BİZE ULAŞIN
Haklı sebebiyle işten ayrılırken ya da çıkışınız verildiğinde yasalara göre; işçilere hakları veriliyor. Bunlardan biri de 'ihbar tazminatı'. Çoğu çalışan bu tazminatı dikkate almıyor.
Oysa ihbar da tıpkı kıdem tazminatı gibi işçinin güvencesidir. Yasaya göre; işveren işçisini işten çıkarmadan evvel bunu işçisine bildirmek durumundadır.
Bildirim, çalışma süresi 6 aydan kısaysa (1 gün dahi olsa) 2 hafta, 6 ay ile 1.5 yıl arasındaysa 4 hafta, 1.5 sene ile 3 sene arasındaysa 6 hafta, 3 seneden fazla olursa 8 hafta önce yapılmalı.
4-5 senelik işçiye 'hemen çık' denemiyor. Sözleşmeyi bugün fesheden işveren 8 hafta daha işçiyi çalıştırmak durumunda. Bu 8 haftalık zamana 'ihbar süresi' denir.
Bazı durumlarda patron işçinin bir dakika dahi orada kalmasını istemeyebilir. İşveren 5 yıllık işçisini hemen işten çıkarmak isterse, 8 haftalık ücreti 'peşin' ödemek zorunda.
Bu paraya da 'ihbar tazminatı' deniyor. Çalışan 1 yıllık süreyi aştığı için ihbara ek olarak kıdemini de alır. Tabi yasalar tek taraflı değil. İşçileri koruduğu kadar işverene de haklar sağlıyor.
Bir başka deyişle işçi patronu yüzüstü bırakıp 'ben hemen gidiyorum' diyemez. Patronun, 1 yıllık işçisine istifa ettiği gün 'yerine adam bulana kadar 4 hafta çalış' deme hakkı var.
İşçi çalışmazsa 4 haftalık ücreti öder, emeklilik ve haklı fesih gibi nedenler yoksa kıdem tazminatı da alamaz.
İhbar tazminatına hak kazanmak için sözleşmedeki şartları bilmekte fayda var. Bazı iş sözleşmelerinde deneme süreleri yer alır. Örneğin 2 aylık deneme süresi içerisinde işten çıkarılanlar, maalesef ihbar tazminatına hak kazanamıyor.
Tabii bunların da istisnaları var. Yeni kurulan ve ilk kez işçi çalıştıracak bir işyeri değilse, sigorta girişinin işe başlamadan önce yapılmış olması zorunlu. Yani 1 gün çalışan, 'sigortam daha yok, tazminat alamam' diye düşünmesin.
Kıdem tazminatının her 6 ayda bir güncellenen yasal tavan sınırı (şu anda 8 bin 284 lira) bulunurken, ihbar tazminatında bir tavan tutar olmuyor.
Brüt maaşı 6.000 TL olan ve 5 yıl çalışması bulunan işçiye 8 haftalık tazminat ödenir: 6.000/30 gün = 200 TL günlük200 x 7 gün = 1.400 TL haftalık, 8 hafta x 1.400 = 11.200 TL brüt ihbar tazminatı, Gelir Vergisi: 11.200 x Yüzde 15 = 1.680 TL, Damga Vergisi kesintisi: 11.200 x Binde 7.59 = 85 TL, 11.200-(1680 + 85) = 9.435 TL net ihbar tazminatı ödenir.
