Yurt içinde ekonomi gündeminde 21 Ekim'de işçi, işveren ve hükümet temsilcilerinden oluşan Üçlü Danışma Kurulu,'nun Asgari Ücret Tespit Komisyonu'nun işleyişini ele almak üzere yapacağı toplantı ve Merkez Bankası'nın 23 Ekim'de açıklayacağı faiz kararı var. Diğer yandan Türkiye İstatistik Kurumu, ağustos ayı tarımsal girdi ve eylül ayı yurt dışı üretici fiyat endekslerini açıkladı. Ayrıca Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, ağustos ayına ilişkin uluslararası yatırım pozisyonu verilerini yayımladı. Öte yandan küresel piyasalar, ABD ve Çin arasındaki ticari gerilimin azalabileceğine ilişkin iyimserliklerle haftaya pozitif bir seyirle başladı.
Tarımsal girdi fiyat endeksi (Tarım-GFE), ağustosta yıllık bazda yüzde 34,09, aylık bazda yüzde 1,3 artış gösterdi.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), ağustos ayına ilişkin Tarım-GFE verilerini açıkladı.
Buna göre, endeks ağustosta bir önceki aya kıyasla yüzde 1,3, geçen yılın aralık ayına göre yüzde 23,81, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 34,09 ve 12 aylık ortalamalara kıyasla yüzde 31,94 yükseldi.
Ana gruplarda bir önceki aya göre, tarımda kullanılan mal ve hizmetler endeksinde yüzde 1,55 artış gerçekleşirken, tarımsal yatırıma katkı sağlayan mal ve hizmetler endeksinde yüzde 0,18 azalış görüldü. Geçen yılın aynı ayına göre tarımda kullanılan mal ve hizmetler endeksi yüzde 35,07, tarımsal yatırıma katkı sağlayan mal ve hizmetler endeksi yüzde 28,51 arttı.
Yıllık Tarım-GFE'ye göre 7 alt grup daha düşük, 4 alt grup daha yüksek değişim gösterdi.
Ağustosta yıllık bazda artışın az olduğu alt gruplar yüzde 17,41 ile tarımsal ilaçlar, yüzde 18,98 ile bina bakım masrafları oldu. Yıllık artışın yüksek olduğu alt gruplar ise yüzde 59,79 ile veteriner harcamaları, yüzde 53,01 ile gübre ve toprak geliştiriciler olarak kayıtlara geçti.
Aylık Tarım-GFE'ye göre 6 alt grup daha düşük ve 5 alt grup daha yüksek değişim sergiledi.
Ağustosta bir önceki aya göre, azalış gerçekleşen alt gruplar yüzde 0,45 ile enerji ve yağlayıcılar, yüzde 0,37 ile malzemeler oldu. Buna karşılık, aylık artışın yüksek olduğu alt gruplar yüzde 3,94 ile gübre ve toprak geliştiriciler, yüzde 3,01 ile diğer mal ve hizmetler olarak hesaplandı.
Yurt Dışı Üretici Fiyat Endeksi (YD-ÜFE), eylülde aylık bazda yüzde 2,01, yıllık bazda yüzde 27,71 artış gösterdi.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), eylül ayına ilişkin YD-ÜFE verilerini açıkladı.
Buna göre, YD-ÜFE, eylülde bir önceki aya kıyasla yüzde 2,01, geçen yılın aralık ayına göre yüzde 27,55, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 27,71 ve 12 aylık ortalamalara göre yüzde 25,19 yükseldi.
Sanayinin iki sektörünün yıllık değişimlerine bakıldığında, madencilik ve taş ocakçılığında yüzde 27,06, imalatta yüzde 27,72 artış görüldü.
Ana sanayi gruplarının yıllık değişimleri dikkate alındığında, ara mallarında yüzde 24,54, dayanıklı tüketim mallarında yüzde 33,5, dayanıksız tüketim mallarında yüzde 33,45, enerjide yüzde 22,76 ve sermaye mallarında yüzde 26,91 artış gerçekleşti.
Sanayinin iki sektörünün aylık değişimleri, madencilik ve taş ocakçılığında yüzde 2,49, imalatta yüzde 2,01 artış olarak hesaplandı.
Ana sanayi gruplarının aylık değişimlerine bakıldığında, ara mallarında yüzde 1,84, dayanıklı tüketim mallarında yüzde 2,41, dayanıksız tüketim mallarında yüzde 2,75, enerjide yüzde 3,39 ve sermaye mallarında yüzde 1,26 artış görüldü.
Türkiye'nin Uluslararası Yatırım Pozisyonu (UYP) ağustos itibarıyla eksi 341,7 milyar dolar oldu.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), Ağustos 2025 dönemine ilişkin UYP verilerini açıkladı. Buna göre, ağustos itibarıyla Türkiye'nin yurt dışı varlıkları, bir önceki ay sonuna göre yüzde 2,2 artışla 386,9 milyar dolar, yükümlülükleri de yüzde 0,8 yükselişle 728,6 milyar dolar oldu.
Türkiye'nin Uluslararası Yatırım Pozisyonu (UYP) ağustos itibarıyla eksi 341,7 milyar dolar olarak kayıtlara geçti. Rezerv varlıklar 9,1 milyar dolar artarak 178,4 milyar dolar ile tarihsel olarak en yüksek değere ulaştı. Varlık kalemleri bir önceki ay sonuna göre incelendiğinde, doğrudan yatırımlar kalemi yüzde 1,1 artışla 71,6 milyar dolara yükselirken, diğer yatırımlar kalemi ise yüzde 1,2 azalarak 132,6 milyar dolara gerildi.
Bankaların yabancı para efektif ve mevduat varlıkları ise yüzde 2,6 azalışla 39,8 milyar dolara düştü. Bu dönemde, yükümlülükler altındaki portföy yatırımları alt kalemlerinden Genel Hükümet’in DİBS yükümlülükleri yüzde 8,9 artarak 15,5 milyar dolara yükseldi.
Yükümlülükler alt kalemleri bir önceki aya göre incelendiğinde, doğrudan yatırımlar kalemi, BIST 100 endeksindeki artışın etkisiyle, temmuz ayına göre yüzde 1,2 artışla 223,6 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti.
Portföy yatırımları kalemi yüzde 1,6 artarak 127,9 milyar dolar ve diğer yatırımlar kalemi yüzde 0,4 artışla 377,1 milyar dolara çıktı.
Borsa İstanbul'da BIST 100 endeksi, haftaya yüzde 0,38 yükselişle 10.247,28 puandan başladı.
Cuma günü satış ağırlıklı bir seyir izleyen Borsa İstanbul'da BIST 100 endeksi, günü yüzde 1,56 değer kaybederek 10.208,76 puandan tamamladı. Açılışta BIST 100 endeksi, önceki kapanışa göre 38,51 puan ve yüzde 0,38 artışla 10.247,28 puana çıktı. Bankacılık endeksi yüzde 0,64 artarken, holding endeksi yatay seyretti.
Sektör endekslerinden en çok yükselen yüzde 1,71 ile sigorta olurken, en fazla gerileyen ise yüzde 0,50 ile orman kağıt basım oldu. Küresel piyasalar, ABD ve Çin arasındaki ticari gerilimin azalabileceğine ilişkin iyimserliklerle haftaya pozitif bir seyirle başladı.
Analistler, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 10.300 ve 10.400 puanın direnç, 10.200 ve 10.100 seviyelerinin destek, konumunda olduğunu kaydetti.
ABD'li yetkililerin Çin ile yaşanan ticaret gerilimine ilişkin uzlaşmacı açıklamaları küresel piyasalarda risk algısının azalmasını sağladı. Yetkililerden gelen pozitif açıklamalar ABD'nin Çin ile yaşanan ticari gerginlikleri yatıştırmak için çaba gösterdiğine işaret ediyor. ABD Başkanı Donald Trump, cuma günü verdiği röportajda, Çin'e uygulamakla tehdit ettiği yüzde 100 tarifenin "sürdürülebilir" olmadığını belirterek, "Çin ile aramız iyi olacak ama adil bir anlaşma yapmalıyız." dedi.
Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ile birkaç hafta içinde görüşeceğini bildiren Trump, "Her iki taraf için de iyi olacak bir anlaşma yapacağımızı düşünüyorum." dedi. ABD ve Çin arasında karşılıklı tarife artışlarıyla tırmanan ticaret geriliminin çözümü için yürütülen müzakerelerin yeni turunun bu hafta Malezya'da yapılacağı bildirildi.
Xinhua'nın haberine göre, Çin'in Ekonomik İlişkilerden Sorumlu Başbakan Yardımcısı Hı Lifıng, ABD Hazine Bakanı Scott Bessent ve ABD Ticaret Temsilcisi Jamieson Greer ile bu sabah video konferans yoluyla görüştü. Görüşmede taraflar, iki ülke arasındaki ekonomi ve ticaret istişarelerinin yeni turunun en kısa zamanda yapılması konusunda anlaştı. ABD'de bölgesel bankalara yönelik endişelerin yumuşaması da küresel risk iştahını olumlu etkiledi. Öte yandan Trump, 1 Kasım'dan itibaren ithal edilen orta ve ağır hizmet tipi kamyonlar, bunların parçaları ve otobüslere tarife uygulanmasını öngören bildiriyi imzaladı.
Analistler, ABD'de bu hafta açıklanacak enflasyon verisinin piyasaların odağında bulunduğunu belirtti.
Ulusal İşletme Ekonomisi Derneğinin (NABE) geçen hafta düzenlediği toplantıda konuşan ABD Merkez Bankası (Fed) Fed Başkanı Powell, bankanın bilanço küçültme sürecinin gelecek aylarda sona erebileceğini söyledi.
Powell'ın açıklamaları sonrasında para piyasalarında Fed'in bu ay ve aralıkta faizi 25'er baz puan indirmesine kesin gözüyle bakılırken, 2026 yılı genelinde toplam 3 faiz indirimi yapacağına ilişkin beklentiler güçlendi.
Ekonomik veri ve söylemlerin yanı sıra jeopolitik gelişmeler de yakından takip ediliyor. Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve ABD Başkanı Donald Trump'ın 2 hafta içinde Macaristan'da bir araya geleceğini belirtti.
Geçen hafta 4 bin 379,4 dolarla rekor kıran altının onsu, yeni haftaya düşüşle başladı. Altının onsu şu dakikalarda yüzde 0,2 düşüşle 4 bin 243 dolardan işlem görüyor.
ABD 10 yıllık tahvil faizi yüzde 4,02, dolar endeksi yatay seyirle 98,4 seviyesinde bulunuyor.
Brent petrolün varil fiyatı ise jeopolitik gerilimlerin azalabileceğine ilişkin iyimserlikle önceki kapanışın yüzde 0,4 altında 60,8 dolara geriledi.
New York borsasında ABD'de bankacılık sektörüne ilişkin endişelerin azalmasıyla cuma günü pozitif bir seyir izlendi. Geçen hafta ülkenin bölgesel bankalarından Zions Bancorp ve Western Alliance'ın bazı kredilerde usulsüzlükle karşılaştıklarını açıklamasının ardından bankaların kredi portföylerine ilişkin kaygılar artmış, bölgesel banka hisseleri perşembe günü sert gerilemişti.
Cuma günü ise Zions'un hisseleri yaklaşık yüzde 6 ve Western Alliance'ın hisseleri yüzde 3 değer kazandı.
Bu gelişmelerle geçen hafta cuma günü Dow Jones endeksi yüzde 0,52, S&P 500 endeksi yüzde 0,53, ve Nasdaq endeksi yüzde 0,52 değer kazandı. ABD'de endeks vadeli kontratlar haftaya pozitif başladı.
Avrupa borsaları, ABD'de olası bir bankacılık krizi endişeleriyle cuma gününü düşüşle tamamladı. Avrupa'nın önde gelen bankalarından Barclays ve Deutsche Bank hisseleri yüzde 5'ten fazla düştü.
Bölgede açıklanan makroekonomik verilere göre, Avro Bölgesi'nde yıllık enflasyon eylülde beklentilere paralel yüzde 2,2 oldu. İngiltere ekonomisi ağustosta aylık bazda yüzde 0,1 ile beklentiler dahilinde büyüdü.
Öte yandan Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Standard & Poor's (S&P), Fransa'nın kredi notunu "A+/A-1"e düşürürken, not görünümünü "durağan" olarak belirledi.
Bu gelişmelerle geçen hafta cuma günü İngiltere'de FTSE 100 endeksi yüzde 0,86, Fransa'da CAC 40 endeksi yüzde 0,18, İtalya'da FTSE MIB 30 endeksi yüzde 1,45, Almanya'da Dax 40 endeksi de yüzde 1,76 değer kaybetti. Avrupa'da endeks vadeli kontratlar haftaya karışık seyirle başladı.
Asya borsalarında Japonya'daki siyasi belirsizliklerin azalması ve Çin'de açıklanan büyüme verisinin beklentilerin üzerinde gerçekleşmesiyle yükselişler öne çıktı.
İktidardaki Liberal Demokrat Parti ile ana muhalefetteki Japonya İnovasyon Partisi hükümeti kurma konusunda anlaşarak, Takaiçi Sanae'nin ülkenin ilk kadın başbakanı olmasının önünü açtı. Takaichi'nin mali açıdan genişlemeci bir politika izlemesi bekleniyor.
Makroekonomik veri tarafına bakıldığında Çin'de 3. çeyreğe ilişkin gayrisafi yurt içi hasıla (GSYH) yıllık bazda yüzde 4,8 ile beklentilerin üzerinde arttı. Ülke ekonomisi yılın 2. çeyreğinde yüzde 5,2 büyümüştü. Ülkede eylül ayına ilişkin perakende satışlar yüzde 3, sanayi üretimi de yüzde 6,5 arttı.
Çin'de eylül ayına ilişkin sabit sermaye yatırımları ise yıllık bazda yüzde 0,5 azaldı. Ülkede sabit sermaye yatırımları Kovid-19 salgınından bu yana ilk kez azaldı. Öte yandan Çin Merkez Bankası, beklentiler dahilinde 1 yıllık gösterge faiz oranlarını yüzde 3'te, 5 yıllık gösterge faiz oranlarını da yüzde 3,50'de sabit bıraktı.
Bu gelişmelerle, kapanışa yakın Japonya'da Nikkei 225 endeksi yüzde 2,7, Çin'de Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,7, Hong Kong'da Hang Seng endeksi yüzde 2,4, ve Güney Kore'de Kospi endeksi yüzde 1,3 değer kazandı.
Cuma günü satış ağırlıklı bir seyir izleyen Borsa İstanbul'da BIST 100 endeksi, günü yüzde 1,56 değer kaybederek 10.208,76 puandan tamamladı. Borsa İstanbul Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası'nda (VİOP) BIST 30 endeksine dayalı ekim vadeli kontrat ise cuma günü akşam seansında normal seans kapanışına göre yüzde 0,1 arttı.
Dolar/TL, cuma günü yüzde 0,1 artışla 41,9001'den kapanırken, bugün bankalararası piyasanın açılışında önceki kapanışının yüzde 0,1 üzerinde 41,9490'dan işlem görüyor.
G20, IMF ve Dünya Bankası toplantılarına katılmak üzere Washington'da bulunan Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Uluslararası Finans Enstitüsünün (IIF) Yıllık Üye Toplantısı'nda Türkiye ekonomisine ilişkin değerlendirmelerde bulundu. Bakan Şimşek, enflasyonun düştüğünü, bütçe açığının oldukça makul düzeyde olduğunu ve dış dengesizliklerin büyük ölçüde giderildiğini ifade etti.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Fatih Karahan da IMF ve Dünya Bankası'nın yıllık toplantılarının yapıldığı Washington'daki Atlantik Konseyi'nde fiyat istikrarını sağlamaya kararlı olduklarını belirterek, "Fiyat istikrarını en önemli hedef olarak görüyoruz. Bunu ele aldığımızda, diğer tüm sorunlar da çözülecektir. İlk günden beri, fiyat istikrarını sağlamak için enflasyonu düşürmeye odaklandık." dedi.
Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu S&P, Türkiye'nin kredi notu ve görünümüne dair güncelleme yapmadı. S&P, halihazırda Türkiye'nin uzun vadeli kredi notunu "BB-" ve kredi notu görünümünü "durağan" olarak değerlendiriyor.
Analistler, bugün yurt içinde uluslararası yatırım pozisyonu ile yurt dışı Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE), yurt dışında ise Avro Bölgesinde cari işlemler dengesinin takip edileceğini belirterek, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 10.100 ve 10.000 seviyelerinin destek, 10.300 ve 10.400 seviyelerinin ise direnç konumunda olduğunu ifade etti.
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Dünya Bankası ve Uluslararası Para Fonunun (IMF) yıllık toplantıları ile G20 Maliye Bakanları toplantısına katıldığı ABD'de son derece verimli temaslarda bulunduklarını bildirerek, "Türkiye ekonomisine duyulan güven ve artan ilgiyi memnuniyetle gözlemliyoruz." ifadesini kullandı.
Şimşek, NSosyal hesabından yaptığı paylaşımda, ABD'deki temaslarına ilişkin bilgi verdi.
Dünya Bankası ve IMF yıllık toplantıları ile G20 Maliye Bakanları toplantısına katıldığı ABD'de son derece verimli temaslarda bulunduklarını aktaran Şimşek, "Yatırım bankalarının düzenlediği geniş katılımlı toplantılarda yatırımcılarla bir araya geldik. Türkiye ekonomisinin dayanıklılığını, programımızdaki somut ilerlemeleri ve güçlü yatırım potansiyelimizi paylaştık." değerlendirmesinde bulundu.
Şimşek, ayrıca birçok mevkidaşıyla ekonomik işbirliğinin derinleştirilmesi, ticaret ve yatırımların artırılması konularında ikili görüşmeler yaptıklarını belirtti.
Çok taraflı kalkınma bankalarının üst düzey yöneticileriyle, sivil toplum kuruluşlarıyla ve düşünce kuruluşlarıyla da görüş alışverişinde bulunduklarını bildiren Şimşek, "Türkiye ekonomisine duyulan güven ve artan ilgiyi memnuniyetle gözlemliyoruz." ifadesini kullandı.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, 9 Ekim'de "Sendikal Örgütlenmenin Yaygınlaştırılması" gündemiyle topladığı Üçlü Danışma Kurulu'nu, 21 Ekim'de bir kez daha toplayacak. Bakanlığın ev sahipliğindeki toplantıda, taraflar aralık ayında başlayacak asgari ücret görüşmeleri öncesi Asgari Ücret Tespit Komisyonu'nun yapısı ve işleyişiyle ilgili görüş alışverişinde bulunacak.
Yurt içinde gözler yeni haftada Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının (TCMB) faiz kararına çevrildi.
AA Finans'ın TCMB'nin 23 Ekim Perşembe günü yapılacak Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısına yönelik beklenti anketi, 22 ekonomistin katılımıyla sonuçlandı.
Ankete katılan ekonomistler, ekim ayında TCMB'nin politika faizini 100 baz puan indirerek yüzde 39,50'ye çekmesini bekliyor. Ekonomistlerin politika faizi beklentileri yüzde 39 ile yüzde 40,50 arasında yer aldı.
Ekonomistlerin yıl sonu politika faizi beklentilerinin medyanı ise yüzde 37,5 oldu. Geçen ay yapılan PPK toplantısında, politika faizi 250 baz puan indirilerek yüzde 40,50'ye çekilmişti. (AA)
markasıdır.
Haber Gönder
Okuyucu Yorumları 0 yorum