BDDK, 1 Şubat’tan itibaren taksit sınırlamasını uygulamaya koydu. En sert önlem ise kuyumcu ve cep telefonu satışlarına yönelik alındı. Bu iki alanda da taksit yapma imkânı yok. Hürriyet'in Dinçer Gökçe imzalı haberine göre kararın Pos tefeciliğini önlemesi beklenirken, kuyumcular bu tür işlemlerin daha da arttığını ifade ediyor. Daha önce kontör satışı üzerinde yoğunlaşan tefecilik şimdilerde, halı, mobilya satışı şeklinde gerçekleşiyor.
HALI VE MOBİLYAYA KAYDI
Ankara Kuyumcular Odası Başkanı Hasan Çavuşculu, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) 1 Şubat uygulaması nedeniyle işlerin azaldığına işaret ederek, Pos tefeciliği olarak bilinen uygulamanın yeni bir boyut kazandığına dikkat çekti. Çavuşculu’nun aktarımlarına göre, daha önce, kontör satışı gibi gösterilen işlemler, yeni dönemde halı, mobilya ve beyaz eşya satışın kaymış durumda.
Çavuşculu, yapılan tüm işlemleri Maliye’nin gördüğünü ifade ederek, “Bu durumu bankalar da biliyor. Ancak onlar para kazandıkları için işlerine geliyor. Ancak kuyumcu esnafı için durum kötüleşti. Burada bir geçiş süreci olmalıydı. Önce 6 aylık daha sonra 4 aylık süre konularak hem satıcıların hem tüketicilerin durumlarına ayarlayabilirdi” şeklinde konuştu.
Çavuşculu’nun aktarımına göre işlemin uygulaması ise şu şekilde: Kuyumcudan taksit yapamayan kişi, merdiven altı çalışan ‘Pos tefeciliği’ yapılan yere gidiyor. Örneğin, talebi 1000 TL. İlgi yerden, halı veya mobilya alınmış gibi karttan çekim yapılıyor. Müşteriye, yapılan kesinti sonrası ödeme yapılıyor. Alınan para ile de alışveriş yapılıyor.
‘TEFECİ’ TARİFESİ DE ÇIKARILDI
Adının yazılmasını istemeyen Ankaralı bir kuyumcu ise uygulamanın geldiği boyuta ilişkin şunları kaydetti: “Bu türden yasadışı işlem yapan kişilerin ve bu yerlerin tanığıyım. Ticaretin yoğun olduğu semtlerin yanı sıra birçok yerde aynı işlemler yapılıyor. Bir tek Ankara’da değil civar bir çok ilde aynı işlemler yapılıyor. Bunlar daha çok, hanların giriş katlarında veya bodrum katılarında 5-10 metrekare büyüklükteki yerlerde bu işi yapıyor. Hatta dışarıda ayakçılar da, dağıttıkları el ilanları ile insanları buraya götürüyor. Yapılan işlem basit: Halı veya mobilya satılmış gibi işlem yapılıyor. Hangi kartta ne kadarlık süre için ne kadar komisyon alınacağı belli. Çekim işlemi yapılıyor, komisyon kesiliyor ve ödeme yapılıyor. Kimi zaman da, esnaf, direk bu işi yapan kişiyi dükkana çağırıyor. Getirilen pos cihazında işlem yapılıyor. Kesinti yapılarak müşteriye parası veriliyor. Pos tefecisi komisyonunu alıyor. Esnaf da satış yapmış oluyor. Burada ciddi bir vergi kaybı var. Gün içinde 2-3 milyon liralık çekimin yapıldığı Pos cihazı var. Bu işi yapan kişiler, birileri üzerine şirket kuruyor, birkaç ay sonra bu şirket kapandıktan sonra hiçbir vergi tahsilatı da yapılamıyor.”