BİZE ULAŞIN
Orta Vadeli Program’da (OVP) kıdem tazminatına ilişkin önemli bir değişikliğin yapılacağının ilk sinyalleri verilmişti. Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi (TES) adı ile yeni bir emeklilik sistemi üzerinde çalışıldığı ifade edilen OVP’de, ‘emeklilikte oluşacak gelir kaybı, çalışma döneminde yaşam standartlarını korumak, ek emeklilik geliri ve hane halkı tasarruflarına’ yönelik adım atılacağı, kıdem tazminatı hakkının ise TES fonuna geçeceği öğrenilmişti.
Bu kapsamda istifa dahilinde de kıdem tazminatına hak kazanırken, paraya ulaşmak mümkün olmayacak. İş değişikliği ya da tazminatsız iş akdi feshi halinde yanan tazminat hakkı burada sistemde kalarak hak kaybı olmayacak. Ancak işten çıkarıldığında çalışan tazminatını 60 yaşında dek alamayacak. Sistemde cayma ya da ayrılma hakkı bulunmuyor. 60 yaşından önce özel hallerde, 1 kereye mahsus belli bir oranda fondan para çekim hakkı bulunuyor. SGK sisteminden ayrışan TES fonundan 60 yaşına gelindiğinde yüzde 25 toplu ödeme alınabilecek ve kalanı kısım aylık olarak ödenecek.
Tüm bunlar “kıdem tazminatı kalkıyor mu?” tartışmalarına sebep olurken konuya ilişkin en net açıklama Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz’dan geldi. Yılmaz, “Burada hükümetlerimizin yaklaşımı şu. İşçi kesiminin temsilcileriyle, istişare içinde bu işi sonuçlandırmak. Yani tek yanlı bir çözüm dayatmak değil. Çözülmesi gereken bir mesele mi? Evet öyle. Ama bunu istişarelerle, işçi ve işveren dengesi içinde ve özellikle işçi kesiminin temsilcileri, sendikalarla istişare içinde bu konuya yaklaşmak. Kıdem tazminatında maalesef çok ciddi problemler de var. Ödenmeme meseleleri var. Başka sıkıntılar var. Oluşturduğu bir belirsizlik var. Özellikle iş dünyası firmaları üzerinde. Dolayısıyla bir dönem bir fon oluşturup bununla bu problemi çözme gibi bir yaklaşım vardı. Dolayısıyla bunlar önümüzdeki dönemde yine Türkiye'nin gündemde olan konuları olacak” ifadelerini kullandı.
Öte yandan Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) kıdem tazminatı 2024 tavan ücreti için kritik bir ipucu verdi. Yıl sonunda enflasyon tahminini yüzde 65’te yüzde 67,22’ye çıkaran banka, 6 aylık enflasyonun ise tahmini olarak yüzde 39,61 olabileceğini duyurdu. Memur zammı katsayısına göre belirlenen kıdem tazminatı içinse hesaplar değişti. Enflasyon farkı memur zammı için yüzde 31,71 olurken, yüzde 15’lik toplu sözleşme zammı ile yüzde 51,46’lık Ocak zammı tahmin yapıldı.
Memur maaş artışı yüzde 51,46 olarak hesaplanırken, artış kıdem tazminat tavanını yükseltecek. Şu anda 23.489 lira olarak uygulanan bu tavanın Ocak ayı itibarıyla 35.576 TL’ye çıkacak. Bu kapsamda mevcut durumda 10 yıllık bir çalışan şu an işten ayrılması halinde 234 bin 898 TL kıdem tazminatı alabiliyorken, 1 Ocak 2024’ten sonra 120 bin 862 TL farkla 355 bin 760 liralık kıdem tazminatına hak kazanacak.
