BİZE ULAŞIN
Türkiye’deki çok sayıda çalışan ve işveren Asgari Ücret Tespit Komisyonu toplantılarından çıkacak sonucu merakla bekliyor. Bu nedenle vatandaşlar tarafından asgari ücret toplantısı ne oldu sorusunun yanıtı araştırılıyor. TİSK ev sahipliğindeki ikinci toplantıda asgari ücret görüşmeleri devam etti. Toplantı, pandemi nedeniyle çevrim içi olarak yapıldı. Toplantının ardından konuyla ilgili olarak yazılı bir açıklama geldi. Şimdi ise gözler 3. toplantıya çevrildi. Peki, asgari ücret toplantı sonucu ne oldu? Asgari ücret 2021 ne kadar olacak? İşte 2021 asgari ücret ile ilgili detaylar...
Belirleme çalışmaları yapılırken pandemi sürecinin göz önünde bulundurulması gerektiğini belirten Koç, "Her yıl Aralık ayıyla beraber kurulan asgari ücret masası, bu yıl ne yazık ki salgının getirdiği olağanüstü şartların gölgesinde kuruldu. Bu nedenle, asgari ücretin dönemin koşulları dikkate alınarak belirlenmesi her zamankinden çok daha büyük önem taşıyor. Asgari ücret, çalışma hayatının tüm göstergelerine doğrudan veya dolaylı olarak etki eden önemli bir gösterge niteliğinde bulunuyor. Öncelikle belirtmek isteriz ki, tüm projelerimizde temel aldığımız 'yeni nesil sendikacılık' bakış açımız çerçevesinde, bizim için çalışanımızla birlikte büyümek esas. Çalışanlarımızın hayat kalitesini artıran, işletmelerimize değer katan her türlü kararın en büyük destekçisiyiz” değerlendirmesinde bulundu.
Türkiye'nin içerisinde bulunduğu sürecin altını çizerek sebepleri ve sonuçları sıralayan Genel Sekreter Koç şu açıklamaları yaptı: "Covid-19 önlemleri nedeniyle hizmetler sektöründe faaliyet gösterenler başta olmak üzere birçok işletmenin geçici olarak kapanmak veya faaliyetlerini daraltmak zorunda olduğu yadsınamaz bir gerçek. 2021 yılı asgari ücreti belirlenirken, bu işletmelerin durumu ve geleceğinin de dikkate alınması büyük önem taşıyor. Son yıllarda özellikle Doğu Avrupa kaynaklı işgücü maliyetlerinde ciddi rekabet ile karşı karşıyayız. 1,3 milyon genç işsizimiz var ve üzülerek belirtmeliyiz ki her iki yükseköğrenim mezunu gençten biri işsiz. Asgari ücret artışlarıyla paralel artışını sürdüren kayıt dışılık bugün yüzde 33 seviyelerinde seyrediyor.”
Koç, Türkiye'nin içerisinde bulunduğu durumda karşılaşılan sorunların sonuçlarını ise şu şekilde sıraladı: “Olağanüstü şartlar taşıyan bu dönemde asgari ücret desteğinin tüm işletmeleri kapsayacak şekilde ve özellikle toplu iş sözleşmeli işyerlerinde artarak devam ettirilmesi hayati nitelikte bulunuyor. Rekabet içerisinde olduğumuz ülkelerin ve OECD ortalamasının oldukça üstünde olan ücret üzerindeki vergi ve prim yüklerinin uygun seviyelere çekilmesi hem çalışanlarımıza hem de işverenlerimize nefes aldıracak bir adım olacaktır. İstihdamı korumak, ilave istihdam sağlamak, yeni yatırım ortamı oluşturmak ve salgınla zor durumda kalan sektörlerin üzerindeki baskıyı azaltmak için dengeli bir asgari ücretin belirlenmesi her zamankinden daha da önemli hale gelmiş bulunuyor.”
Bu konuda, çalışan ve işletmelere katkı sağlayacak kararlara destek vereceğini belirten TİSK Genel Sekreteri Akansel Koç, "'Birlikte Mümkün' diyen bir konfederasyon olarak, bu süreci yine işçi, işveren ve hükümetimizle birlikte diyalog ve dayanışma yoluyla aşacağımıza olan inancımız tam. Geleceğimize, çalışanlarımıza, işletmelerimize katkı sağlayacak her türlü karara destek vermeye hazırız. Bu vesileyle, Asgari Ücret Tespit Komisyonumuzun alacağı kararların Ülkemiz için hayırlı olmasını diliyorum” dedi.
Komisyon tarafından, 2021'de geçerli olacak asgari ücreti belirleme çalışmaları kapsamında 15 Aralık'ta ikinci asgari ücret toplantısı yapıldı. Komisyon, üçüncü toplantısını Türk-İş’in ev sahipliğinde 22 Aralık’ta gerçekleştirecek. Türk-İş'teki toplantının düzenleniş yöntemi ile dördüncü ve son toplantının tarihi, ilerleyen günlerde netleştirilecek
Çevrim içi düzenlenecek olan toplantıda işçi kesimini temsil eden Türk-İş heyeti sunum yapacak ve taleplerini dile getirecek. Doğrudan yaklaşık 7 milyon çalışanı, dolaylı olarak da bütün vatandaşları ilgilendiren asgari ücreti belirleme çalışmalarında sona yaklaşıldı. Diğer yandan, geçen haftaki Hazine ve Maliye ile Ticaret Bakanlıkları temsilcilerinin ekonomik veri ve raporları sunduğu komisyonda, bu hafta TÜİK temsilcilerinin zam pazarlığında dikkate alınan hususlardan olan bir işçinin asgari geçim tutarını paylaşması bekleniyor. TÜİK temsilcilerinin bir işçinin asgari geçim tutarını yarınki toplantıda komisyon ile paylaşmasından sonra görüşmelerde ilk rakamların da telaffuz edilmesi bekleniyor.
Süreci bu sene Hak-İş ve DİSK ile iletişim içerisinde yürüten Türk-İş, insan onuruna yakışır bir ücret talep ederek ilk rakamı işveren ve hükümetin masaya getirmesini istemişti. TİSK ise asgari ücret işveren desteğinin yüzde 5'ten yüzde 6'ya yükseltilmesi ve bu oranın toplu iş sözleşmeli iş yerlerinde yüzde 7 olarak uygulanmasını talep etmişti. Aynı zamanda istihdamın korunması, ilave istihdam sağlanması, yatırım ortamının oluşması ve pandemi sebebiyle zor durumdaki sektörlerin yaşadığı baskının azaltılması amacıyla dengeli bir asgari ücretin belirlenmesi gerektiğini görüşünü dile getirmişti.
Vatandaşlar tarafından yetkililerin asgari ücret tahmini ve beklentileri de araştırılıyor. Bu doğrultuda sendika ve partilerden de çeşitli talepler geliyor. Geçtiğimiz günlerde düzenlenen basın toplantısında konuşan DİSK Genel Başkanı Arzu Çerkezoğlu, asgari ücretin Kovid-19 salgınında çok daha yaşamsal bir hale geldiğini anlattı ve “Bir yandan gelir kayıpları öte yandan artan giderler nedeniyle asgari ücretin önemi daha da artmıştır. 2021 asgari ücreti, pandeminin yarattığı gelir kaybı ve artan giderler dikkate alınarak hesaplanmalıdır." dedi. Çerkezoğlu, DİSK'in 2021 yılı asgari ücretine dair taleplerini de şu şekilde sıraladı: "Salgın döneminde asgari ücret farklı hesaplanmalıdır. Brüt asgari ücret net olarak ödenmelidir. 2021 asgari ücreti, Kovid-19 salgınının hanelere getirdiği yeni yükler dikkate alınarak hesaplanmalıdır. Bütçeden asgari ücrete nakit desteği sağlanmalıdır. Asgari ücret tümüyle vergi dışı bırakılmalı, tüm ücretlilerin asgari ücret kadar gelirinden vergi alınmamalıdır. Salgın döneminde asgari ücret SGK işçi primleri bütçeden karşılanmalıdır. Asgari ücret hesabında sadece işçinin kendisi değil, ailesi de esas alınmalıdır. Asgari ücret tespitinde geçim koşulları ve milli gelir artışı dikkate alınmalıdır. Asgari ücret bütün işçi ve memurlar için ortak saptanmalıdır. 2021 asgari ücreti net 3 bin 800 TL olarak saptanmalıdır."
CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu da geçtiğimiz günlerde TBMM Genel Kurulu'nda 2021 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi ile 2019 Yılı Merkezi Yönetim Kesin Hesap Kanunu Teklifi üzerinde konuştu. Türkiye'de 4 kişilik bir ailenin açlık sınırının asgari ücretin üzerinde 2 bin 517 lira olarak hesaplandığını ifade eden Kılıçdaroğlu, "Gelin şu kararı alalım. Bir temenni kararı. Asgari ücret 3 bin 100 lira olsun ve vergiden muaf olsun. İşverene de yük olmayalım. 5 yerden maaş alanlar, her bir yerden 3 bin 100 lira almıyor, her bir yerden en az 10 bin lira alıyorlar. Gelin bunu yapalım. İktidar yapmadı, parlamento yapsın. Asgari ücretlileri savunalım, asgari ücret ortalama ücret olsun." şeklinde konuştu.
Asgari ücreti, yasa gereği 5'er işçi, işveren ve hükümet temsilcisi olmak üzere 15 kişiden oluşan Komisyon belirliyor. Komisyon, dört kez toplanıyor. Bakanlığın belirlediği üyelerden birinin başkanlık ettiği komisyon, en az 10 üyenin katılımıyla toplanıp, oy çokluğuyla karar veriyor. Oyların eşitliği halinde başkanın bulunduğu tarafın çoğunluğu sağladığı kabul ediliyor. Şu anda bekar bir işçi için aylık brüt 2 bin 943 lira, vergiler ve kesintiler düştüğünde net 2 bin 324 lira 71 kuruş olarak uygulanıyor. Apartman görevlileri için ise normal işçilerden farklı olarak gelir ve damga vergileri kesilmediği için net 2 bin 501 lira 55 kuruş olarak hesaplanıyor. İşverene toplam maliyeti ise bir işçi için 3 bin 458 lira. Bunun 2 bin 943 lirasını brüt ücret, 456 lira 17 kuruşunu sosyal güvenlik primi, 58 lira 86 kuruşunu işveren işsizlik sigorta fonu oluşturuyor. Asgari ücret 2021 yılında nasıl belirlenecek konusunda gelişmeler merakla bekleniyor.
Konuyla ilgili olarak çeşitli tahminler de yapılıyor. Merkez Bankası'nın yüzde 12,1 şeklindeki 2020 yılı enflasyon tahmini doğrultusunda bir artış yapılırsa ücretin brüt 3 bin 299 lira 10 kuruş, net 2 bin 605 lira 98 kuruş olabileceği düşünülüyor. Bunun yanı sıra artış oranının geçen seneki gibi yüzde 15 olması durumunda da brüt ücretin 3 bin 384 lira 45 kuruş, net olarak ise 2 bin 673 lira 40 kuruş olması bekleniyor. Aynı zamanda Merkez Bankasının enflasyon tahminine 3 puan refah payı eklendiğinde ise brüt 3 bin 387 39 kuruş, net ise 2 bin 675 lira 72 kuruş olması bekleniyor. 4 puan refah payı uygulanması halinde de brüt 3 bin 416 lira 82 kuruş, net 2 bin 698 lira 97 kuruş olarak hesaplanıyor. Aynı zamanda 5 puan refah payı eklenmesi halinde ise brüt 3 bin 446 lira 25 kuruş, net de 2 bin 722 lira 22 kuruş olarak hesaplanması bekleniyor.
Geçtiğimiz günlerde HAK-İŞ Genel Başkanı Mahmut Arslan konuyla ilgili bir yazılı açıklama yapmıştı. Arslan yaptığı yazılı açıklamada, “Asgari ücret bir pazarlık ücretinden ziyade işçinin ailesiyle birlikte insan onuruna yakışır bir şekilde yaşayacağı bir gelir olarak belirlenmelidir. Asgari ücret, çalışan ve ailesinin günün ekonomik ve sosyal koşullarına göre insanca yaşamasını mümkün kılacak, insanlık onuruyla bağdaşacak bir ücret olmalıdır. Ülkemiz pandemi koşulları sebebiyle olağanüstü bir dönemden geçmektedir. Hükümetimiz çalışma hayatına yönelik önlem ve tedbirleri hayata geçirmiştir. Ancak özellikle bazı sektörde çalışanların mağdur olduğu, iş ve gelir kaybı yaşadığı kritik bir süreç yaşanmaktadır. Asgari ücret belirlenirken bu mağduriyetleri giderecek, toplumun tüm kesimlerini ilgilendirdiği göz önüne alınacak, aile yükümlülüklerini de kapsayacak şekilde belirlenmesi konusunda temel ısrarımız ve talebimiz söz konusudur.
HAK-İŞ olarak, asgari ücretin Asgari Geçim İndirimi (AGİ) hariç ve net olarak açıklanması gerektiğini düşünüyoruz. Ayrıca asgari ücret belirlenirken yıl sonunda gerçekleşen enflasyon oranları dikkate alınmalı ve bu oranın üzerine iyileştirme ve refah payı ilave edilmelidir. Konfederasyonumuz, gelir dağılımının adil bir şekilde gerçekleşmesine yönelik olarak bireylerin gelirlerine, harcamalarına ve servetlerine göre vergiye tabi tutulması konusundaki her türlü çalışmayı desteklemektedir. Bu çerçevede asgari ücretin üzerindeki vergi yükünün kaldırılmasını, ücretlerin asgari ücrete tekabül eden kısmının vergiden muaf olmasını talep etmekteyiz. HAK-İŞ Konfederasyonu olarak emeğin en kutsal olduğu salgın döneminde toplumun refahını sağlamak ve çalışanların gelir düzeyini artırmak için asgari ücretin belirlenmesine ilişkin ilke ve prensiplerin hayata geçirilmesinin önemine inanmaktayız” demişti.
Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk, geçtiğimiz günlerde TBMM Genel Kurulunda milletvekillerinin sorularına cevap vermişti. Sosyal yardım alan vatandaşların sosyal yardımlarının haczedilmediğini belirten Selçuk, asgari ücrete ilişkin eleştiriye de yanıt vermişti. Selçuk, şöyle konuşmuştu: "Asgari ücret devlet, işçi ve işveren kesimlerinden oluşan üçlü bir yapı içerisinde bağımsız bir komisyon olan Asgari Ücret Tespit Komisyonu tarafından belirlenmektedir. Komisyonda bütün sosyal tarafların, kamunun teklifleri, önerileri, talepleri, görüşleri bağımsız bir şekilde, objektif ve şeffaf bir şekilde yapılan toplantılarda dinlenmektedir. 18 yıllık döneme de baktığımız zaman, reel artış olarak 2020 Ocak itibarıyla 1,5 katlık bir artış sağlamış durumdayız."
