BİZE ULAŞIN
Halk arasında rapor parası olarak bilinen geçici iş göremezlik ödeneği, tanımlanan hallerde geçerli olmaktadır. Meslek hastalığı, iş kazası, rahatsızlık ya da hamilelik gibi geçici iş göremezlik olarak tanımlanan halleri, kişilerin sağlık raporu ile ispat etmesi durumunda yapılan kesintiler iade edilir.
Sigortalıların iş görememe nedeniyle çalışma hayatına ara verdikleri sürede yapılan kesintiler Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından iade edilir. Ancak bu noktada kişilerin iş görememe durumunun geçici olması şarttır. Kişinin iş gücünün tamamında ya da bir kısmında sürekli olarak kayıp yaşaması halinde çalışma hayatını sonlandırması söz konusu olur. Bu durum geçici iş göremezlik olarak değerlendirilmez ve başka bir prosedür devreye girer.
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu kapsamında iş göremezlik ödemesinin şartları belirlenmiştir.
Kişinin iş göremezlik durumu yaşamasından önce sigorta başlangıcının olması gerekir. İş göremezlik halinin son bulmasından sonra kişilerin aktif iş hayatına geri dönebilmesi gerekir.
Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından yetkilendirilen devlet hastanelerinden geçici iş göremezlik durumlarının sağlık raporu ile ispat edilmesi şarttır.
Alınan sağlık raporunda iş göremezlik haline neden olan durumlar için en az 3 gün istirahat süresi verilmelidir. Raporda verilen süre kadar kişilere ödeme yapılacağı belirtilirken istirahat süresinin 3. gününden itibaren ödeme yapılmaktadır.
Sigortalı olarak çalışma hayatını devam ettirenlerin iş göremezlik durumunun başlangıç tarihinden öncesindeki 1 yıl içinde en az 90 gün kısa vadeli sigorta primlerinin ödenmesi gerekir.
İş göremezlik ödeneği için başvuruda bulanacak kişilerin prim borcunun bulunmaması gereklidir.
İş göremezlik ödeneğinin alınması için kişilerin sağlık raporunu işverene iletmesi yeterli olur. İşveren ise raporu 5 gün içinde e-Rapor sistemine kayıt ettirir. Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından sisteme girilen rapor incelenir ve onay aşamasına geçirilir. Onay verilmesinden sonra çalışanlar PTT üzerinden iş göremezlik ödemesi alabilir.
İş göremezlik ödeneği hesaplamasında faklı maddeler etkili olmaktadır. Bu maddeler arasında tedavinin şekli, raporda geçerli olan gün sayısı, son 3 ay içindeki toplam brüt maaş miktarı ile son 3 ay içinde çalışanlara verilen ek ödemeler yer alır.
Rapora konu olan gün sayısının 3. gününden itibaren ödenmeye başlanan iş göremezlik parasının hesaplanmasında yatarak veya ayakta tedavi durumları önemli kriterler olarak öne çıkar. Buna göre 2020 yılında ayakta tedavi için günlük en düşük 65.40 TL; yatarak tedavide ise günlük en düşük 49.05 TL ödeme yapılır. Ancak kişilerin yatarak ya da ayakta tedavi durumlarının alınan sağlık raporunda açık bir şekilde ifade edilmesi beklenir.
Asgari ücret ile çalışan bir kişinin 1 aylık (30 günlük) iş görememe durumuna ilişkin sağlık raporu alması durumunda alınacak ödemenin miktarı değişkenlik gösterir. İş göremezlik ödemesi 28 gün üzerinden ve tedavi şekline göre hesaplanır. Buna göre; yatarak tedaviler için 1.373.40 TL; ayakta tedaviler için 1.831.20 TL ödeme yapılmaktadır.
İş göremezlik ödeneğine ilişkin güncel bilgilere ulaşmak için e-Devlet kapısı hizmete sunulmuştur. e-Devlet kapısına entegre edilen Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından oluşturulan "4A/4B İşgöremezlik Ödemesi Görme" sayfası üzerinden sorgulama işlemleri tamamlanır.
