Malulen emeklilik, çalışma hayatı sırasında hastalık, kaza ya da rahatsızlık nedeniyle iş gücünde en az yüzde 60 oranında iş kaybı yaşayanların mağduriyetini önlemek için güvence altına alınan bir emeklilik türüdür. Kişinin herhangi bir meslekte çalışmayacak duruma gelmesi, iş gücünün tamamının ya da bir kısmının kaybedilmesi sonucunda malullük hali doğar. Bu hal nedeniyle vatandaşların temel ihtiyaçlarını karşılamaları ve hayatlarına devam etmeleri amacıyla emekli aylığı bağlanır. Peki, malulen emeklilik nedir? Kimler malulen emeklilik hakkından yararlanabilir? Malulen emeklilik şartları nelerdir? İşte, malulen emeklik için merak edilen bütün detaylar...
Sağlığının bozulması nedeniyle sürekli iş göremezlik hali yaratan malullük için 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu kapsamında şartlar belirlenmiştir.
Sigortalının ya da işverenin malullük durumuna dair ilettikleri talebin üzerine kurumca yetkilendirilen sağlık kurulları tarafından düzenlenen raporda; çalışma gücünde en az yüzde 60 oranında kayıp yaşandığının tespit edilmesi gerekir.
Malulen emeklilik hakkından yararlanmak için en az 10 yıllık sigorta süresinin ve 1800 gün uzun vadeli sigorta kollarına prim ödenmesi şarttır. Başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malullük yaşayanlar için 10 yıllık sigortalılık süresine bakılmadan; sadece 1800 prim günü şartını yerine getirmeleri durumunda emekliliğe hak kazanabilirler.
-İsteğe bağlı sigorta yoluyla primlerin ödenmesi halinde de malulen emeklilik prim şartı tamamlanabilir.
-Malulen emeklilik konusunda sağlık raporu vermeye yetkilendirilen kuruluşlar arasında; devlet üniversitesi hastaneleri, Sağlık Bakanlığı Eğitim ve Araştırma Hastaneleri, askeri hastaneler yer alır.
Vatandaşlar malulen emeklilik için ikamet adreslerine en yakın Sosyal Güvenlik İl/Merkez Müdürlükleri giderek bizzat başvuruda bulunabilirler. 10 yıllık sigortalılık süresi, en az yüzde 60 iş gücü kaybına dair rapor, 1800 prim günü şartlarını yerine getiren vatandaşlar yazılı olarak malulen emeklilik başvurusunu iletebilirler.
Maluliyet kararına ilişkin süreç başvurunun ardından durumun tespit edilmesi için yetkilendirilmiş sağlık kuruşlarına sevk edilmesi ile sürdürülür. Sevkin sonucunda kişinin hakkında bir dosya oluşturulur ve SGK Sağlık Kurulu maluliyet durumunu kabul edebilir, reddedebilir veya ara karar talebinde bulunabilir.
Malulen emeklilik aylığının bağlanması için kişinin sigortalı iken görevden ayrılmış olması ve daha sonrasında tekrardan sigortalı olarak başka bir işte çalışmaması gerekir.
-Malullük derecesini ifade eden rapor tarihi, başvuru tarihinden önce ise başvuru tarihini takip eden ay başından itibaren maaş bağlanır.
Malulen emekliliğe hak kazananların, emekli aylığı almasından sonra sigortalı olarak çalışması halinde maaşı kesilir. Ayrıca kontrol muayenesi sonucunda iş gücü kaybının ortadan kalkması durumunda kesinti yapılır.