Nasıl emekli olurum? Erken emeklilik için ne yapmak gerekir?

Kimi prim gün sayısını tamamlayamadığı için kimi de yaşı gelmediği için emekli olamıyor. Daha iş yaşamının başında emeklilik hayalleri kuran pek çok kişi nasıl erkenden emekli olacağını araştırıyor. Erken emeklilik için şartlar değişkenlik göstermektedir. Haberimizde yer alan şartları sağladığınız takdirde hayallerinizdeki gibi erkenden emekli olabilirsiniz.

ERKEN EMEKLİLİK İÇİN NE YAPMAK GEREKİR?

Erken emeklilikte şartlar öncelikle cinsiyete göre değişmektedir. Kadınlar doğum borçlanması ile erkekler de askerlik ile erken emeklilik fırsatından yararlanabilir. Öncelikle kadınların doğum borçlanmasını ele alacak olursak, kadın çalışanların çocukları üzerinden prim kazanma hakkı bulunuyor. Bu imkân 3 çocuğa kadar borçlanma ile 2160 gün yani 6 yıl kazandırıyor. Böylece yaşı ve yılı dolmuş bir anne 3 çocuğu varsa 6 yıl erken emekli olabiliyor. Burada tek şart annenin borçlanacağı çocuklarının sigortalı olunan tarihten sonra dünyaya gelmiş olması.

ASKERLİK BORÇLANMASI İLE ERKEN EMEKLİLİK

Erkeklerde ise askerlik borçlanması ile erken emeklilik mümkün. Şöyle ki askerlik süreleri hem yaşı geriye çekerken hem de prim kazanma imkânı veriyor. Sigortalıların askerlikte geçen sürelerinin tamamını veya bir kısmını para ödeyerek emeklilik hesaplarına saydırmaları imkânı var. Sigortalı olmadan önce yapılan askerlik için borçlanılması, sigorta giriş tarihi borçlandığı gün kadar geriye gidiyor. 1988 girişli birisi 1 yıl askerlik borçlanırsa 1987 girişli oluyor ve şartları buna göre belirleniyor. Böylece en az 1 yaş önce emeklilik imkânı bulunuyor.

MALULEN EMEKLİLİK NASIL OLUR?

Sağlık durumları elverişli olmayanlar için iki türlü erken emeklilik imkanı bulunuyor. Malulen emeklilikte sigortalı olduktan sonra ortaya çıkan rahatsızlıklar geçerli sayılıyor. Çalışırken iş yapabilme gücünü en az yüzde 60 kaybedenler sağlık raporu alarak bu imkandan yararlanıp emekli olabiliyor. En az 10 yıldan beri sigortalı bulunup, toplam olarak 1800 gün veya başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malul olan sigortalılar için ise sigortalılık süresi aranmaksızın 1800 gün bildirmek şartıyla malulen emeklilik imkanı veriliyor. Engelli çalışanlar ise en az yüzde 40 engellilik ile vergi indirimi aldıklarında yaş şartına bakılmadan 15 yıl 3 bin 600 günden başlayarak işe giriş tarihlerine göre 18 yıl 4680 güne kadar süreyle emekli olabiliyor.

KISMİ EMEKLİLİK NEDİR?

Kısmi emeklilik de denilen yöntemde ise 15 yıl ve 3600 günü dolduranlar daha fazla çalışmadan emekli olabiliyor. Burada ise yaş şartı kadınlarda 58, erkeklerde ise 60'tan başlıyor. Böylece yaşı gelmiş ama çalışma imkanı olmayan sigortalılar kısmi emeklilik imkanıyla beklemeden maaş almaya başlayabiliyor. Bu imkan 9 Eylül 1999 öncesi sigortalı olanlar için geçerli. Sonrası için ise prim 4500'e, yıl şartı 25'e çıkıyor.

BAZI MESLEKLERDE SİGORTALILIK SÜRELERİ GERİYE ÇEKİLEBİLİYOR

Kanunun Fiili Hizmet Süresi Zammı (FHSZ) diye tarif ettiği bu avantaj belli mesleklere uygulanıyor. Ağır işlerde çalışanlar, madenciler, gazeteciler, gemi adamları gibi mesleklerde çalışanlar sigortalılık sürelerine belli oranda gün eklenerek ve işe girişi geriye çekerek emeklilik imkanına kavuşuyor. Yani bir yılda 12 ay çalışmış birisi 15 ay çalışmış gibi kabul ediliyor ve işe giriş tarihi de 3 ay geri çekiliyor. Bu da normal çalışanlara göre erken emeklilik ortaya çıkartıyor.