Öne çıkan ekonomi başlıkları: İki ülke arasında gerilim tırmanıyor, Dolar ilk kez 36 lirayı gördü...

TÜİK'in açıkladığı enflasyon beklentilerin üzerinde gelince Borsa İstanbul'da sert satışlar yaşandı. Ayrıca, Dünya'da ek gümrük vergisi ile ilgili yeni gelişmeler yaşanmaya devam ediyor. Fintables, öne çıkan ekonomi başlıklarını finans okurları için derledi...

ÖNE ÇIKAN BAŞLIKLAR

☑ Beklentilerin üzerinde gelen ocak enflasyonu, globalde tarife korkularıyla birleşince dün Borsa İstanbul’da sert satışlar gördük. Artık gözler 7 Şubat’taki yılın ilk enflasyon raporunda olacak.
☑ Çin’den tarifelerde misilleme adımı geldi. Çin, ABD’nin sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG), kömür ve tarım ekipmanları ithalatına ek gümrük vergileri getirdiğini ve Google’a yönelik bir antitröst soruşturması başlattığını duyurdu.
☑ İstanbul Sanayi Odası (İSO) Türkiye İmalat PMI verileri Ocak 2025 için açıklandı. Aralık ayında 49,1 olan Manşet PMI, ocakta 48,0’e gerileyerek üst üste onuncu ay 50 eşik değerinin altında kaldı.
☑ Dolar/TL, ilk kez 36 seviyesinin üzerini gördü. Küresel piyasalarda artan riskten kaçış eğilimi ve ticaret savaşları endişesiyle güçlenen dolar, 36,0015 TL ile yeni zirvesini kaydetti.
AJANDA
1⃣Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, kasım ayına ilişkin finansal kesim dışındaki firmaların döviz varlık ve yükümlülükleri ile ocak ayına ilişkin reel efektif döviz kurunu ve fiyat gelişmeleri raporunu açıklayacak.
2⃣Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanları GES 2024 Yarışmaları'nı düzenleyecek.
3⃣Cumhurbaşkanı Erdoğan, Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde Suriye Arap Cumhuriyeti Geçiş Dönemi Cumhurbaşkanı Ahmed Şara'yı resmi törenle karşılayacak.

TÜİK ENFLASYONU AÇIKLADI

2025 yılının ilk ayında enflasyon rakamları dikkat çekici bir tablo ortaya koydu. Ocak ayında tüketici fiyatları aylık bazda %5,03 artarken, yıllık enflasyon %42,12 olarak kaydedildi. Böylece aylık enflasyon son 11 ayın en yüksek seviyesine çıkarken, yıllık enflasyon ise son 1,5 yılın en düşük seviyesine geriledi. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) verilerine göre, çekirdek enflasyon yıllık bazda %42,65 oldu. Üretici fiyatları ise Ocak ayında %3,06 artarken, yıllık bazda %27,20 seviyesinde gerçekleşti. Ana harcama grupları içinde Ocak ayında en yüksek fiyat artışı %23,57 ile sağlık sektöründe yaşandı. Bu artışta, katkı payı düzenlemelerinin etkili olduğu belirtiliyor. Sağlık grubunu %7,66 ile çeşitli mal ve hizmetler, %7,63 ile eğitim sektörü takip etti. Öte yandan, giyim ve ayakkabı grubunda fiyatlar aylık bazda %5,17 geriledi. Yıllık bazda ise en yüksek fiyat artışı %99,93 ile eğitim sektöründe görüldü. Konutta fiyat artışı %68,90, sağlıkta ise %55,02 olarak gerçekleşti.
İstanbul Ticaret Odası’nın (İTO) hafta sonunda açıkladığı İstanbul Tüketici Fiyat Endeksi, Ocak ayında aylık %5,16, yıllık %48,4 artış gösterdi. İTO’nun yeni metodoloji ile yayımladığı bu ilk endekste, madde sepeti genişletilmiş ve fiyatlama yöntemine internet verileri de eklenmişti. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Fatih Karahan, yılın ilk enflasyon raporunu 7 Şubat’ta İstanbul’da sunacak. Merkez Bankası, son raporunda 2025 yıl sonu enflasyon tahminini %14’ten %21’e yükseltmişti. Yeni raporda enflasyon patikasına dair daha detaylı projeksiyonların paylaşılması bekleniyor.

ÇİN'DEN ABD'YE EK GÜMRÜK MİSİLLEMESİ

Çin, ABD’nin sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG), kömür ve tarım ekipmanları ithalatına ek gümrük vergileri getirdiğini ve Google’a yönelik bir antitröst soruşturması başlattığını duyurdu. Bu hamle, ABD Başkanı Donald Trump’ın Çin’den gelen tüm ithalatlara %10 ek gümrük vergisi uygulama kararına karşı bir misilleme niteliğinde. Pekin hükümeti, yeni tarifelerin 10 Şubat itibarıyla yürürlüğe gireceğini açıkladı. Aynı zamanda, ABD’den ithal edilen bazı otomobillere yönelik yeni gümrük vergileri de uygulanacağını duyurdu. Bu gelişme, Trump’ın 2017-2021 yılları arasındaki ilk başkanlık döneminde başlayan ticaret savaşının ikinci turunu başlatıyor. ABD’nin yeni tarifesi, Pekin saatiyle öğle 13:00’te yürürlüğe girerken Çin’in misilleme kararları da hemen ardından açıklandı.

GERİLİM ARTIYOR

ABD ile Çin arasındaki ticaret gerilimi tırmanırken, Trump yönetimi Kanada ve Meksika’ya yönelik %25 gümrük vergisi planlarını bir ay erteledi. Kanada Başbakanı Justin Trudeau ve Meksika Devlet Başkanı Claudia Sheinbaum ile yapılan son dakika görüşmelerinin ardından bu erteleme kararı alındı. Başlangıçta Kanada, Meksika ve Çin’e yönelik geniş kapsamlı tarifeler açıklayan Trump, hafta sonu yaptığı sürpriz duyuruyla müttefiklerini ve yatırımcıları tedirgin etmişti. Ticaret savaşının yeni dalgasının başlamasıyla birlikte, Trump’ın önümüzdeki günlerde Çin Devlet Başkanı Xi Jinping ile bir görüşme yapması bekleniyor. Bu görüşmenin, tarifelerin daha da yükselmesini engellemek ya da Çin’in ABD’nin taleplerine nasıl yanıt vereceğini belirlemek açısından kritik olacağı düşünülüyor.

İMALAT SANAYİSİNDE DARALMA DEVAM EDİYOR

Ekonomik büyümenin öncü göstergelerinden biri olarak kabul edilen İstanbul Sanayi Odası (İSO) Türkiye İmalat PMI verileri Ocak 2025 için açıklandı. Aralık ayında 49,1 olan Manşet PMI, ocakta 48,0’e gerileyerek üst üste onuncu ay 50 eşik değerinin altında kaldı. Bu durum, imalat sanayinde daralmanın sürdüğüne işaret ediyor. Faaliyet koşullarındaki bozulma, son üç ayın en belirgin seviyesinde gerçekleşti. İmalat sanayi üretimi, 2024’ün son ayında neredeyse durma noktasına geldikten sonra ocakta tekrar hızla geriledi. Talep koşullarındaki baskı devam ederken, toplam yeni siparişler ve ihracat siparişleri önceki aya göre yavaşladı. İstihdamda ise üst üste ikinci ay düşüş yaşandı, ancak bu gerileme sınırlı kaldı.
Tedarik zincirindeki baskı hafiflerken, teslimat sürelerindeki artış son dört ayın en düşük seviyesine geriledi. Girdi maliyetleri enflasyonu hızlanmasına rağmen tarihsel ortalamanın altında kaldı. Yakıt ve ham madde maliyetlerindeki artış, ücret zamları ve liradaki değer kaybı fiyatları yukarı yönlü baskıladı. Bu gelişmelere bağlı olarak, nihai ürün fiyatlarındaki artış son dört ayın en yüksek düzeyine çıktı, ancak seri ortalamasının altında kaldı.

DOLAR 36 LİRAYI GÖRDÜ

Dolar/TL, ilk kez 36 seviyesinin üzerini gördü. Küresel piyasalarda artan riskten kaçış eğilimi ve ticaret savaşları endişesiyle güçlenen dolar, 36,0015 TL ile yeni zirvesini kaydetti. Euro/TL ise 36,90 seviyesini gördü. Euro/dolar paritesindeki düşüş, euro’nun TL karşısında görece daha sakin seyretmesine neden oldu. Dolar kurundaki yükseliş ve enflasyonun beklentilerin üzerinde gerçekleşmesi, piyasalar açısından dikkatle takip edilen gelişmeler arasında.

TMCB'DEN YENİ DÜZENLEME

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), makroihtiyati çerçevede yeni bir düzenlemeye gitti. Parasal aktarım mekanizmasını güçlendirmek amacıyla zorunlu karşılık oranlarında değişiklik yapıldığını duyurdu. Yeni düzenlemeye göre, bankaların 1 yıla kadar vadeli Türk lirası yükümlülüklerinde (yurt dışı repo işlemleriyle sağlanan fonlar, yurt dışı krediler ve yurt dışı bankalar mevduatları/katılım fonları) zorunlu karşılık oranı %8’den %12’ye yükseltildi. ZK adımı, finansal istikrarı desteklemek ve kredi büyümesini daha kontrollü bir çerçevede yönlendirmek amacıyla atıldı.

ABD VARLIK FONU'NUN KURULACAĞINI DUYURDU

ABD Başkanı Donald Trump, Oval Ofis’te imzaladığı kararname ile ABD Varlık Fonu’nun kurulacağını duyurdu. Fonun, ülkenin varlıklarını değerlendirmek ve Amerikan halkına ekonomik fayda sağlamak amacıyla oluşturulacağını belirten Trump, bunun “ABD için daha önce hiç sahip olunmamış bir fırsat” olduğunu vurguladı. “Muazzam bir potansiyelimiz var” diyen Trump, diğer ülkelerin yıllardır bu tür fonları başarıyla yönettiğini hatırlatarak, ABD’nin de küresel çapta en büyük fonlardan birine sahip olacağını savundu. Suudi Arabistan gibi büyük fonlara atıfta bulunarak, “Onları yakalayacağız ve fon için büyük bir servet yaratacağız” dedi.

AHMED ŞARA TÜRKİYE'YE GELİYOR

Suriye’de Baas rejiminin 61, Esad ailesinin ise 53 yıllık yönetiminin sona ermesinin ardından geçiş dönemi cumhurbaşkanlığı görevini üstlenen Ahmed Şara, bugün Türkiye’yi ziyaret edecek. Şara, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Ankara’da bir araya gelecek. Ahmed Şara, ilk yurt dışı ziyaretini pazar günü Suudi Arabistan’a gerçekleştirdi. Şara’nın Suudi yetkililerle görüşmesinin ardından, bugün Türkiye’ye gelmesi bekleniyor. Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun, “Suriye’nin özgürlüğüne kavuşması sonrası yeniden tesis edilen Türkiye-Suriye ilişkilerinin Sayın Ahmed Şara ve heyetinin ziyaretiyle güçleneceğine ve boyut kazanacağına inanıyoruz.” dedi.

TRUMP İLE PUTİN BİR ARAYA GELECEK

Rusya, ABD Başkanı Donald Trump ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin arasındaki muhtemel zirvenin Suudi Arabistan veya Birleşik Arap Emirlikleri’nde (BAE) yapılmasını değerlendiriyor. Konuya dair bilgi sahibi iki Rus kaynağa göre, üst düzey Rus yetkililer son dönemde bu ülkeleri ziyaret etti. Rus yetkililer, Trump ve Putin’in bir araya gelmelerinden önce bir telefon görüşmesi yapılacağı yönündeki iddiaları birçok kez reddetti. Ancak zirvenin gerçekleşmesi halinde Suudi Arabistan ve BAE, Putin hakkında tutuklama kararı bulunan Uluslararası Ceza Mahkemesi’ne üye olmadıkları için en uygun alternatifler arasında görülüyor.

5G İÇİN AÇIKLAMALARDA BULUNDU

Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, 5G ihalesine ilişkin frekans bedelleri ve ödeme planları hakkında açıklamalarda bulundu. CNBC e’ye konuşan Uraloğlu, ihale sürecinin yılın ikinci yarısına kalmadan tamamlanacağını belirtti. Şu anda 34 farklı lokasyonda 5G testleri devam ederken, en yaygın kullanım İstanbul Havalimanı’nda gerçekleşiyor. 5G’nin mevcut mobil internet hızını 10 kat artıracağını vurgulayan Uraloğlu, GSM operatörlerini yüklü bir ödemenin altına sokmayacaklarını ve bir optimizasyon sağlayacaklarını ifade etti. Net bir karar alınmamakla birlikte, taksit dahil olmak üzere operatörler için uygun ödeme yöntemleri üzerinde çalışıldığını belirtti.
Kaynak: Fintables