Kahramanmaraş merkezli depremlerin 11 ilde yarattığı maddi tahribatın etkileri giderilmeye çalışılırken, geçtiğimiz gün Türkiye Tek Yürek kampanyasında 115 milyar lirayı aşan bağış toplanmıştı. Kampanya kapsamında depremzedeler için Türkiye’nin her yerinden yardım yağdı.
Çevre, Şehircilik ve İklim Bakanlığı tarafından son açıklanan resmi verilere göre bölgede 90 bin 609 binada bulunan 345 bin bağımsız bölümün yıkık, yıkılmak üzere ve ağır hasarlı olduğunu tespit edildi. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ise depremzedelerin evlerine kavuşmaları için 1 yıl süre belirlediklerini ifade ederken, İstanbul Aydın Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Dr. Öğretim Üyesi Hakan Koman’dan dikkat çeken bir çıkış geldi.
Toplanan 115 milyar lira ile kaybedilen yapıların yüzde 30’unun yeniden inşa edilebileceğini belirten Hakan Koman, “Çevre ve Şehircilik Bakanlığının Mimarlık ve Mühendislik için rakamlarını baz alırsak konut türü bir yapının metrekare maliyeti 6 bin 850 liradan hesap edilirse 100 metrekarelik bir konut yaptığımızı var sayalım; buna göre yaklaşık 170 bin daire yapılabilir. Bir binada 10 daire düşünürsek toplamda 17 bin bina yapılabilir” diye yorumda bulundu.
Ancak sadece deprem sonrasında değil öncesinde de önlem almak gerekiyor. Koman, beklenen İstanbul depremi öncesinde önemli bir çağrıda bulundu. Koman, İstanbul’daki 1999 yılı öncesi tüm binalarda güçlendirme çalışmaları için kampanya başlatılması gerektiğinin altını çizdi. Koman, “İstanbul için konuşursak 1999 yılı öncesi tüm binalarda güçlendirme kampanyası başlatılması gerekiyor. Güçlendirilmiş yapı ülkemizde pek tercih edilmiyor fakat yeni yapılmış bir bina kadar dayanıklı olabilir ve maliyeti daha az olur. Bu yaşanan depremde yeni binaların bile yıkıldığını gördük. İstediğim bir kampanyada İstanbul için yapılsın ve şehrimizi depreme hazırlayalım” dedi.
Türkiye’de riskli yapı stokunun çok fazla olduğunu anlatan Koman, “Özellikle 2013 öncesi binalar çok riskli. Deprem yönetmeliklerinin mantığı yapıların hiç hasar almaması değildir. Büyük depremler olduğunda yapılar hasar alacaktır fakat insanlar içinden sağ çıkacaktır. Bizim depremle ilgili hedefimiz bu” diye konuştu.
Türkiye’de şantiyelerdeki demir işçiliğinin gerektiği gibi yapılmadığına dikkat çeken Koman, “1967 Adapazarı, 1999 Kocaeli, Düzce depremi, 2011 Van depremi ve 2023 Kahramanmaraş depreminde de gördüğümüz üzere demir işçiliğini kaliteli yapamadığımız için ve denetimin eksik olduğu için bu dediğimiz durumu sağlayamıyoruz. O zaman bizim başka bir strateji geliştirmemiz gerekiyor. Benim önerim; yapılara betonarme perde duvar konulmalı. Gördük ki; TOKİ evlerinde yıkım az oldu. Çünkü betonarme perde duvar güçlü ve hatalara toleranslı yapılardır. Perde duvarlı yapılar depremde ayakta kaldı. Bu durumu yaşadığımız depremde de gördük. Bunu her binaya uygulayabiliriz tecrübemizde bu konuda var. İlk etapta perde duvar yapımını çoğaltmamız lazım” dedi.
