BİZE ULAŞIN
Türkiye yarın yeni cumhurbaşkanını seçmek için sandık başına gidecek. Mevcut yönetim devam etse de yeni bir yönetim gelse de SGK ve Bağ-Kur’lu çalışanlar ile Emekli Sandığı kapsamındaki memurlar için Temmuz ayında 6 aylık enflasyon oranının yanı sıra refah artışı payının verileceği vaat edilmişti. Bu kapsamda henüz emeklilik başvurusu yapmamış EYT’liler ve yıl içinde emekli olmayı düşünenler dilekçeyi Temmuz ayından önce veya sonra verdiklerinde gerek Temmuz zammından, gerekse enflasyonun üzerine yapılacak olası refah artışından yararlanıp yararlanamayacaklarını merak ediyorlardı. Kafa karıştıran bu konu açıklığa kavuştu.
Habertürk’ten Ahmet Kıvanç’ın haberine göre, emeklilik dilekçesini Mayıs veya Haziran’da vermekle Temmuz, Ağustos aylarında vermek arasında bir fark bulunmadığı ifade edildi. Emekli maaşına etki eden fark ise bazı yıllarda dilekçeyi Aralık veya Ocak’ta vermek bakımından yaşanıyor.
Emekli aylığı, çalışma yaşamı boyunca Sosyal Güvenlik Kurumu’na bildirilen prime esas kazanç tutarı, prim gün sayısı ve aylık bağlama oranına göre belirleniyor. Prime esas kazancı, yani brüt kazanç tutarı ile prim gün sayısı yüksek olanların emekli aylığı da daha yüksek oluyor. Enflasyonun ve milli gelirdeki büyümenin yıldan yıla çok fark ettiği yıllarda ilk emekli aylığının ne olacağını, bu unsurların yanısıra emeklilik dilekçesi verilen tarih de önemli ölçüde etkiliyor.
Emekli aylığı, çalışma yaşamı boyunca SGK’ya bildirilen prime esas kazançların güncellenmesi suretiyle hesaplanan tutar ve aylık bağlama oranına (ABO) göre belirleniyor. Emeklilik dilekçesini bu yıl içinde verenlerin ilk emekli aylığı hesaplanırken, aylık ortalama kazançları 2022 yılındaki TÜFE artışının yüzde 100’ü ile gayri safi yurtiçi hasıla (GSYH) artışının yüzde 30’u dikkate alınarak güncelleniyor. Bu tutara 2023 yılı Ocak ve Temmuz aylarında emekli aylıklarına yapılan artışlar uygulanıyor. Emeklilik dilekçesini yıl içinde herhangi bir ayda vermek emekli aylığı tutarı bakımından fark oluşturmuyor.
Ancak emeklilik dilekçesini geçen yılın Aralık ayında verenler ile Ocak 2023’ten sonra verenler arasında yüzde 10’u aşan fark oluştu. Aralık’ta emeklilik başvurusu yapanlar emeklilik yaşamlarına daha yüksek aylık ile başladılar. Bu yıl içinde dilekçe veren herkesin aylığı aynı şekilde hesaplanacak. Aralık ayına göre ortaya çıkan farkın telafisi ise mümkün olmayacak.
Dilekçeyi Temmuz ayından önce veya sonra vermek aylık tutarını etkilemeyecek ama kıdem tazminatı açısından önem taşıyacak. Kıdem tazminatı, brüt ücret üzerinden ödeniyor ve bu tutar her yıl memur zammına göre şekil alıyor. 2023’ün ilk yarısı için kıdem tazminatı tavanı 19 bin 982.83 TL olarak açıklanmıştı. Alınan tazminat tutarı ise belirlenen bu tavan ücretini aşamıyor. Aylık brüt ücreti bu tutarı aşanların daha yüksek kıdem tazminatı alabilmesi için Temmuz ayını beklemesi gerekiyor. Ücret tutarı tavanın altında kalanlar tavan artışından etkilenmiyor.
Sonuç olarak, emeklilik dilekçesinin Temmuz ayından önce veya sonra verilmesi sadece brüt ücreti 20 bin liranın üzerinde olanların kıdem tazminatını etkiliyor, emekli aylığına etki etmiyor. Ocak ve Temmuz aylarında emeklilere yapılan her türlü artıştan yıl içinde dilekçe veren herkes yararlanıyor.
