Haksız rekabet nedir? Haksız rekabet halleri nelerdir?

Haksız rekabet, ticari hayat içinde dürüstlük kurallarına ve hukuka aykırı davranışlarda bulunulmasını ifade eder. Ticari faaliyette bulunanlar sadece rakip firmalar değildir. Kanunun yapmış olduğu tanım çerçevesinde haksız rekabet fiilinden dolayı taraf olabilecekler içinde tüketiciler ve kamu da yer alır. Haksız rekabet halleri ise Türk Ticaret Kanunu’nun 55. maddesinde çeşitli basamaklarla sıralanır.

Haksız rekabet nedir?

Haksız rekabet, piyasa işleyiş kurallarını ihlal eden, dürüstlük kuralına aykırı bir şekilde rekabeti bozan eylemlerde bulunma halidir. Haksız rekabet, ticaret hukukunda şu şekilde ifade edilir; bir kişi ya da kurumun, bir diğer kişi ya da kurum üzerinde herhangi bir alanda uyguladığı zarar verici hareketlerin tümüdür.

Haksız rekabet uygulayan kişi ya da kurumlar bazı durumlarda suç işliyor sayılır. Hatta karşı tarafın dava açma hakkı doğabilir.

Haksız rekabetin doğması ile açılan davalar TTK madde 60’daki ifade ile davacı tarafın bu hakların doğumunu öğrendiği andan itibaren bir yıl ve her durumda bunların doğumundan itibaren üç yıl geçmesiyle haksız rekabet zamanaşımına uğrar.

Haksız Rekabet Şartları Nelerdir?

Haksız rekabet, rakipler arasında ya da tedarik edicilerle müşteriler arasında gelişen ilişkileri etkileyen aldatıcı ya da dürüstlük dışı yapılan davranış ve ticari uygulamalarda bulunmak anlamına gelir. Haksız rekabete konu fiilinin oluşmasında haksız rekabet şartları aranır. Fiilden bahsedebilmek için kusurlu bir harekette bulunmak şart değildir. Kusurun ne olduğu, bu fiil sonucu açılacak davalar açısından önem taşır.

Haksız Rekabet Halleri Nelerdir?

Türk Ticaret Kanunu’nun 55. maddesinde, haksız rekabet halleri örneklerle açıklanmıştır. Maddede örnek verilen haller dışında örnekler yaşanması da mümkündür. Başlıca haksız rekabet halleri şu şekilde sıralanabilir:

• Dürüstlük dışı reklam ve satış yöntemleriyle diğer hukuka aykırı davranışlarda bulunmak.
• Bir ödül sahibi olmadığı halde buna sahipmiş gibi hareket etmek. Hatta bu sıfatla karşı tarafla faaliyette bulunmak.
• Başka bir işletmenin ya da kişinin malları, iş ürünleri, faaliyetleri ile karıştırılmaya yol açacak hareketlerde bulunmak.
• Sözleşmenin sona erdirilmesine uğraşmak.
• Bir işletmenin işçilerini üretim veya iş sırlarını ifşa etmeye teşvik etmek.
• Başka bir işletmenin ya da kişilerin iş ürünlerinden yetkisiz yararlanmak.
• Kendisine emanet edilmiş olan ürün ya da hizmetlerden yetkisiz yararlanmak.
• İşletmenin sırlarını hukuka aykırı olacak şekilde ifşa etmek.
• İş şartlarına aykırı davranışlarda bulunmak.

• Haksız Rekabet Davaları Nelerdir?

Haksız rekabet fiilinin ortaya çıkması sonucunda haksız rekabete uğrayan kişilerin açabileceği hukuk davaları, haksız rekabet davalarıdır. Haksız rekabet sonrası açılabilecek hukuk davaları, Türk Ticaret Kanunu 56.1’de açıklanmıştır.

Tespit Davası: Davalı kişinin yapmış olduğu davranışın haksız rekabete konu olup olmayacağının mahkemece tespit edilmesidir. Bu dava genellikle
haksız rekabetin önlenmesine dahi gerek kalmayacak durumlar için açılır.

Men Davası: Haksız rekabet fiili devam ediyorsa ya da fiil sona ermesine rağmen tekrarlanma tehlikesi varsa açılan davalardır. Men davasında davacı, haksız rekabet oluşturan fiilin sona erdirilmesini talep eder.

Haksız rekabet sonucu olan maddi durumun ortadan kaldırılması davası: Haksız rekabet neticesinde ortaya çıkan maddi durumun ortadan kaldırılmasını amaçlayan bir davadır. Haksız rekabet örnekleri içinde; kendisine ait olmayan bir markayı ya da logosunu ürünlerinin üstüne ekleyerek, satışa çıkaran kişinin ilgili ürünlerinin imha edilmesi, haksız rekabetin önlenmesi için şarttır.

Tazminat Davası: Davalı tarafta kusur bulunması halinde açılır. Maddi ve manevi olmak üzere iki adet tazminat davası vardır. Manevi tazminat davalarında hâkim belirli bir tazminatın ödenmesine karar verebileceği gibi fiilin kınanmasını da hükmedebilir. Maddi tazminat davalarında, davacı uğramış olduğu zararın giderilmesini talep edebilir.