Ad-soyadı kişinin ailesinden kendisine miras kalan ve isteğine bakılmaksızın verilen bireysel bilgilerdir. Türkiye’de aynı isim ve soyisimde onlarca, yüzlerce kişi olmasına fark etmeden, kişiler Nüfus Müdürlükleri’ne ayrı ayrı kayıt edilir. Doğumun sonrasında her Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı için üzerinde T.C. kimlik numarasının yazılı olduğu nüfus suretleri düzenlenir. Eski adıyla nüfus cüzdanı, yeni adıyla kimlik kartında isim, soyisim, anne ve baba adı gibi bilgiler yer alır. Bu bilgiler tamamen kişilere yasal bağlayıcılığı olan ve izinsiz değiştirilmesi halinde cezai yaptırım yaratan verilerdir. Türk Medeni Kanunun 27. Maddesi isim değiştirme işleminin çerçevesini belirler.
İsim değiştirme işlemi aslında yasal olarak oldukça kapsamlı ilerleyen bir hukuki süreçtir. Kişiler toplum ve yasalarca isim-soyisimleri ile bilindiğinden bu bilgilerin değiştirilmesi için hukuki bir prosedürün işlemesi gerekir. İsim değiştirme davası yalnızca haklı sebepler için açılabilir. Ancak bu noktada haklı sebep olarak hukuki anlamda geniş bir perspektiften bahsedilir. Nüfus Hizmetleri Kanuna ek olarak getirilen 8. Madde yörüngesinde; vatandaşlar belirlenen sınırlar içinde ve verilen süre kapsamında dava açmadan isim değiştirme işlemini yapabiliyorlar. Getirilen ek madde uyarınca; yazım hatası, düzeltme işaretinin kullanılmaması halinden doğan anlam kayması, toplum önünde alay konusu olma veya gülünç duruma düşme halinde isimler dava açılmadan değiştirilebilir. Bu hallerde kişilerin bağlı bulundukları Nüfus Müdürlüklerine giderek isim değiştirme talebini iletmesi yeterlidir.
Toplumsal ahlak kurallarına uymaması nedeniyle bazı isimleri kişilerin alay konusu olması ya da gülünç duruma düşmesine sebebiyet verebilir. Yazım hatası bulunan, düzeltme işareti kullanılmadığı için anlam kaymasına uğrayan isim veya soyisime sahip vatandaşlar, 3 yıl içerisinde ikamet adreslerinin bağlı bulunduğu Nüfus Müdürlüklerine yazılı olarak başvurularını iletebilirler.
Nüfus Müdürlüklerinde bulunan İl ve ilçe kurumları yalnızca tek bir sefer için isim değiştirme kararı verebilir. Kurulun verdiği karar kesin hükümdür ve kişinin verilen karardan memnun olmaması durumda hukuki yolun kapısı açıktır. Davanın açılabilmesi için Nüfus Müdürlükleri kararının hemen ardından temyiz için Asliye Hukuk Mahkemesine yazılı dilekçe ile başvurmaları şarttı vardır. Asliye Mahkemenin verdiği kararın ardından; soyadı değiştirilen erkeklerin ailesi için prosedür otomatik olarak işliyor. Soyadı değiştirilen erkeklerin evli ve çocuklu olması durumunda bu kişinin eşinin ve çocuklarının soyadı da aynı şekilde hiçbir talep olmadan değiştirilir.
Yurtdışında yaşayan Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının isim ya da soyisimlerini değiştirmek isteyenlerin taleplerini bağlı bulundukları ülkedeki elçiliklere bizzat iletmeleri gerekir.
Nüfus Müdürlüklerine dava açmadan vatandaşlar isim değiştirme taleplerini kolayca iletebilirler. Yapılan incelemenin ardından Nüfus Müdürlüğü isim değiştirme yönünde olumlu ya da olumsuz bir karara varır. Kararın olumsuz olması durumunda kişinin dava açma hakkı bulunur. Ancak kişinin farklı bir sonuç alabilmesi için belirlenen haklı sebeplerden birine sahip olması gerekir: