“Refah payı ne demek?” sorusuna cevap verilirken bu ücretin maaş artışından ne farkı olduğu ve hangi unsurlara göre belirlendiği açıklanmalıdır. Böylece çalışanların yaşam koşullarının iyileştirilmesi için verilen ek ödemenin hangi ekonomik göstergelere göre hesaplandığı anlaşılır kılınabilir. Bu doğrultuda refah payıyla enflasyon oranı arasındaki ilişkinin incelenmesi de mümkün olur. Ardından ilgili ücretin kimlere ödendiği ve hangi dönemlerde artırıldığı açıklanmalıdır.
Refah payı, belirli durumlar ortaya çıktığı takdirde çalışanların maaşlarına yapılan ek ödeme olarak belirtilir. Bu kapsamda “Refah payı ne anlama gelir?” sorusu, "Ekonomik koşullardaki iyileşmelerle bağlantılı olarak kamu çalışanlarıyla emeklilerin maaşlarının ya da ücretlerinin artırılmasıdır" şeklinde cevaplanabilir. Böylece emekli olan bireylerle çalışma hayatına devam eden personellerin satın alma gücünün korunması hedeflenir.
Refah payı anlamı üzerine açıklama yapılırken ilgili ücret artışının hangi durumlarda yapıldığı da belirtilmelidir. Bu artış genellikle enflasyonun artması, yaşam standartlarının düşmesi ve ekonomik zorlukların ortaya çıkması nedeniyle planlanır. Böylece ekonomik kriz döneminde çalışanların yaşam koşullarının iyileştirilmesi amaçlanır.
Bu kapsamda maaş artışından ayrı olarak ele alınan ve bir destek mekanizması şeklinde nitelendirilen refah payı, çalışanların ekonomik büyümeden faydalanmalarını sağlamak için kullanılır.
Kamu çalışanlarıyla emeklilere ödenen ek ücret olan refah payı belirlenirken temelde enflasyon oranı göz önünde bulundurulur. Bu bağlamda enflasyon oranına ek olarak ücret artışı planlanması mümkün hale gelir. Buna bağlı olarak güncel ücretlerin reel değerinin korunması da söz konusudur. Dolayısıyla refah payının hangi durumlarda ve ne gibi unsurlara bağlı olarak hesaplandığı aşağıdaki maddelerle detaylı bir şekilde açıklanmalıdır:
Kamu çalışanlarına ödenen refah payının toplu iş sözleşmesi görüşmelerine bağlı olarak planlanması söz konusu olabilir. Bununla birlikte ekonomik koşullar ile personel talepleri gibi kritik faktörler dikkate alınarak refah pay oranı belirlenir.