BİZE ULAŞIN
Emekli olabilmek için kişilerin yerine getirmesi gereken şartlar 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu kapsamında belirlenmiştir. Öngörülen kanun çerçevesinde emeklilik şartları arasında; sigorta başlangıç tarihi, sigortalı olarak geçirilen hizmet süresi, kişinin adına kendisi ya da işvereni tarafından ödenen prim miktarı, yaş ve cinsiyet gibi belirleyici kriterler yerini alır. Bu kriterler emeklilik zamanını doğrudan etkiler. Sigortalı olarak çalışma hayatını sürdürenler yasalar kapsamında bu kriterleri lehlerine çevirerek erken emekliliğin kapısını arayabilirler. Erken emeklilik formüllerine dair merak edilen tüm bilgiler...
Sigortalılık statüsüne bakılmaksızın kişilerin erken emekliliği hak edebilmesinin en bilinen yolu hizmet borçlanmasıdır. Erken emeklilik hayaliyle yanıp tutuşan binlerce vatandaş “hizmet borçlanması nedir, hizmet borçlanmasının şartları nelerdir” ve “hizmet borçlanması nasıl yapılır” sorularına cevap bulmaya çalışıyor.
Hizmet borçlanması temelde kişilerin adına SGK’ya ödenmeyen prim günlerinin geriye dönük olarak sonraki dönemde ödenmesi anlamına gelir. Ancak bu noktada eksik prim günü durumunun kişilerin kendi rızası dışında iş hayatından uzak kaldıkları dönemler için geçerli olduğunu söylemek mümkündür.
Doğum nedeniyle çalışma hayatından uzak kalan kadın sigortalılar kendilerine özel tanınan doğum borçlanması hakkıyla birlikte 6 yıl daha erken emekli olabilirler. Sigorta başlangıç tarihinden önceki dönemde doğum yapan kadınlar doğum ve sonrasındaki yasal dinlenme süresini kapsayacak şekilde çocukları için borçlanma talebini iletebilirler. Ancak doğum borçlanması kapsamında stajda yapılan sigorta başlangıcı kabul edilmez. Her çocuk için bir defaya mahsus olmak üzere çalışan anne 2 yıl borçlanabilir. Sigortalı olarak çalıştığı sırada doğum yapan kadınlar en fazla 3 çocuk olmak üzere toplamda 6 yıl (2760 gün) borçlanabilirler. 2014 yılından sonra yasada yapılan değişiklikle birlikte evlatlık alan annelerin de doğum borçlanması hakkını kullanmasına izin verilmiştir. 2 yaşını doldurmamış bir çocuğu eşiyle birlikte ya da tek başına evlatlık edinen anneler doğum borçlanması yapabilirler.
Askerlik nedeniyle iş hayatına ara vermek zorunda olan erkek sigortalılar kendilerine özel olarak verilen askerlik borçlanması hakkıyla 2 yıl daha erken emekli olabilir. Askerlik borçlanması kapsamında erkek sigortalıların er ya da erbaş olarak silahaltına alınması ya da yedek subaylık okulunda eğitim alması gerekir. Yedek subaylık okuluna hazırlık aşamasında geçirilen sürede askerlik borçlanmasına dahil edilir. Askerlik borçlanması askerlik süresinin tamamı ya da bir kısmı için yapılabilir. Askerlikten muaf olan ya da henüz askerliğini tamamlamamış kişilerin bu borçlanma hakkından yararlanması mümkün değildir.
Çalışma hayatının büyük bir bölümünü yurtdışında geçiren Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarına özel olarak yurtdışı borçlanması hakkı devreye sokulur. Bu hak kapsamında yurtdışındaki sürelerini borçlanarak erkenden emekli olmasının önü açılır. Yurtdışı borçlanması şartları çerçevesinde borçlanacak kişinin Türkiye’de sigortalı olarak çalışmaması gerekir. Yurtdışındaki çalışma süresinin de ispat edilmesi beklenir.
Kamu görevlisi statüsünde görev yapan kişiler personel mevzuatına göre aylıksız geçen izin sürelerini borçlanabilirler. Memur ve diğer kamu görevlileri için geçerli olan hizmet borçlanması erken emeklilik için alternatif bir kapı oluşturur.
Yurtiçinde ya da yurtdışında herhangi bir sigortası olmadan staj yapan kişiler sonraki yıllarda bu zaman dilimine dair borçlanma hakkını kullanabilirler. Özellikle sigorta başlangıç tarihini direkt olarak etkileyen bu hizmet borçlanması hamlesiyle emeklilik öne çekilebilir.
Yurtiçi veye yurtdışında sürdürülen eğitim süreleri de hizmet borçlanması kapsamında değerlendirilir. Buna göre doktora ve uzmanlık süreleri borçlanılabilir.
Avukat ve hekimlere özel olarak sunulan borçlanma hakkıyla birlikte zorunlu avukatlık stajında ve sigortasız olarak tamamlanan fahri asistanlık süreleri de hizmet borçlanması dahiline alınır.
Sigortalı olarak çalışma hayatını sürdürürken herhangi bir suçtan tutuklanan veyahut gözaltına alınan kişiler söz konusu suçtan beraat ettiklerinde tutukluluk ve gözaltı sürelerini borçlanabilirler.
Yasal olarak verilen grev ya da lokavt süreleri hizmet borçlanması içerisine alınır.Seçim yasası kapsmaında görevinden istifa edenler, seçimin yapıldığı tarihten istifa ettikleri tarihe kadar açık poziyonda oldukları süreleri borçlanabilirler.
Hizmet borçlanması içeriğinde berlirlenen şartları yerine getiren sigortalılar e-Devlet kapısından online ya da SGK üzerinden bizzat başvurularını iletebilirler.
Hizmet borçlanmalarının alt ve üst limitleri borçlanma yapılacak yılda belirlenen brüt asgari ücret üzerinden hesaplanır. Buna göre hizmet borçlanmasının alt limiti brüt asgari ücretin günlük tutarının %32’si; en yüksek limit ise limiti brüt asgari ücretin günlük tutarının %32’sinin 7.5 katı olarak belirlenmiştir.
