Emekli ikramiyesi nedir, kimlere verilir? Emekli ikramiyesi hesaplama

Uzun süreli çalışma hayatının sonuna gelerek emekli olacak kişiler ikramiye ödemesi üzerine araştırma yapmaya başlar. Bu bağlamda kamuya bağlı olarak çalışıp emekli olan veya geçmiş dönemlerde bu kurum kapsamında hizmet veren kişiler kaç TL emeklilik ikramiyesi alabileceğini sorgular.

Emekli ikramiyesinin hesaplanmasında kademe, toplam çalışılan yıl sayısı, ek göstergeler gibi pek çok faktör dikkate alınır. Dolayısıyla 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanunu’ndaki ilgili maddelere göre hesaplanıp ödenen emekli ikramiyesinin detaylı bir şekilde incelenmesi gerekir. Ardından söz edilen toplu ödemeden farklı olup farklı kurum veya sandıklardan aylık alan kişilere her yıl belirli dönemlerde ödenen emekli bayram ikramiyesi üzerine de bilgi sunulmalıdır.

Emekli ikramiyesi nedir?

Emekli ikramiyesi 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanunu kapsamında düzenlenen bir uygulamadır. Memurlar için bir sosyal güvenlik yardımı olarak nitelendirilen ikramiye, normal şartlarda uzun çalışma hayatını sonlandıran kamu görevlilerine verilen toplu paradır. İlgili kanuna göre 2008 yılının Ekim ayından önce çalışma hayatına atılan memurların emekli ikramiyelerinin nasıl hesaplanacağı 89. maddedeki düzenlemelere göre belirlenir. 2008 senesinin Ekim ayının başından itibaren göreve başlayan memurların emekli ikramiyelerinin hesaplanması ve ödenmesine ilişkin kurallar ise aynı kanunun Ek 82. maddesinde yazılıdır. Dolayısıyla ilgili mevzuattaki şartları karşılayan her bir kişiye emekli ikramiyesi verilir.

Emekli ikramiyesi kimlere verilir?

Çalışma hayatının sonuna gelen ve ilgili mevzuattaki koşulları karşılayan memurlara emekli ikramiyesi verilir. Uzun çalışma hayatının sonunda kişilere ödenen toplu para olan emekli ikramiyesine kimlerin hak kazandığı ise sıklıkla araştırılır. Bu bağlamda çalışma hayatının sonunda alınan ikramiyenin kimlere verildiği üzerine aşağıdaki gibi bilgiler sunulabilir:

• Memuriyet hayatına başlamadan Bağ-Kur, SGK veya diğer sandıklara bağlı olarak çalışması bulunan ve ardından memuriyete başlayarak bu kapsamda emekli olan kişilere ikramiyeleri eksiksiz olarak ödenir.

• Belirli bir dönemde memur olarak çalışıp ardından SGK, Bağ-Kur veya diğer sandıklara bağlı olarak hizmet sunan kişiler 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanunu’nun 89/II fıkrasındaki şartı yerine getirdikleri takdirde emekli ikramiyesi alabilir. Belirtilen maddedeki şart ise kişilerin aşağıdaki durumlar neticesinde memuriyet görevlerini sonlandırmış olmalarıdır:
• Muvazzaf askerlik hizmetinden ötürü memuriyetin sonlandırılması
• İşveren tarafından 4857 sayılı İş Kanunu’nun 25/II. maddesinde sıralanan nedenler haricinde memuriyete devam edilmemesi
• Kişinin bağlı bulunduğu sandık veya kurumlardan emeklilik, yaşlılık, malulük aylığı ya da toplu para almak için yaş dışındaki koşulları yerine getirerek ayrılmış olması
• İşçi tarafından 4857 sayılı İş Kanunu’nun 24. maddesinde belirtilen husus nedeniyle memuriyetin sonlandırılmış olması
• Kadın bireylerin evlilik tarihlerinden itibaren bir sene içerisinde kendi istekleri doğrultusunda memuriyetlerini sonlandırmaları

Emeklilik ikramiyesi hesaplama nasıl yapılır?

İlgili mevzuatta belirtilen koşulları karşıladığı takdirde emekli ikramiyesi alabilen bir kişi, kendisine sunulacak olan toplu paranın nasıl hesaplandığını öğrenmek ister. Bu bağlamda “Emekli ikramiyesi nasıl hesaplanır?” sorusuna yanıt olan önemli noktaların açıklanması gerekir. Günümüzde Türkiye Cumhuriyeti Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından sunulan çevrim içi hizmetler arasında emekli ikramiyesi hesaplama aracı yer alır. Bu araç incelendiğinde bir kişinin emeklilik ikramiyesinin kaç TL olarak ödeneceğini etkileyen temel faktörlerin aşağıdaki gibi olduğu anlaşılır:

• Derece
• Kademe
• Ek gösterge
• Makam, temsil, görev tazminat göstergesi
• Hizmet yılı
• Hizmet ayı
• Kıdem yılı
• Aylık tarihi
• Pay/ payda
• Kademe tazminatı ek gösterge
• İkramiye yılı

Yukarıda belirtilen verilerin dikkate alınması sonucunda (4C) kamu çalışanlarına ödenecek olan emeklilik ikramiyesinin doğru bir şekilde hesaplanması mümkün olur. Ancak basit bir hesaplamayla kaç TL emeklilik ikramiyesi alacağını belirlemek isteyen kişiler toplam çalıştıkları yıl sayısı ile brüt emeklilik aylığı tutarını çarparak sonuca ulaşabilir. Bu şekilde hesaplanan emeklilik ikramiyesi tutarının kişiye ödenecek olan net miktarı değil yaklaşık tutarı temsil ettiği ise unutulmamalıdır.

Emekli bayram ikramiyesi nedir?

Emekli bayram ikramiyesi olarak bilinen ödeme her yıl Ramazan ve Kurban Bayramı öncesinde SGK, Bağ-Kur ya da Emeklilik Sandığı kapsamında sıralanan aylıklardan herhangi birini alan kişilere verilir. Bu bağlamda “Emekli ikramiyesi ne zaman?” sorusuna yanıt olan net tarihlerin ise kişinin hangi kurum veya sandıktan aylık aldığına göre belirlendiği söylenmelidir.

Her sene belirtilen dönemlerde ve kamuoyuna açıklanan tutarda kişilerin hesaplarına yatırılan emekli bayram ikramiyesine yönelik olan detaylar Resmî Gazete’de yayımlanarak duyurulur. Güncel verilere göre 2023 senesinde 2.000 TL olarak belirlenen emekli maaşı bayram ikramiyesi 2024 yılı için %50’lik zamla birlikte 3.000 TL olarak ödenmiştir.