Erken emekli olmak için o detaya dikkat! Uzman isim formülü açıkladı, SSK'dan Emekli Sandığı'na kadar uygulaması var

Emekli olmak için büyük bir avantaj sağlayan yıpranma payı hakkı ile bazı vatandaşlar daha erken emekli olabiliyor. Yapılan mesleğin riskleri nedeniyle yıpratıcılığının olması sonucunda bazı işlerde çalışanlar için emeklilik bakımından yıpranma hakkı uygulanıyor.

SGK uygulamasında göre, yıpranma hakkına sahip olan çalışanların hem primleri artırılıyor hem de yaşları düşürülerek emeklilikte avantajlı konuma geliyor. Son olarak sağlık çalışanlarına verilen yıpranma hakkı ile birlikte hâlihazırda yıpranma kapsamında olan iş yerleri/işler 20’yi aştı. Diğer yandan SGK öncesi dönemde SSK (4/1-a), ve Emekli Sandığı (4/1-c) kapsamında sigortalı çalışanlara yönelik çok sayıda değişik yıpranma uygulamaları bulunuyor.

SGK Başmüfettişi İsa Karakaş, yıpranma payı ile ilgili Türkiye Gazetesi'nde detayları açıkladı. Karakaş, normal şartlarla emeklilik için kadınlar 58 erkeklerin ise 60 yaşına tabi bulunduğunu hatırlattı.

Karakaş, Memur ve Bağ-Kur’lulardan kademe bekleyen kadın ve erkeklerin 25 yıl yani 9000 gün prim şartına; SSK’lı kademe bekleyen kadın ve erkeklerin ise 7000 gün prim şartına tabi tutulduğunu ifade etti.

ESKİ YASALARDA SİGORTALILIK SÜRESİ

5510 sayılı SGK Kanunu, normalde sigortalılık süresine fazladan süre eklenmesine izin vermiyorken eski yasalara göre bazı mesleklerde (örneğin asker, polis, madenci) yıpranma payı kazanılmışsa, bu ek süreler sigortalılık süresine eklenir.

Karakaş, 2008 yılı ekim ayı başından önce itibari hizmete tabi bu tarihten sonra fiilî hizmet zammı kapsamında çalışması bulunan sigortalıların toplam itibari/fiilî hizmet sürelerinin 3600 günün altında olması hâlinde de 2008 yılı ekim ayı başına kadar 506 sayılı Kanunun mülga ek 5. maddesi kapsamında geçen itibari hizmet süreleri, sigortalılık süresine eklendiğini belirtti.

NASIL HESAPLANIYOR?

Karakaş fiilî hizmet süresi zammına tabi işlerde geçen çalışma sürelerinin her 360 günü için;

60 gün eklenecekse (FHSZ kapsamında çalışılan gün sayısı x 60/360),
90 gün eklenecekse (FHSZ kapsamında çalışılan gün sayısı x 90/360),
180 gün eklenecekse (FHSZ kapsamında çalışılan gün sayısı x 180/360), formülü uygulanarak hesaplandığını vurguladı.

SGK uygulamasında, bazı riskli mesleklerde çalışanlara verilen fiilî hizmet süresi zammı, 5 ya da 8 yılı geçmemek üzere prim günlerine eklenebildiğinden bahseden Karakaş, SGK Kanunu’nun 40. maddesinin 10. bendinde bu ek süreye herhangi bir üst sınır getirilmediğini hatırlattı.

ENGELLİ ÇOCUĞU OLANLARIN KADEMESİ ARTIYOR

Karakaş ayrıca emeklilik aylığı bağlanması talebinde bulunan kadın sigortalılardan “ağır engelli” çocuğu bulunanların, prim ödeme gün sayılarının dörtte birinin de prim ödeme gün sayıları toplamına eklendiğini açıkladı.

FİİLİ HİZMET SÜRESİ ZAMMI (FHSZ )NEDİR?

Belirli zor ve yıpratıcı işlerde çalışanlara verilen bir hak olarak tanımlanır. 5510 sayılı Kanunun 40 ıncı maddesinde sayılan işyerlerinde ve işlerde çalışanlara Kanunda belirlenen ilave hizmet süresi (en fazla 5 yıl) verilmekte, verilen bu ilave sürenin en fazla 3 yıla kadar olmak üzere yarısı emeklilik için tabi olunan yaştan indirilmektedir. Ayrıca bu süreler için emekli ikramiyesi de ödenmektedir.