÖNGÖRÜ

Tofaş, 2024 yılının son çeyreğinde yeni model hafif ticari aracı K0’ın üretimine başladı ve 2025’te bu modelde önemli bir üretim artışı hedefleniyor. Artan ihracat hacminin üretimi destekleyerek toplam üretimi 150.000 – 170.000 adet aralığına çıkarması beklenirken, yatırımların 150 milyon euro seviyesine ulaşacağı öngörülüyor. Şirketin ihracat adetlerinde de toparlanma beklentisi mevcut; 2024’te 33.600 adet olan ihracat hacminin, 2025’te 70.000 – 90.000 adet seviyesine yükselmesi bekleniyor. 2024 yılında %4,1 olan vergi öncesi kâr marjının 2025’te %5’in üzerine çıkması hedeflenirken, globalde faiz indirimleri ve resesyondan uzaklaşılmasıyla ihracat kanallarında hareketlenme öngörülüyor. Öte yandan, Stellantis Otomotiv’in satın alınmasıyla ilgili Rekabet Kurulu onay sürecinin son aşamada olduğu belirtildi.

ABD'DE ENFLASYON

ABD’de tüketici fiyat endeksi (TÜFE) Ocak ayında beklentilerin üzerinde aylık yüzde 0,5, yıllık ise yüzde 3 arttı. Bloomberg anketine katılan ekonomistler aylık enflasyonun yüzde 0,3, yıllık ise yüzde 2,9 olmasını öngörüyordu. Çekirdek enflasyon da beklentileri aşarak aylık yüzde 0,4 ve yıllık yüzde 3,3 seviyesinde gerçekleşti. Verilerin açıklanmasının ardından ABD borsalarında satış baskısı arttı ve Fed’in faiz indirimine yönelik beklentiler ötelendi. Para piyasalarında bir sonraki faiz indirimi beklentisi eylülden aralık ayına ertelendi. ABD Başkanı Trump, Truth Social üzerinden yaptığı paylaşımda, “Faiz oranları düşürülmeli, bu da önümüzdeki tarife düzenlemeleri ile el ele yürümelidir.” ifadelerini kullandı.

POWELL'DAN AÇIKLAMALAR

ABD Merkez Bankası (Fed) Başkanı Jerome Powell, Kongre’deki sunumunun ikinci gününde enflasyon verilerini ve faiz politikalarını değerlendirdi. Powell, son açıklanan tüketici fiyat endeksi (TÜFE) verisinin beklentilerin üzerinde gerçekleştiğini belirterek, faiz indiriminde aceleci olmayacaklarını vurguladı. “Fiyatların istikrarlı olduğu uzun bir genişleme dönemine geri dönmeye çalışıyoruz. Enflasyon hedefine yakın olduğumuzu ama orada olmadığımızı söyleyebilirim” diyen Powell, enflasyon yüzde 2’lik hedefe düşene kadar para politikasını kısıtlayıcı tutmak istediklerini ifade etti. Ocak ayında ABD’de TÜFE’nin aylık bazda yüzde 0,5, yıllık bazda ise yüzde 3 arttığını hatırlatan Powell, ekonomik verileri dikkatle izlediklerini ve kararlarını piyasa verilerine göre şekillendireceklerini belirtti.

PETROL FİYATLARI DÜŞÜYOR

Petrol fiyatları, ABD Başkanı Donald Trump ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Ukrayna’daki savaşı sona erdirmek için müzakerelere başlamayı kabul etmesinin ardından düşüşünü sürdürdü. Bu gelişme, küresel piyasalarda Rus petrol arzına yönelik risklerin azalabileceği yönündeki spekülasyonları artırdı. Brent petrol, dün yüzde 2,4’lük bir kayıpla iki aydan uzun süredir en büyük günlük düşüşünü yaşadıktan sonra varil başına 75 doların altına geriledi. ABD ham petrolü ise 71 dolar seviyesine yaklaştı. Trump, sosyal medya üzerinden yaptığı paylaşımda, Putin ile müzakerelerin hemen başlayacağını ve ilk yüz yüze görüşmenin muhtemelen Suudi Arabistan’da gerçekleşeceğini belirtti.

İNŞAATTA ENFLASYON GERİLİYOR

İnşaat maliyet enflasyonunda gerileme devam ediyor. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, inşaat maliyet endeksi 2024 yılı Aralık ayında bir önceki aya göre yüzde 0,70, yıllık bazda ise yüzde 34,27 arttı. Bu oran, Mart 2021’den bu yana inşaat maliyetlerinde görülen en düşük yıllık enflasyon olarak kaydedildi. Alt kalemlerde malzeme endeksi aylık yüzde 0,41, işçilik endeksi ise yüzde 1,29 artış gösterirken, yıllık bazda malzeme fiyatlarında yüzde 26,18, işçilik maliyetlerinde ise yüzde 54,35’lik artış yaşandı. Veriler, inşaat maliyetlerinde enflasyonist baskının özellikle işçilik maliyetlerinden kaynaklandığını gösterirken, genel maliyet artışının son yılların en düşük seviyelerine gerilemesi dikkat çekti.

TİCARET SAVAŞLARINDA TÜRKİYE'NİN KONUMU NE?

TÜSİAD Başkanı Orhan Turan, Trump yönetiminin başlattığı gümrük vergilerinin küresel ekonomi için büyük bir risk oluşturduğunu ancak Türkiye’nin doğru politikalarla ticaret savaşlarından avantajlı çıkabileceğini belirtti. Turan, Türkiye’nin coğrafi konumu, altyapı yatırımları ve gelişmiş özel sektörü sayesinde AB gibi ortaklarıyla entegrasyonunu derinleştirerek küresel değer zincirindeki yerini güçlendirebileceğini vurguladı. Sanayinin yeniden nefes alabilmesi için doğru adımlar atılması gerektiğini söyleyen Turan, Türkiye’nin özellikle dijital ve yeşil dönüşüme odaklanarak küresel rekabet gücünü artırabileceğini ifade etti.

ALTYAPI YATIRIMLARINA HIZ KAZANDIRACAK

Enerjisa Enerji, 4,8 milyar TL tutarındaki 730 gün vadeli tahvil ihracıyla Türkiye’de reel sektörün en büyük tahvil ihracını gerçekleştirdi. Ak Yatırım aracılığıyla yapılan bu işlemle birlikte şirketin toplam borçlanma aracı tutarı 35 milyar TL’ye ulaştı. Enerjisa, tahvil ihracından elde edilen fonlarla altyapı yatırımlarına hız kazandırmayı planlıyor. Şirketin CFO’su Philipp Ulbrich, ihraç edilen tahvile yoğun talep gösterildiğini belirterek, yatırımcı ilgisinin Enerjisa’ya ve Türkiye’nin enerji dönüşüm sürecine olan güvenin bir göstergesi olduğunu vurguladı.
Kaynak: Fintables