29 Kasım önemli ekonomi başlıkları: Gıdada katı seyir devam edecek, sahte dolar alarmı...

Avrupa Merkez Bankası (ECB) Başkanı Christine Lagarde, ABD’nin olası yeni gümrük tarifelerine karşı Avrupa Birliği’nin doğrudan misilleme yerine müzakere ve iş birliğine odaklanması gerektiğini ifade etti.

AJANDA

Türkiye İstatistik Kurumu, Türkiye ekonomisinin üçüncü çeyrek büyüme verilerini
ve ekim ayı hizmet üretici fiyat endeksini açıklayacak.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, yılın üçüncü çeyreğine ilişkin ticari gayrimenkul fiyat endeksini yayımlayacak.

TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda, Cumhurbaşkanlığının 2025 yılı bütçesi
görüşülecek.

GIDA

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), kasım ayı Para Politikası Kurulu
toplantısına ilişkin toplantı özetini yayımladı. Toplantıda, tüketici enflasyonundaki
gelişmeler, kira enflasyonundaki yavaşlama ve sıkı para politikası duruşunun devamına yönelik mesajlar öne çıktı. Toplantı özetinde, kasım ayında tüketici enflasyonunda gıda fiyatlarının etkisinin belirgin olduğu vurgulandı. İşlenmemiş gıda
fiyatlarında, özellikle taze meyve ve sebze fiyatları kaynaklı olarak yüksek seyrin
devam ettiği ifade edildi. Gıda dışı tüketici enflasyonunda ise daha olumlu bir tablo
gözlemlendi.

Özette öne çıkan ana başlıklar şöyle oldu:

• Mevsim etkilerinden arındırılmış gıda dışı enflasyonda kademeli bir yavaşlama
eğilimi izleniyor.

• Temel mal grubunda sınırlı fiyat artışları görülürken, hizmet grubunda görece
ılımlı fiyat artışlarının sürdüğü belirtildi.

• Perakende Ödeme Sistemi (PÖS) mikro verileri ve konut değerleme raporları,
kira artış oranlarının gerilemekte olduğunu gösteriyor.

• Kasım ayında düşüş gösteren yenileme oranlarının, yılın son çeyreğinde kira
enflasyonunu baskılayacağı öngörülüyor. Aralık ayında da bu yavaşlamanın
devam etmesi bekleniyor.

TCMB, sıkı para politikası duruşunu sürdüreceğini ve dezenflasyon sürecini
desteklemek için gerekli adımları atmaya devam edeceğini belirtti. Enflasyon
üzerindeki yukarı yönlü risklere dikkat çeken TCMB, gerekli durumlarda para politikası araçlarını etkili bir şekilde kullanmaya hazır olduğunu ifade etti.

Enflasyonda belirgin ve kalıcı bir bozulma öngörülmesi durumunda sıkı duruşun daha da güçlendirileceği belirtildi.

SAHTE DOLAR

Son birkaç gündür sosyal medyada piyasada sahte dolar olduğuna dair birçok
paylaşım gördük. İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı, sosyal medyada ve bazı basın
organlarında yer alan İstanbul merkezli sahte para basımı ve dağıtımı iddialarını
araştırmak amacıyla resen soruşturma başlattı. Basın kuruluşlarından gördüğümüz
kadarıyla sahte dolarların Güneydoğu sınırından kaçak yollarla Türkiye’ye sokulduğu
gündemde. Türkiye Bankalar Birliği, sahte döviz banknotlarının dolaşımına ilişkin
iddialarla ilgili açıklamada bulundu. Açıklamada, ATM ve para sayma makinelerinde
gerekli güncellemelerin yapıldığı ve sahte dövizle mücadele için ilgili kamu
kurumlarıyla iş birliği içinde hassasiyetle çalışıldığı belirtildi. TBB, bankacılık
sektörünün ekonomik faaliyetin sağlıklı ve kesintisiz devam etmesi için gerekli
tedbirleri aldığını vurguladı.

Tüm Yetkili Müesseseler ve Döviz Büroları Derneği (TÜYEMDER) Başkanı Mehti
Şeren de sahte dolar iddialarını değerlendirdi. Şeren, Kapalıçarşı’da dolaşan sahte
para miktarının abartıldığını, mevcut sahte banknotların da makinelerde kolaylıkla
tespit edildiğini söyledi. "Söylentilere dayanarak panik havası oluşturuluyor" diyen
Şeren, iddiaların asılsız olduğuna dikkat çekti. Sahte dolar ilgili bir açıklama da
Merkez Bankası’ndan geldi. TCMB, sahte banknotlarla mücadele kapsamında adli
mercilerle koordinasyon içinde çalıştığını duyurdu. Açıklamada, adli mercilere
gönderilen sahte efektiflere dair bilirkişi raporlarının hazırlandığı ve bankacılık
sektörüne gerekli uyarıların yapıldığı belirtildi. Ayrıca, sahteciliğe karşı teknolojik
altyapının güçlendirilmesi için tedbirlerin alındığı vurgulandı.

ECB

Avrupa Merkez Bankası (ECB) Başkanı Christine Lagarde, ABD’nin olası yeni
gümrük tarifelerine karşı Avrupa Birliği’nin doğrudan misilleme yerine müzakere ve iş birliğine odaklanması gerektiğini ifade etti. Financial Times’a verdiği mülakatta
Lagarde, tarifelerin kapsamı ve uygulanma temelinin belirsizlik yarattığını söyledi.
Lagarde, AB’nin bu süreçte müzakereye açık bir tavır sergilemesinin daha doğru bir
strateji olacağını vurgularken, “Geniş ve ayrım gözetmeyen tarifeler ile hedefli
tarifeler farklı sonuçlar doğurur” dedi. Lagarde, Avrupa Komisyonu’nun bu tür
gelişmelere yönelik hazırlık yaptığını belirterek, “ABD ile masaya oturup nasıl birlikte
çalışabileceğimizi görmek, kimsenin kazanmadığı bir misilleme sürecinden daha iyi
bir senaryodur" dedi.

Lagarde, Avrupa ekonomisinin son 30 yılda ABD ile olan farkını kapatamadığını ve
bilişim devriminin dönüştürücü etkisini kaçırdıklarını ifade etti. Bu durumun Avrupa’nın belirli alanlarda rekabet gücünü kaybetmesine neden olduğunu belirten Lagarde, bu farkın büyümeye devam ettiğini vurguladı. Lagarde’ın açıklamaları, Avrupa’nın ABD ile ticaret gerilimlerini müzakere yoluyla çözme isteğini ortaya koyuyor. Ticaret savaşlarının küresel ekonomiye zarar vereceğini vurgulayan Lagarde, iş birliği ve stratejik diyalogla sorunların üstesinden gelinebileceğini belirtiyor.

ATIŞTIRMALIKLAR

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB), 22 Kasım 2024 haftasına ilişkin
açıkladığı menkul kıymet istatistiklerine göre, yabancı yatırımcılar söz konusu haftada 272,3 milyon dolarlık hisse senedi ve 814,2 milyon dolarlık tahvil satışı gerçekleştirdi.

Bu satışlar, sırasıyla 4 Ekim ve 6 Eylül haftalarından bu yana en yüksek seviyeler
oldu. Bu işlemler sonucunda, yabancı yatırımcıların hisse senedi stoku 32,14 milyar
dolardan 31,88 milyar dolara, tahvil stoku ise 17,8 milyar dolardan 16,9 milyar dolara
geriledi.

Sermaye Piyasası Kurulu (SPK), haftalık bülteninde Sasa Polyester’in tahsisli
sermaye artırımı ve birçok şirketin bedelsiz sermaye artırımı taleplerine onay
verdiğini duyurdu. SPK’nın onayladığı sermaye artırımları kapsamında Oyak Çimento
3,6 milyar TL, Europen Endüstri 1,3 milyar TL, Alkim Kağıt 551,2 milyon TL, Alkim
Alkali Kimya 150 milyon TL, Körfez Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı 264 milyon TL,
Martı Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı 714,7 milyon TL, Peker Gayrimenkul Yatırım
Ortaklığı 1,8 milyar TL, Sinpaş Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı 2,5 milyar TL ve CW
Enerji 876,2 milyon TL tutarında sermaye artırımı yapacak.

🇷🇺 Rusya Merkez Bankası Mali Politika Bölümü Direktörü Kiril Tremasov, enflasyonun
yıl sonunda hedeflenen %8,5 seviyesinin üzerine çıkabileceğini belirterek, aralık
ayında politika faiz oranında artışın değerlendirileceğini söyledi. Tremasov, Rusya
Merkez Bankası’nın yıl sonu için enflasyon hedefini %8 ila %8,5 olarak belirlediğini
ancak ekim ayı verilerinin, enflasyon oranının bu aralığın üst bandına yaklaştığını
gösterdiğini ifade etti. Rusya Merkez Bankası, 25 Ekim’de politika faizini 200 baz
puan artırarak tüm zamanların en yüksek seviyesi olan %21’e çıkarmıştı.
Tremasov’un açıklamaları, bu sıkı para politikasının daha da derinleşebileceği
sinyalini verdi.

Fransa Merkez Bankası Başkanı ve Avrupa Merkez Bankası (AMB) Üyesi
Francois Villeroy de Galhau, AMB’nin aralık ayında daha büyük faiz indirimlerine
kapıyı açık tutması gerektiğini ifade etti. Villeroy, Avrupa ekonomisinin yavaş büyüme
görünümü ve enflasyonun %2 hedefine ulaşma gerekliliği göz önüne alındığında,
mevcut faiz seviyelerinin kısıtlayıcı olmasının gereksiz olduğunu dile getirdi. "Para
politikamızın kısıtlayıcı kalması için herhangi bir neden yok," diyen Villeroy, AMB’nin
büyümeyi teşvik edecek seviyelere doğru faiz oranlarını düşürmesi gerektiğini
söyledi.

Fransa'da büyüyen siyasi kriz, ülkenin borçlanma maliyetlerini etkileyerek, Fransız
10 yıllık devlet tahvillerinin getirilerinin yıllardır borç problemleriyle uğraşan
Yunanistan tahvilleriyle aynı seviyeye düşmesine neden oldu. Fransız tahvilleri ile
Yunan muadilleri arasındaki faiz farkı (spread) sıfırlandı. Başbakan Michel Barnier
liderliğindeki hükümet, Fransa’nın bütçe açığını azaltmayı hedefleyen ve 2025
bütçesi kapsamında 60 milyar euro tutarında vergi artışı ve harcama kesintisi içeren
plan için destek bulmakta zorlanıyor. Sol Yeni Halk Cephesi ittifakı, bütçenin zorla
geçirilmesi durumunda güvensizlik oyu vereceğini açıkladı.

İsrail basını, Netanyahu liderliğindeki kabinenin Lübnan’da Hizbullah ile ateşkes
anlaşmasını onayladığını duyurdu. Anlaşmanın bugün TSİ 11’de yürürlüğe girmesi
bekleniyor. Toplantı sonrası bir açıklama yapan Netanyahu, anlaşmayı güvenlik
kabinesinin onayına sunacağını ve ateşkes süresinin sahadaki gelişmelere bağlı
olacağını ifade etti. Bu gelişme, uzun süredir gerilim yaşayan İsrail ve Hizbullah
arasında önemli bir dönüm noktası olarak değerlendiriliyor.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, Gazprombank’ın ABD’nin
yaptırım listesine alınmasının Türkiye ile Rusya arasındaki doğalgaz ticaretini
doğrudan etkileyeceğini belirtti. Bayraktar, yaptırımdan muafiyet sağlamak amacıyla
Dışişleri Bakanlığı’nın Washington yönetimiyle temas halinde olduğunu söyledi.
Bayraktar, “Sonuçta arz güvenliği için Türkiye’nin gaza ihtiyacı var. Geçmişte de İran
yaptırımları olmuştu, hatırlarsanız. O dönemde doğal gaz için bir muafiyet
sağlanmıştı. Benzer bir muafiyeti burada da talep ediyoruz” dedi.

Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) Başkanı Ömer Gönül, hisse senedi piyasasındaki
açığa satış yasağının kaldırılması için teknik çalışmaların sürdüğünü ve yasağın yıl
sonundan önce kaldırılabileceğini belirtti. Gönül, katıldığı bir toplantıda, açığa satış
yasağının ne zaman kaldırılacağı sorusuna, "Yakında. Çalışıyoruz, olgunlaştıralım,
endekslerle ilgili çalışmalarımız da var. Onları bitirdikten sonra" yanıtını verdi. Açığa
satış yasağı, 6 Şubat 2023'teki depremlerin ardından getirilmişti.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Fatih Karahan, Türkiye
Bankalar Birliği (TBB) Yönetim Kurulu Başkanı Alpaslan Çakar ve Yönetim Kurulu
üyeleriyle bir araya geldi.Toplantıya ilişkin detayları CNBC-e yayınına bağlanan
Fibabanka CEO’su Ömer Mert paylaştı. Mert, toplantıda, TCMB’nin kredilerde
gevşemeye yakın dönemde gitmeyeceği izlenimini aldıklarını belirtti. Ayrıca, yüzde
2’nin üzerinde bir ek sıkılaştırma beklemediklerini söyledi. Ömer Mert, selektif
kredilere yönelik bazı çalışmalar yapıldığını ancak TCMB’nin bu konuda oldukça
temkinli bir yaklaşım sergilediğini dile getirdi.

Federal Açık Piyasa Komitesi'nin (FOMC) 6-7 Kasım tarihlerinde gerçekleştirdiği
toplantıya dair yayımlanan tutanaklara göre, üyeler enflasyonun düşüşündeki
ilerlemenin durması durumunda faiz indirimlerinin yavaşlatılması ya da durdurulması ihtimalini tartıştı. Tutanaklarda, enflasyonun istikrarlı bir şekilde düşmeye devam etmesi halinde “daha nötr bir faiz oranı ayarına doğru kademeli olarak hareket etmenin muhtemelen uygun olacağı” ifade edildi. Tutanaklarda bu belirsizliklerin “politika kısıtlamalarının kademeli olarak azaltılmasını uygun kıldığı” vurgulandı.

Tüm gelişmeleri ayrıntıları ile anlatan Fintables; kasım sonu indirim fırsatı ile Fintables PRO yıllık abonelik 4.200 TL yerine sadece 3.199 TL oldu.

Kaynak: Fintables