22 Eylül Pazartesi gününden ekonominin öne çıkan başlıkları

Küresel piyasalar, ABD Başkanı Donald Trump yönetiminin "H-1B" çalışma vizelerine 100 bin dolarlık başvuru ücreti getirme kararının ardından yatırımcıların temkinli davranmasıyla haftaya karışık seyirle başladı. Analistler, bugün yurt içinde tüketici güven endeksi, yurt dışında ise Avro Bölgesinde tüketici güven endeksi ile ABD'de ağustos Chicago Fed Ulusal Aktivite Endeksi ve İngiltere Merkez Bankası (BoE) Başkanı Andrew Bailey'nin konuşmasının takip edecek.

BORSA İSTANBUL

CHP’nin kurultay iptal davasının 24 Ekim’e ertelenme kararının ardından oldukça pozitif bir hafta geçirdi. BIST-100 endeksi haftalık bazda %8,89 yükseldi. Borsa İstanbul'da yukarı yönlüm hareketlenme devam ediyor. Borsa İstanbul Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası'nda (VİOP) BIST 30 endeksine dayalı ekim vadeli kontrat ise cuma akşam seansında normal seans kapanışına göre yüzde 1,7 değer kazandı. 22 Eylül Pazartesi gününe ise Borsa yüzde 2,11 artışla 11.533,23 puandan başladı.

ERDOĞAN-TRUMP GÖRÜŞMESİ

Perşembe günü Erdoğan ile Trump Washington'da bir araya gelecek. Masada geniş ölçekli Boeing uçak alımları, yeni bir F-16 paketi ve uzun süredir donuk olarak bekleyen F-35 programı yer alıyor. Buna ek olarak Boeing ile yaklaşık 250 uçaklık bir sipariş için görüşmeler sürüyor. Ziyaret sırasında bu anlaşmanın duyurulma ihtimalinin güçlü olduğu biliniyor.

Görüşme öncesi ise Cumhurbaşkanı Kararı ile 2018’de ABD ile yaşanan ekonomik gerilim sonrasında yürürlüğe giren ek mali yükümlülükler tamamen kaldırıldı.

OTOMOBİL İTHALATINA EK VERGİ

AB ve STA kapsamı dışındaki ülkelerden yapılacak otomobil ithalatına ek mali yükümlülükler getirildi. Yerli ve milli otomobiller için böyle bir karar alındığı belirtilen açıklamada miktarlar da açıklandı.

Konvansiyonel ve hibrit araçlarda yüzde 25 veya en az 6.000 dolar, plug-in hibritlerde yüzde 30 veya en az 7.000 dolar, elektrikli otomobillerde ise yüzde 30 veya en az 8.500 dolar vergi uygulanacak. Karar 60 gün sonra yürürlüğe girecek.
Yüksek Gelir Grupları Gözetim ve Uyum Programı kapsamında, büyük ölçekli şirketlerde ortaklığı bulunmasına rağmen gelir vergisi beyannamesi vermeyen veya beyanlarıyla harcama düzeyi arasında uyumsuzluk bulunan 10 bin mükellef mercek altına alındı.

FED FAİZ KARARINI AÇIKLADI

Piyasaların heyecanla beklediği Fed faiz kararı ise geçtiğimiz Çarşamba belli oldu. Buna göre, Fed 25 baz puanlık faiz indirimine gitti ve politika faizini yüzde 4-4,25 aralığına indirdi. Fed Başkanı Jerome Powell, istihdama yönelik risklerin artmasıyla daha nötr bir politika duruşuna doğru adım atmanın uygun olduğuna karar verdiklerini söyledi.

Uzmanlar, iş gücü piyasasına ilişkin gelişmelerin öne çıkmasıyla Fed'in, 2026'da beklenenden daha fazla faiz indirimi yapabileceğini öngörüyor.

BRENT PETROL SON DURUM

Cuma günü 67,15 dolara kadar yükselen Brent petrolün varil fiyatı, günü 66,12 dolar seviyesinde tamamladı. Brent petrolün varil fiyatı, bugün saat 09.34 itibarıyla yüzde 0,6 artarak 66,56 dolar oldu. Aynı saatte Batı Teksas türü ham petrolün varili 62,69 dolardan işlem gördü.

Petrol fiyatları, Avrupa Birliği'nin (AB) Rusya'nın enerji gelirlerini sınırlamaya yönelik yeni yaptırımları ve ABD’nin Rus enerjisine karşı aldığı sert önlemler, Irak'ın OPEC+ kapsamında üretim kısıntılarını kaldırarak ihracatı artırması ve yatırımcıların ABD Merkez Bankasının (Fed) faiz indirimleriyle ilgili beklentilerini değerlendirmesi sonucu yükselişe geçti.

Avrupa Komisyonunun Rusya'ya yönelik 19. yaptırım paketine göre, mevcut kuralları ihlal ederek Rus enerjisini ithal eden üçüncü ülke şirketlerine yaptırım uygulanması öngörülüyor.

Ayrıca, Rusya'nın "gölge filosu" olarak adlandırılan 118 geminin de listeye alınması planlanıyor. AB, ABD'nin baskısıyla Rusya'dan sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) ithalatına yönelik yasağı 1 Ocak 2027’ye çekmeyi hedefliyor.

AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, enerji alanında yeni adımlar attıklarını belirterek, "Rusya'nın savaş ekonomisi fosil yakıtlardan elde edilen gelirlerle ayakta duruyor. Bu gelirleri azaltmak istiyoruz. Bu nedenle Rus LNG'sinin Avrupa pazarlarına ithalatını yasaklıyoruz. Musluğu kapatmanın zamanı geldi. Buna hazırız." ifadelerini kullandı.

ABD yetkilileri bu önlemleri desteklerken, ABD Başkanı Donald Trump da AB'ye Çin ve Hindistan gibi büyük Rus petrolü alıcılarına ağır tarifeler uygulama ve Rus enerjisinden daha hızlı vazgeçme çağrısında bulundu.

TÜKETİCİ GÜVEN ENDEKSİ AÇIKLANDI!

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), eylül ayına ilişkin tüketici güven endeksi verilerini açıkladı. Buna göre, TÜİK ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası işbirliğiyle yürütülen, Tüketici Eğilim Anketi sonuçlarından hesaplanan tüketici güven endeksi, ağustosta 84,3 iken bu ay yüzde 0,4 azalışla 83,9 olarak kayıtlara geçti.

TARIMSAL GİRDİ FİYAT ENDESKİ BELLİ OLDU

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), temmuz ayına ilişkin Tarım-GFE verilerini açıkladı. Buna göre, endeks temmuzda bir önceki aya kıyasla yüzde 3,68, geçen yılın aralık ayına göre yüzde 22,22, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 34,22 ve 12 aylık ortalamalara kıyasla yüzde 31,83 yükseldi.

AĞUSTOS AYI YURT DIŞI ÜFE AÇIKLANDI

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), ağustos ayına ilişkin YD-ÜFE verilerini açıkladı . Buna göre, YD-ÜFE, ağustosta bir önceki aya kıyasla yüzde 1,32, geçen yılın aralık ayına göre yüzde 25,03, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 28,01 ve 12 aylık ortalamalara göre yüzde 25,47 yükseldi.