Reel faiz nedir? Reel faiz oranı hesaplama nasıl yapılır, formülü nedir?

En basit tanımı ile reel faiz, bileşik yani nominal faizden enflasyon etkilerinin çıkarılmasıdır. Reel faiz hesaplanırken, beklenen enflasyon değeri dikkate alınmaktadır.

Reel Faiz Nedir?

Bileşik (nominal) faizden enflasyon etkilerinin çıkarılması ile elde edilen faiz oranına reel faiz denilmektedir. Başka bir deyişle reel faiz; deflasyonun küçültücü, enflasyonun da şişirici etkilerinden basit bir işlem dahilinde arındırılan faiz oranıdır. Bu işleme verilen isim ise “deflatör oranı” olarak belirtilmektedir. Bu doğrultuda negatif ve pozitif reel faizin açıklanmasında enflasyon ile deflasyon kavramlarının tanımları da rol oynamaktadır. Çünkü deflasyon negatif yönlü bir şişkinlik iken, enflasyon ise rakamsal açıdan pozitif yönlü bir şişkinlik olmaktadır.

Swap faizi nedir? Gecelik swap faizi ne demek?

Negatif Reel Faiz Nedir?

Enflasyonu yükselten etkenlerden biri olarak görülen negatif reel faizin ortaya çıktığı iki genel durum ise şu şekildedir;

• Parasını ödünç veren tasarruf sahibi, bunun sonucunda enflasyona karşı koyamamış olmaktadır.
• Bu durumda tasarruf sahibine ait olan tasarruftan pay alınmakta ve borçlanan kişilere aktarılmaktadır. Dolayısıyla devlet borçlananı ödüllendirmiş iken, tasarruf yapanı da cezalandırmış olmaktadır.

Bileşik faiz oranı nedir? Bileşik faiz oranı hesaplama nasıl yapılır?

Reel Faiz Oranı Hesaplama

Sıkça araştırılan bir kavram olan reel faizin nasıl hesaplandığı da merak edilmektedir. Bu faiz türünün hesaplanması sayesinde negatif ya da pozitif bir değere ulaşılabilmektedir. Reel faiz formülü ise en basit hali ile aşağıdaki gibidir;

• Reel Faiz = (1 + Bileşik Faiz) / (1 + Beklenen Enflasyon Değeri) -1

Yukarıda belirtilen reel faiz hesaplama formülü, bir örnek ile pekiştirilebilmektedir. Örneğin; bir bankanın yıllık mevduat için %20 faiz verdiği düşünülebilmektedir. Bu faizin gelir vergisi stopajı sonrasındaki net oranı ise %19,4 olmaktadır. Mevduat hesabının açıldığı güncel dönemdeki 12 aylık enflasyon oranının da %48,7 olduğu varsayılmaktadır. Yıllık vade sonrasında ise bu oranın %30 olmasının tahmin edildiği düşünülebilmektedir.

Bu değerler reel faiz formülüne yerleştirildiğinde aşağıdaki işleme ulaşılmaktadır;

• Reel Faiz= (1 + 0,194) / (1 + 0,30) -1

Bu formüle göre ulaşılan reel faiz oranı -8,2 olmaktadır. Bu da negatif reel faiz olarak adlandırılmaktadır.