BİZE ULAŞIN
Diyanet İşleri Başkanlığı'nın fitre açıklamasının ardından konu hakkında araştırmalar hız kazandı. Fitre ramazan ayından önce verilebilir mi? 2023 fitre ne kadar oldu? gibi soruların yanıtları tüm vatandaşlar tarafından merak edilmeye başlandı. Halk arasında fitre diye bilinen fıtır sadakası yoksulların ihtiyaçlarının karşılanmasına katkıda bulunmak suretiyle verilen bir sadakadır...
Din İşleri Yüksek Kurulu, 2023 yılı fitre miktarını açıkladı. Kurul, Din İşleri Yüksek Kurulu Başkanı Prof. Dr. Abdurrahman Haçkalı başkanlığında yaptığı toplantıda, bu yılki fitre miktarını 70 lira olarak belirledi.
Fitrelerin deprem mağdurları için ramazan ayı öncesinde de verilebileceği belirtilen açıklamada, şu ifadeler kullanıldı:
"Konuyla ilgili hadis-i şerifler, mevcut sosyoekonomik hayat şartları ve bir kişinin günlük gıda ihtiyacı göz önünde bulundurularak ülkemizde 2023 yılı için fitre miktarı 70 lira olarak belirlendi. Bu meblağ, nakdi olarak verilebileceği gibi gıda ve benzeri maddelerden ayni olarak da verilebilir. Belirlenen bu meblağ, aynı zamanda günlük oruç fidyesi bedelidir. Her bir mükellef, kendi ekonomik durumunu ve günlük gıda harcamalarını göz önünde bulundurarak belirleyeceği bir meblağı fitre olarak verebilir.
Bunun yanında Din İşleri Yüksek Kurulu, içerisinden geçmekte olduğumuz olağanüstü şartlar nedeniyle vatandaşlarımız tarafından yoğun bir şekilde yöneltilen 'Fıtır sadakasının ramazan ayından önce verilmesi caiz midir?' sorusuna, 'Fıtır sadakasının ramazan ayı içerisinde verilmesi müstehap olmakla birlikte Hanefi mezhebine göre ramazan ayından önce verilmesi de caizdir. Dolayısıyla fitre vermesi gereken kimseler, doğal afet gibi hallerde fitrelerini ramazan ayından önce de verebilirler' cevabını verdi."
Halk arasında fitre diye bilinen fıtır sadakası (sadaka-i fıtır); insan olarak yaratılmanın ve Ramazan orucunu tutup bayrama ulaşmanın bir şükrü olarak; dinen zengin olup Ramazan ayının sonuna yetişen müslümanın, belirli kimselere vermesi vacip olan bir sadakadır (Nevevî, el-Mecmû’, VI, 103-105). Vacip oluşu, sünnetle sabittir (Buhârî, Zekât, 70-78; Müslim, Zekât, 12-16; Ebû Dâvûd, Zekât, 18; İbn Mâce, Zekât, 21).
Kişi, kendisinin ve küçük çocuklarının fitrelerini vermekle yükümlüdür. Hz. Peygamber, köle-hür, büyük-küçük, kadın-erkek her müslümana fitrenin gerektiğini ifade etmiştir (Ebû Dâvûd, Zekât, 20).
Fıtır sadakasının vacip olma zamanı Ramazan bayramının birinci günü olmakla birlikte, bayramdan önce de verilebilir. Hatta bu daha faziletlidir. Bununla birlikte, bayram günü veya daha sonra da verilebilir. Ancak, bayram namazından önce verilmesi müstehap kabul edilmiştir.
Şâfiî mezhebinde ise; fitreyi, meşru bir mazeret bulunmadıkça bayramın birinci gününün gün batımından sonraya bırakmak haramdır. Fitreyi Ramazan’ın ilk günlerinde vermek de caizdir (Nevevî, el-Mecmû’, VI, 128).
Fitrenin hedefi, bir fakirin içinde yaşadığı toplumun hayat standardına göre bir günlük yiyeceğinin karşılanması, böylece bayram sevincine iştirak etmesine katkıda bulunmaktır.
Günümüzde fıtır sadakası miktarının belirlenmesinde, kişinin bir günlük (iki öğün) normal gıda ihtiyacını karşılayacak miktarın ölçü alınması daha uygundur. Kişi dinen zengin sayılanlara, usûlüne (anne, baba, dedeler ve nineler), fürûuna (çocuk ve torunlar) ve eşine fıtır sadakası veremez. Fitreler bir fakire verilebileceği gibi, birkaç fakire de dağıtılabilir. (Merğînânî, el-Hidâye, II, 224). Ancak bir kişiye verilen miktar bir fitreden az olmamalıdır.
