Emeklilikte yaşa takılanlar, EYT nedir? Emeklilikte yaşa takılanlar müjdeli haber alabilecek mi?

Emeklilikte yaşa takılmak Türkiye’de 3 milyonu aşkın kişiyi ilgilendiren kritik bir durum. EYT olarak kısaltılan emeklilikte yaşa takılma durumunda olan binlerce kişi örgütlenerek hükümetten bu durumun çözülmesini istiyorlar. Peki emeklilikte yaşa takılmak ne anlama geliyor? EYT’ler müjdeli bir haber alabilecekler mi? İşte emeklilikte yaşa takılmak ile ilgili merak edilen soruların cevapları ve siyasilerin EYT'Ler ile ilgili açıklamaları ile son gelişmeler...

EMEKLİLİKTE YAŞA TAKILMAK NE DEMEK?

E-devlet platformunda (turkiye.gov.tr) 4A, 4B veya 4C hizmet dökümünüzdeki bilgilere göre “normal şartlarda ne zaman emekli olurum?” aracı iş gününüzü ve emekli olabileceğiniz yılı gösterir. Söz konusu araçta iş gününüzün emekli olabileceğiniz yaştan önce biteceğini görebilirsiniz. İşte emeklilikte yaşa takılmak buna deniyor. Yani emekli olmak için gerekli asgari iş gününü tamamladıktan sonra yasaya göre emekli olabileceğiniz yaşı beklemeniz gerekiyor.

EMEKLİLİKTE YAŞA TAKINLAR NE İSTİYOR?

Seslerini duyurmaya çalışan EYT'ler düzenledikleri online imza kampanyası ile özellikle erken emeklilik istemedikleriniz, 1999 yılında çıkan 4477 sayılı yasanın geriye doğru işletilmesi nedeniyle mahrum kaldıklarını belirttikleri haklarını geri istediklerini ifade ediyorlar. 19 Kasım 2018 itibari ile EYT online imza kampanyasına 70 binden kişi imza verdi.

TÜRKİYE'DE EMEKLİLİK YAŞI KAÇTIR?

Geçtiğimiz yıllar içinde emekli olabilmek için şart koşulan prim miktarı artırılmış ve emeklilik yaşı da ileri çekilmiştir. Peki şu an emeklilik yaşı kaçtır? İş gününü dolduranlar emekli olmak için kaç yaşına kadar beklemek durumundalar?

Türkiye’de sosyal güvenlikle ilgili değişen kanunlar nedeniyle şu an herkes için emeklilik şartları aynı değil. Emekli olacağınız yaş sigortalı olarak çalışmaya başladığınız tarihe ve cinsiyetinize göre farklılık gösteriyor:

ERKEKLERDE EMEKLİLİK YAŞI

08.09.1976’dan önce sigortalı olan SSK’lılardan 55 yaşını doldurmuş olma ve en az 5000 gün sigortalı olan veya 55 yaşını doldurmamış olmakla beraber 25 yıldan beri sigortalı olan ve en az 5000 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş olma şartlarını yerine getirenler tam emekli aylığına hak kazanmaktadırlar.

08.09.1999 günü ve sonrası işe giren e emekli olabilmeleri için 60 yaşını doldurmaları yani 61 yaşından gün almaları ve en az 7000 gün iş gününü tamamlamış olmaları gerekmektedir.

01.05.2018 gününden sonra sigortalı çalışmaya başlayan erkeklerin emeklilik şartları 7200 iş gününü tamamladıkları tarihe göre değişmektedir. Buna göre emeklilik tablosu şu şekildedir:

1) 01.01.2036 ila 31.12.2037 tarihleri arasında 7200 günü tamamlayan için 61 yaş

2) 01.01.2038 ila 31.12.2039 tarihleri arasında 7200 günü tamamlayan için 62 yaş

3) 01.01.2040 ila 31.12.2041 tarihleri arasında 7200 günü tamamlayan için 63 yaş

4) 01.01.2042 ila 31.12.2043 tarihleri arasında 7200 günü tamamlayan için 64 yaş

5) 01.01.2044 ila 31.12.2045 tarihleri arasında 7200 günü tamamlayan için 65 yaş

6) 01.01.2046 ila 31.12.2047 tarihleri arasında 7200 günü tamamlayan için 65 yaş

Erkeklerin SSK'dan 5400 gün ile emeklilik şartları:

İlk defa 01.05.2008 tarihi ve sonrası işe girmiş yani sigortalı olmuş veya olacak erkeklerden 4a bendi kapsamında sigortalı sayılanlar için kısmı emeklilik şartı 5400 gün olarak uygulanır. Emeklilik yaşlarının tespiti 5400 günü tamamladıkları/tamamlayacakları zamana göre belli olur. Buna göre; 5400 günü 31.12.2005 tarihine kadar tamamlayan erkekler 63 yaşında emekli olur.

KADINLARDA EMEKLİLİK YAŞI

İlk defa 01.05.2008 tarihinden sonra sigortalı olarak çalışmaya başlamanız halinde 58 yaş ve 7200 gün şartı ile emeklilik hakkı kazanabiliyorsunuz. Ancak 58 yaşında emeklilik hakkı elde edebilmeniz için 7200 iş gününü 31.12.2035 tarihine kadar tamamlamanız gerekiyor.

Yine kadınlarda da iş gününün tamamlanacağı tarihe göre emekli olmayaşı değişmektedir.

3600 gün ve 15 yıllık sigortalılık süresini;

23.05.2002 tarihinden önce tamamladıysanız 50 yaşında,

24.05.2002-23.05.2005 tarihleri arasında tamamladıysanız 52 yaşında,

24.05.2005-23.05.2008 tarihleri arasında tamamladıysanız 54 yaşında,

24.05.2008-23.05.2011 tarihleri arasında tamamladıysanız 56 yaşında, 24.05.2011 tarihinde sonra tamamladıysanız 58 yaşında 3600 gün ile emeklilik hakkı elde edebilirsiniz.

SSK ya da diğer kapsamlarda ilk işe giriş tarihiniz 08.09.1999 tarihi ile 30.04.2008 tarihleri arası ise; 4500 gün 25 yıllık sigortalılık süresi ve 58 yaşı tamamlamanız halinde SSK yaş haddinden emekli olabilirsiniz.

SSK ya da diğer kapsamlarda ilk işe giriş tarihiniz 01.05.2008 tarihi ve sonrası ise 5400 gün 61 yaşı tamamlamanız halinde emekli olursunuz. Ancak yine bu tarihten sonra girişi olanlar emeklilikte kademeli geçişe tabidir. 5400 günden 61 yaşında emekli olabilmeniz için 5400 günü en geç 31.12.2035 tarihine kadar tamamlamış olmanız gerekiyor.

EMEKLİLİKTE YAŞA TAKILANLAR İLE İLGİLİ GELİŞMELER

EYT’ler bir süredir seslerini duyurmak için bir araya geliyorlar ve taleplerini siyasilere, hükümete, sendikalara ileterek bu duruma bir çözüm getirilmesini talep ediyorlar. İşte son günlerde EYT’ler ilgili yaşanan gelişmeler:

• Cumhurbaşkanı Erdoğan erken emeklilikle ilgili açıklama yaptı: “Erken emekliliği sosyal güvenlik sistemimizde tasvip etmiyoruz ama siyasette bu yol her zaman için açıktır. Ülkemizdeki sosyal güvenlik mevzuatına göre emekli olabilmek için 3 ayrı hususa bakılması gerekiyor. Son günlerde emeklilikte yaşa takılanlar başlığı altında bu uygulama var. Bu başlık altında bir dernek var. Bu derneğin başındaki kişinin durumu bile sosyal güvenliğin nasıl bir felakete itilmeye çalışıldığının kanıtı. 1992'de sisteme kayıt olmuş. Bu hanımefendi eski sistemde 38 yaşında emekli olacaktı. Bu hanımefendi 2022'de 48 yaşında emekli aylığı almaya başlayacak. Sadece emekli maaşı için bu yaşı beklemesi gerekiyor.”

• CHP komisyona başvurdu. CHP Grubu, TBMM Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler Komisyonu'na başvurarak, "Emeklilikte yaşa takılanlara" ilişkin verilen kanun tekliflerinin görüşülmesi ve bu kesimin sorunlarına çözüm üretilmesi için komisyonu toplantıya çağırdı.

• İyi Parti’nin EYT önergesinin Meclis’te görüşülmesi CHP, MHP ve HDP’nin verdiği destekle kabul edildi.

• TESK'ten EYT’Ler için öneri geldi: Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu (TESK) Genel Başkanı Bendevi Palandöken, emeklilikte yaşa takılanların sorunlarını çözmenin bütçeye büyük yük getireceğini belirterek, "Bu durumda olanlar için emeklilik yaşı bir yıl aşağı çekilirse emekliliğine bir yıl ve daha az süre kalanların önü açılmış olur." ifadesini kullandı.

• Numan Kurtulmuş’tan EYT açıklaması: "O konu kapanmıştır. Bugünkü şartlarda Türkiye'nin kaldırabileceği bir yük değil."

• HAK-İş Genel başkanı Mahmut Arslan EYT’ler hakkında konuştu: “Bugün emeklilikte yaşa takılanların birinci müsebbibi IMF politikalarıdır. O günleri hatırlıyorum ben, kavgaların yapıldığı dönemde Yaşar Okuyan, Çalışma Bakanı. IMF 250-300 milyon dolarlık krediyi serbest bırakmak için bu emeklilik sistemini dayatıyor. Biz de itiraz ediyoruz 'Mezarlıkta emekliliğe hayır' diye. O gün söyledik, 'Yapmayın bunu. Sosyal Güvenlik Sisteminin sorunlarının kaynağı işçiler değil. Emekçiler değil, başkadır bunun kaynağı.' Ama anlatamadık. Döndü dolaştı 20 yıl sonra bugünkü hükümet bunun muhatabı oldu. Bu IMF'yi kovdukları ve IMF'yi tekrar geri getirmemeleri için Recep Tayyip Erdoğan ve AK Parti'ye teşekkür ediyorum. Çünkü IMF politikaları işsizlik, kaos, adaletsizlik, ücretlerin kısılması, emekliliğin artması demektir. IMF bunları yaparak verdiği krediyi güvence altına almak istiyor. O yüzden IMF politikalarının bir gereği olarak emeklilikte yaşa takılanların bugün sorunlarını yaşıyoruz."

• Devlet Bahçeli’den EYT açıklaması: "Bugünkü ekonomik dönemde ısrarcı olmama kanaatindeyiz" dedi. MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, emeklilikte yaşa takılanlara ilişkin, "Diğer muhalefet partileri ile aynı alanda bulunmak istemiyoruz. İP, CHP ve HDP ile aynı, yan yana olmak istemiyoruz. Onlar parlamenter sisteme dönme çabasında. Biz bu duruşlarını benimsemiyoruz. EYT konusunda MHP'nin seçim beyannamesinde madde vardır. Arkadaşların ön hazırlığı olmuştur. Bu konunun, bugünkü ekonomik şartlarda 700 milyarı bulacak. Bugünkü ekonomik dönemde ısrarcı olmama kanaatindeyiz. Meclis araştırması açılması konusunda MHP görüşlerini saklı tutmakla birlikte çekimser oy kullanmıştır."

• BBP Genel Başkanı Mustafa Destici’den EYT açıklaması: “Emeklilikte yaşa takılanlar sorunu var. Biz bunu niye savunuyoruz? Çünkü bunlar bir hak kaybı yaşıyorlar. Bunlar erken emeklilik istemiyorlar. Bunlar 1999'dan önce işe girenler. Bunlara işe girerken devlet demiş ki, erkekler 25 yıl, kadınlar 20 yıl çalışıp, şu kadar iş günü primini tamamlarsan emekli olacaksın. Ama aynı devlet, belli bir süre sonra bir kanun çıkarmış 2008'de demiş ki 'hayır, ben sizinle olan sözleşmeyi tek taraflı iptal ediyorum ve siz emekliliği hak etseniz bile emekli olmak için yaşı bekleyeceksiniz'. Ben de 3 sene bekledim emekli olmak için. Burada maaş alamıyorsunuz, sağlık sigortasından yararlanamıyorsunuz, bir işe girmeye kalksanız yaşınız 45-50 olmuş sizi kim işe alacak? Dolayısıyla bu mağduriyetin ortadan kaldırılması lazım. Hükümetin, iktidarın burada inat etmemesi lazım. Hükümetin bütçesi var, bunu bulur. Nasıl, isteyince oluyor. İsteyince bulunur. Emeklilerimiz daha önce 2 bayram ikramiye alıyorlar mıydı? Almıyorlardı. Şimdi alıyorlar. Allah razı olsun devletimiz, hükümetimiz bunu verdi. Emekliler adına da çok güzel oldu. O kaynağı nasıl bulduysak bunların kaynağını da buluruz. Çünkü buradaki vatandaşlarımızın mağduriyeti var, hak kaybı var. Bu mağduriyetinin ve hak kaybının ortadan kaldırılması lazım."

• İYİ Parti Grup Başkanvekili Lütfü Türkkan’dan EYT açıklaması: "Biz bu yasanın çıkarılması konusundaki talebimizde ısrarlı olacağız. Emeklilikte yaşa takılanların maliyeti Cumhurbaşkanının söylediği maliyette değil, bir kere orada gerçekten yanlış bir hesap var. Bu geçmişte yapılan birtakım emeklilik uygulamalarıyla şu anda emeklilik hakkı kazananlar arasında ciddi bir adaletsizlik yaratıyor."