-
Haberler
- FİNANS
- Ekonomi
- EYT öncesi emeklilik tarihini öne çekmek mümkün! Kayıp sigorta günü için gözden kaçan detay: Yasa çıkmadan bunu hemen yapın…
EYT öncesi emeklilik tarihini öne çekmek mümkün! Kayıp sigorta günü için gözden kaçan detay: Yasa çıkmadan bunu hemen yapın…
Milyonlarca çalışanın hayali emekli olmak! EYT yasası öncesi kapsama dahil olmak isteyenler prim süresini tamamlamak için borçlanma yoluna başvuracak. 45 iş kolunda çalışanlar ise yıpranma süresi kapsamında sigorta başlangıç tarihlerini öne çekecek. Ancak EYT yasası öncesinde kapsama dahil olmak isteyenlerin yapması gerekenler de belli oldu. Primi yatırılmamış veya eksik yatırılan vatandaşların İş Mahkemesi’ne dava açması gerektiği ifade edildi.
EYT yasası kapsamında milyonlar yeni yılda emeklilik hayaline kavuşacak. EYT yasası çıktığında prim ve süre açısından eksikleri olanlar bunları tamamlayarak sisteme girebilecek ve emeklilik hakkı kazanacak. Çalışma koşulları ağır olan 45 iş kolunda uygulanan yıpranma süresi sigorta başlangıç tarihini öne çekebilecek. Normal koşullarda çalışanların emeklilik süreleri 360 gün, yıpranma süresine sahip olanların da 420-540 gün olarak hesaplanıyor. Yıpranmaya tabi çalışmalarda Mayıs 2002 tarihine kadar olan çalışmaların dörtte biri kadar işe giriş tarihi geri çekiliyor.
Sabah’ta yer alan haberde, EYT ile 1,5, normal şartlarda emekli olacakların sayısının ise 500 binleri bulması bekleniyor. Ancak EYT ile emeklilik kapsamına dahil olmak isteyenler ise mahkemenin yolunu tutacak. Eylül 1999 işe giriş bildirgesi verilmiş ancak primleri yatırılmayanlar İş Mahkemesi'ne dava açabilecek. Mahkeme kararıyla 1 günlük hizmet alarak EYT yasasından yararlanılabilir. SGK bildirimi olanlar için beş yıllık zaman aşımı süresi de işletilmiyor. Peki emeklilik tarihini öne çekmek isteyenler ne yapmalı? İşte merak edilen soruların yanıtları…
EYT ÖNCESİ KAYIP SİGORTA GÜNÜ İÇİN BİLMENİZ GEREKENLER
Yıpranma payı fiili hizmetten sayılıyor mu? EYT'de etkili mi?
Yıpranma payı fiili hizmetten de sayılıyor. Bu kapsamda olan
mesleklerde her yıla 90 gün ek fiili hizmet artışı eklenmesi durumunda bir yıl
çalışan 15 ay çalışmış kabul ediliyor. Normalde emeklilikte esas olan 360 gün
sayısı fiili hizmet artışı ile her yıl 360 gün ile birlikte 60-180 gün arasında
farklı oranlarda prim sayısı ekleniyor. Fiili hizmet süresi zammı olarak da
bilinen yıpranma hakkından 45 iş kolu faydalanabiliyor. Yıpranmaya tabi
çalışması olup işe girişi geri çekilebilecek olan kişiler EYT kapsamına
girebilir.
Yıpranmayla ek prim emeklilik getirir mi?
Çimento, cam, kurşun, demir ve çelik fabrikaları, yeraltı işleri, askeri görevlerde, emniyet başta olmak üzere kapsamda yer alan iş konularında yıpranma nedeniyle erken emekli olunabiliyor. Bu mesleklerde çalışanlar için ödenen primler daha fazla kabul ediliyor ve yaş şartında indirim yapılıyor. Ağır bir meslekte çalışıyorsanız yıpranma payı ile erken emeklilik mümkün olabiliyor.
EYT bir defaya mahsus bir düzenleme mi olacak?
Yasayla 8 Eylül 1999 ve öncesinde ilk defa sigortalı olan kişiler için gerekli olup yeni koşulların sağlandığı tarihte emekli aylığı başvurusunda bulunulabilecek. Bu şartların yasa çıkar çıkmaz 1 Ocak 2023 tarihinde sağlanması zorunlu değil. 8 Eylül 1999 öncesi koşullara ne zaman sahip olunur ise çalışanlar o zaman EYT'den yararlanabilecek. Örneğin primi eksikse yasa çıktıktan sonra borçlanmaya gidilerek buradaki eksik kapatılarak başvurulabilir.
İşçiler için yıpranma payı nasıl hesaplanıyor?
Eylül 1999'dan önce hizmette bulunan bir kamu çalışanın yıpranma payının tamamı emeklilik süresinden düşer. Bu tarihten önce başlayan memurun yıpranma payının yarısı da emeklilik yaşından indirilir. Yıpranma payı hem emekli aylığını hem de ikramiyeleri olumlu yönde etkiler. İşçilerde de yıpranma yapı, eklenen prim gün sayısının yarısı kadar süre işçinin emekli olabilmesi için doldurulması gerekli olan yaştan düşürülür. İşçinin bu işlerde minimum 3 bin 600 gün çalışmış olması gerekiyor.
İlk defa sigortalı olunan tarihi geri çekmek mümkün mü?
Bu konuda borçlanma, ihya ve hizmet tespit davası olmak üzere üç seçenek söz konusu. İşe giriş tarihi 2001 olup da 1997'de askerlik yapan bir kişi bu süreyi borçlanarak işe başlangıç tarihini öne çekebilir. Toptan ödeme ile primlerini SGK'dan alan veya Bağ-Kur borcunu ödemediği için silinen hizmetleri olan kişilerin bu primleri geri ödeyerek hizmetlerini canlandırarak yasadan yararlanması mümkün olacak. Hizmet tespit davası da sigortasız çalıştırılan kişiler için dava yoluyla bu çalışmaların tespitini, girişin öne çekilmesini sağlayacaktır.
