BİZE ULAŞIN
Günümüzde mevduat faiz hesaplama araçlarından yardım alınarak bir bankaya yatırılan anaparanın ne kadar faiz getirisi olacağı belirlenebilir. Ancak mevduat faizinin hesaplanmasında vade süresi, faiz oranı ve anapara tutarı gibi değerler dikkate alınırken net getirinin öğrenilmesi için vergiler de göz önünde bulundurulmalıdır. Bu nedenle mevduat hesabı faizinin nasıl hesaplandığını merak eden kişilere ilk olarak yıllık, aylık ve günlük faiz hesaplama formülleri sıralanabilir. Ardından anaparaya yansıtılan mevduat faizinin hesaplanmasını sağlayan formülün en basit haliyle incelenmesi ve bununla birlikte güncel stopaj oranlarının açıklanması mümkündür.
Bir bankada vadeli mevduat hesabı açan kişi bankaya yatırdığı anaparanın değerlenmesini sağlayabilir. Bu kapsamda belirli vade süreleri ile işlem gören mevduatlara uygulanan faizin nasıl hesaplandığı üzerine bilgi verilmelidir. Mevduat hesabına yatırılan anaparaya ne kadar faiz uygulanacağını anapara tutarı, vade süresi, mevduat faizi stopajı ve hesabın açıldığı bankanın sunduğu seçenekler gibi pek çok faktör etkiler.
Vadeli mevduat hesaplarına yatırılan anaparanın işletilmesi için seçilebilen süreler genellikle 32, 46, 55, 92, 181 gün şeklindedir. Bununla birlikte mevduat faizinin oranı anaparanın günlük, aylık veya yıllık faiz seçeneklerinden hangisiyle değerlendirileceğine göre de değişkenlik gösterebilir. Ancak temelde mevduat faizinin hesaplanmasında dikkate alınan veriler aşağıdaki gibi sıralanmalıdır:
Yukarıda sıralanan maddeler bir mevduat hesabı faizinin hesaplanmasını sağlayan formülde yer alması gereken temel verileri temsil eder. Mevduat faizinin hesaplanmasını mümkün kılan formül ile elde edilen tutar ise brüt miktardır. Bu brüt tutardan mevduat faizi stopajı gibi vergiler kesildikten sonra hesap sahibine kalan toplam para ise net getirinin anlaşılmasını mümkün kılar. Belirtilen temel bilgiler doğrultusunda günlük, aylık, yıllık vade sürelerine göre oluşturulan mevduat faizi hesaplama formülleri aşağıdaki gibi listelenebilir:
Bankalarda mevduat hesabı açıldıktan sonra anaparanın belirli süreler boyunca işletilmesine izin verilerek mevduat getirisi elde edilebilir. Faiz mevduat hesaplama formülü de temelde anapara, vade süresi ve faiz oranı gibi değerleri içerir. Bu bağlamda mevduat hesabına yatırılan paraya yansıtılan faiz tutarının hesaplanmasını mümkün kılan formül en yalın haliyle aşağıdaki gibi gösterilebilir:
Vadeli mevduat faiz hesaplama formülü: (anapara x faiz oranı x vade (gün olarak) / 36500)
Yukarıda belirtilen mevduat faizi hesaplama formülünde yer alan temel değerlerden biri olan faiz oranı bankadan bankaya değişkenlik gösterir. Bu oranın bankalar tarafından belirlenmesi esnasında dikkate alınan hususlar ise beklenen enflasyon oranı, likidite ve temerrüt risk primi, reel risksiz faiz oranı şeklinde sıralanabilir. Bununla birlikte mevduat hesabına yatırılan paranın faizli brüt tutarının net tutara dönüştürülmesinde etkili olan stopaj oranının da sıklıkla araştırıldığı görülür. Bu bağlamda mevduat faiz getirisi stopajının Türk Lirası olarak işletilen paraya hangi oranda yansıtıldığı Gelir Vergisi Kanunu kapsamındaki güncel açıklamalara göre şu şekilde sıralanabilir:
