14 milyar dolar cebimizde kalacak

Yatırımlar bittiğinde doğalgaz faturası her yıl 14 milyar dolar azalacak.

Petrol ve doğalgazda dışa bağımlı olan Türkiye, enerji faturasını düşürmek için yerli kaynakları devreye sokmaya çalışıyor. Bu noktada öne çıkan kaynakların başında kömür geliyor. Uluslararası Enerji Ajansı (EIA) verilerine göre, Çin elektrik ihtiyacının yüzde 78'ini kömürden karşılıyor. Bu ülkeyi yüzde 45 ile ABD'de, yüzde 44 ile Güney Kore, Danimarka ve Almanya takip ediyor. Hatırı sayılır bir kömür rezervine sahip olan Türkiye'de ise bu oran yüzde 25'ler seviyesinde.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı yeni yatırımlarla bu rakamı yüzde 42'lere çıkarmayı hedefliyor. Bakanlığın yol haritasına göre 2023'te Türkiye'deki elektrik üretim tesislerinin toplam gücü 100 bin megavat olacak. Bunun 30 bin megavatlık bölümünün kömür santrallerinden oluşması hedefleniyor.

Türkiye Kömür İşletmeleri (TKİ) Genel Müdürü Mustafa Aktaş, "Ülkemizdeki yerli termik santral kurulu gücü 8 bin 516 megavat civarında. 2023 hedeflerine ulaşabilmek için 21 bin 500 megavatın üzerinde ek yatırıma ihtiyaç var" dedi. Aktaş'ın verdiği bilgilere göre yeni santral yatırımlarının 4 bin megavatlık bölümü TKİ kanalıyla gerçekleşecek. Geriye kalan 18 bin 500 megavatın 11 bin megavatı Elektrik Üretim A.Ş kanalıyla, 4 bin 500 megavatlık kısmı taş kömürü ile ve kalan 3 bin megavatlık kısmı da MTA'nın yeni bulduğu rezervlerle yapılacak.

42 milyar $'lık yatırım

Bahsedilen yatırımların hayata geçirilebilmesi için yaklaşık 42 milyar dolarlık yatırım gerekiyor. Bu rakam ilk bakışta insanın gözünü korkutsa da bu sayede Türkiye'nin doğalgaz faturasının her yıl 14 milyar dolar azalacağı tahmin ediliyor. TKİ Genel Müdürü Aktaş, "Kurumumuz rödövans yöntemi ile çeşitli bölgelerde termik santral kurma şartıyla ihaleler yaptı ve yapmaya devam edecekt" dedi. Aktaş, sözlerini şöyle sürdürdü: "Kömür sahalarına yerli yatırımcıların ilgisi olmakla beraber enerji yatırımlarındaki finans problemlerinden dolayı ihalelere katılan firma sayısı sınırlı kalıyor. Yabancı yatırımcılar da daha çok Elbistan ve Karapınar gibi büyük rezervli sahalara ilgi duymakta ve Milletler Arası Antlaşmalar (İGA) veya PPP (Public Private Partnership) yoluyla ülkemizdeki enerji yatırımlarına girmeyi planlıyor. Bu durumda yerli kömürden üretilecek enerji ile enerjide dışa bağımlılık önemli düzeyde azalacak. Yetim kızın kulağındaki elmas küpe niteliğindeki kömür, cari açığın düşmesinde çok önemli olacaktır."

Kömür gazından elektrik üretmek için düğmeye bastı

Türkiye Kömür İşletmeleri, 2011 yılında 514 milyon, 2012 yılında da 1 milyar TL kâr elde etti. İstanbul Sanayi Odası (İSO) tarafından hazırlanan '500 Büyük Sanayi Kuruluşu' sıralamasında karlılıkta 10'ncu sırada, istihdamda ise 4'ncü sırada yer aldı. Kurum son yıllarda Ar-Ge çalışmalarına özel bir önem veriyor. Kurum kömürün gazlaştırılarak kullanımı kapsamında 2 sene önce Kütahya Tunçbilek'te bir pilot tesisi devreye aldı. Elde edilen başarılı sonuçların ardından bu sefer Manisa-Soma'da büyük bir Gazlaştırma tesisi kurmak için kolları sıvadı. TKİ Genel Müdürü Aktaş, "Soma'da kurmayı planladığımız tesislerde etanol, üre gübresi ve SNG (doğalgaz) gazı olmak üzere toplamda yılda 1.5 milyar m3'lük sentez gazı üretmeyi planlıyoruz ve elde edilecek sentez gazı elektrik üreten kombine gaz çevrim santralinde kullanmayı planlıyoruz" dedi.

2 milyon ton bedava kömür

Seçim döneminde kömür yardımları çok konuşuldu, çok tartışıldı. TKİ Genel Müdürü Mustafa Aktaş, bu konuda şunları söyledi: "2003 yılından itibaren her yıl Bakanlar Kurulu Kararıyla çıkarılan kararnameler gereğince, Kurumumuz koordinatörlüğünde 2 milyon fakir aileye, 2 milyon ton kömür yardımı yapılıyor. Bu kömürler, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın belirlemiş olduğu kriterlere göre seçiliyor. Hangi bölgelerde kömür yakıt olarak kullanılabilir hangi bölgelerde kullanılamaz bunu Çevre Bakanlığı belirliyor. Doğalgazın yakıt olarak kullanıldığı bölgelerde kömür kullanılmıyor."

Ülkenin % 60'ı henüz aranmadı

Türkiye'nin toplam kömür rezervi 15.4 milyar ton civarında. Bunun 1.3 milyar tonu taşkömürü geriye kalan 14.1 milyar tonu ise linyit kömürü. 2005 yılından bu yana yapılan arama çalışmalarıyla rezervlerde yüzde 85'lik bir artış yaşandı. TKİ Genel Müdürü Mustafa Aktaş, "Türkiye'nin sadece yüzde 40'ı taranmış durumda. Kalan yüzde 60'ı arama ve detay çalışmalarını bekliyor. Zonguldak havzasındaki çalışmalar da sonuçlanmadı. Türkiye Taşkömürü Kurumu ve anlaşma imzaladığı şirketler, deniz dâhil olmak üzere arama faaliyetleri başlattı" bilgisini verdi.