Malullük ve malulen emeklilik terimleri 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu kapsamında şekillendirilmiştir. Yetkilendirilen sağlık kuruşları tarafından verilen sağlık raporu ışığında iş gücünde en az %60 oranında kayıp yaşayanlara malul ismi verilir. Kişilerin malul sayılabilmesi için iş gücü kaybına konu olan durumun iş kazası, hastalığı ya da meslek rahatsızlığı olması gerekir. Aynı şekilde yaşanan olumsuz durum nedeniyle malul kişilerin çalışma hayatına geri dönememesi ve gelir kaybı yaşaması da gerekir.
Kişilerin geçici nedenlerle iş gücünde kayıp yaşaması maluliyet olarak isimlendirilmez. Bu durumda kişilere geçici iş göremezlik raporu verilir ve maaşından işveren tarafından yapılan kesintiler bu rapor çerçevesinde geri ödenir. İş gücünün bir kısmında ya da tamamında kalıcı olarak kayıp yaşayanlar ise malulen emekli edilir. Peki, malulen emeklilik şartları nelerdir? Malulen emekliliğe sebep olan hastalıklar nelerdir? Cevaplar yazımızda!
Sosyal devlet anlayışının bir getirisi olarak devlet vatandaşlarının temel ihtiyaçlarının karşılanması adına yanında olur. Maluliyet nedeniyle gelirini kaybeden vatandaşlara devlet elini uzatır. Ancak kişilerin malulen emeklilik maaşını elde edebilmesi için belirlenen şartları yerine getirmesi gerekir.
Sigortalılık türüne bakılmaksızın kişilerin maluliyet durumlarının SGK'ya sigortalı olarak bildirilmesinden sonra ortaya çıkması gerekir. Doğuştan gelen engel durumu malulen emeklilik kapsamında değerlendirilmez.
4A, 4B veya 4C sigortalılık hallerinden birine mensup olan kişilerin adına SGK'ya en az 10 yıllık sigorta priminin ödenmesi gerekir.
Kişilerin maluliyet durumlarının Sağlık Bakanlığı tarafından yetkilendirilen sağlık kuruluşlarından alınan rapor ile tespit edilmesi istenir. Bu raporda iş gücü kayıp oranın en az %60 olması ve çalışma kaybı yaratan durumun açık bir şekilde ifade edilmesi gerekir.
Başkasının desteği olmadan yaşayamayacak duruma gelenlerde bu oran aranmaz.
İş akdine bağlı olarak 4A (SSK) sigortalılık türüne mensup olanların maluliyet nedeniyle işinden ayrılması gereklidir.
Kendi nam ile hesabına bağlı olarak 4B (BAĞ-KUR) sigortalılık türüne mensup olanların ise ticari faaliyetlerini sona erdirmesi istenir.
Kamu görevlisi klasmanında 4C sigortalılık türüne mensup olanların ise görevlerini bırakmaları şarttır.
Malulen emeklilik kapsamında değerlendirilecek hastalıklar 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu çerçevesinde şekillendirilmiştir. (Söz konusu olan hastalıkların sigortalı olarak çalışma hayatın başladıktan sonra ortaya çıkması gerekir.)
Sara (Epilepsi)
Bunama (Demans)
Beyin Tümörü
Parkinson Hastalığı
Kanser
Beyin Felci (Serebral Palsi)
MS (Multiple Skleroz)
Duygu Durum Bozukluğu (Bipolar Bozukluk)
Göz İçi Kanamaları (Retina Kanaması)
Görme Azlığı
Kansızlık (Anemi)
Behçet Sendromu
Ampute (Bacak, kol, el vb. uzun kayıpları)
Organ Nakli (Böbrek,akciğer, kalp, karaciğer)
Kalp ve Damar Hastalıkları (Kalp Yetmezliği, Kalp Kapak Hastalıkları)
Verem (Tüberküloz)
Zeka Gerilikleri (IQ'nun 50 ve altında olması)
Tek başında ayakta durmayı engelleyen vertigo ve denge kayıpları
İşitme azlığı
Siroz (Karaciğer Sirozu)
Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları
AIDS (HIV+)
Solunum Sistemi Hastalıkları
Gastrointestinal Kanamalar