BİZE ULAŞIN
Emeklilikte yaş, yıl ve sigorta başlangıç günü çok önemli. Çünkü bu şartlar sağlanmadan emekli olunamıyor. Yani yaşı doldurduğu halde emekli olamayanlar ya da yılı ya da primlerini tamamlayamamış anlamına geliyor. Primlerini borçlanma ile dışardan ödeyen pek çok kişi ise yaşı tamamlamışsa emekli olabiliyor. Emeklilikte bilinmesi gereken önemli detayları sizler için anlattık. Bu şartları mutlaka öğrenin.
Yaşı doldurduğu halde emekli olamayan kadınlar doğum borçlanmasından yararlanarak 3 çocuğu varsa 6 yıla kadar olan primlerini dışardan ödeyerek emekliliklerine kavuşabiliyor. Ayrıca kadınların emekliliği sigorta başlangıç tarihine göre değişiyor. Burada üç kritik tarih var. Bunlar 8 Eylül 1999 öncesi, 8 Eylül 1999 ila 30 Nisan 2008 arası ve 30 Nisan 2008 sonrası. İlk defa sigortalı çalışmaya 8 Eylül 1999’dan önce başlamış SSK’lı (SGK’lı) kadınlar, 15 yıl sigortalılık ve 3600 prim gününü tamamlama koşuluyla 58 yaşında emekli olabiliyor (yaştan emeklilik). Bağ-kur’luda ise prim şartı biraz daha fazla. 8 Eylül 1999’dan önce Bağ-kur kaydı olan kadınlar 5400 prim günüyle 56 yaşında emekli olabiliyor.
Emeklilik yaşı hesaplanırken bağlı bulunan sigortalılık yaşı da son derece önemli. Örneğin çalışmaya 8 Eylül 1999 ila 30 Nisan 2008 tarihleri arasında başlayanlar için de avantaj var. Bu durumdaki SSK’lı kadınlar 25 yıl sigortalılık ve 4500 prim gününü doldurduklarında 58 yaşında emekli aylığı bağlatabilir. Aynı dönemde çalışmaya başlayan Bağ-kur’lu kadınlar da 5400 prim günüyle 60 yaşında emekliliğe hak kazanıyor.
Belli bir süre sigortalı olduktan sonra çalışmayan ve bu yüzden primlerini tamamlamakta zorlanan kadınlara da yasalar kolaylık sağlıyor. Doğumdan önce sigorta girişi olan kadınlar, doğumdan sonra boşta geçen süreleri borçlanabiliyor. Bu süreler çocuk sayısına göre değişiyor. Tek çocuk için 2 yıl (720 gün) olan süre 3 çocukta 6 yıl olarak uygulanıyor. Bir başka deyişle 1 gün sigorta girişi olduktan sonra 3 çocuk yapan kadın 6 yıllık borçlanmayla toplam 2160 gün prim kazanabiliyor.
30 Nisan 2008 tarihinden sonra SSK’lı olanlar için tam emeklilikte prim gün sayısı 7200’e yani 20 yıla çıkıyor. Bu tarihten sonra ilk defa sigortalı olan kadınlar, 1 Ocak 2036 tarihine kadar en az 7200 gün prim ödemiş olmak koşuluyla 58 yaşını doldurduğunda emekli olabilecek. Ancak 7200 gün prim ödemesini tamamlayamayanlar için yaş koşulu yükselecek. Primi Ekim 2041’de tamamlayan kadın 61 yaşında emekli olabilecek. 2048’den sonra yaş şartı 65’e çıkacak. İlk defa 1 Mayıs 2008’den itibaren sigortalı olandan yaş haddinden emekli olmak için aranan 4500 gün prim sayısı, her yıl 100 gün artarak 1 Ocak 2016’dan itibaren 5400 güne çıkıyor ve yaş da 61 oluyor. 5400 gün prim ödemesini 1 Ocak 2036’dan 1 Ocak 2042’ye kadar tamamlayanların yaşı da kademeli olarak 65’e çıkıyor.
1 Ocak 2036-31 Aralık 2037 arası dolduran 62 yaş, 1 Ocak 2038-31 Aralık 2039 arası dolduran 63 yaş, 1 Ocak 2040-31 Aralık 2041 arası dolduran 64 yaş, 1 Ocak 2042 yılından sonra dolduran da yaş şartıyla emeklilikte 65 yaşına tabi olacak.
Eğitimin lise, üniversite gibi çeşitli dönemlerinde staj yapmak zorunlu. Staj emeklilik hesabında dikkate alınmasa da doğum borçlanmasında hesaba katılıyor. Yani çok bilinmeyen bu fayda sayesinde kadınlara staj ile sigortalı çalışmaya başladıkları tarihler arasında doğan çocukları için de doğum borçlanması yapabilme imkanı oluşuyor. Bu sayede annelerin emeklilik yaşı borçlanma süresine göre 2-3 yıl öne çekilebiliyor. Yine kadınlar yurtdışında 18 yaşından sonra geçirdikleri süreleri çalışmış olmasalar bile borçlanabiliyor.
Kadınlar doğum izninde oldukları 112 günü de borçlanabiliyor. Bu pek bilinmiyor. Eğer doğumdan sonra SGK’lı kadın 6 ay ücretsiz izin kullandıysa, bu izin süresini de borçlanarak emekliliğine saydırabiliyor. Başkasının sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli çocuğu olan kadınların da erken emeklilik imkanı bulunuyor. Bu durumdaki kadınların 1 Ekim 2008 sonrası çalıştıkları her gün, 1.25 prim günü olarak hesaplanıyor. Çocuğun bakımını üstlenen kadınların primi artarken, emeklilik yaşı da öne çekiliyor. 1 Ekim 2008’den itibaren prim ödeme gün sayılarının dörtte biri, emeklilik yaş sınırlarından indiriliyor.
