Rekabet Kurumu birleşme ve devralma görünüm raporu yayınlandı

Rekabet Kurumu, 2019 yılı birleşme ve devralma görünüm raporunu yayınladı.
Türkiye’nin yatırım ikliminin seyri bakımından yatırımcıların kararlarına yol gösteren önemli veri setlerinden biri olan birleşme ve devralma görünüm raporu, Rekabet Kurumu tarafından yayınlandı. 2019 yılına ilişkin verilerin yer aldığı raporda toplam 208 adet birleşme ve devralma işlemi incelendi. Rekabet Kurumu tarafından her yılın başında yayınlanan raporda son yedi yıla ait ortalama incelenen işlem sayısı 202 olarak aktarıldı. 2019 yılı işlem sayısı bakımından incelendiğinde bunun ortalamanın üzerinde olduğu görüldü.
2019 yılına ait incelenen işlemlerden 91’inde hedef şirketlerin Türkiye yasalarına göre kurulmuş şirketlerden oluştuğu belirtildi. Söz konusu 91 işlem taraflarının kökeni bakımından gruplandırıldığında 38 işlemde tüm tarafların sadece Türk, 7 işlemde tüm tarafların sadece yabancı, 46 işlemde de işlem taraflarının Türk ve yabancı şirketlerden oluştuğu tespiti yapıldı.
Birleşme devralma işlemleri sırasında gerçekleşen işlem hacmi, bir diğer deyişle işlem bedeli ekonomiye olan güvenin ve yatırımcıların beklentilerinin göstergelerinden biri. 2019 yılında özelleştirmeler hariç olmak üzere hedef şirketin Türkiye kökenli olduğu 91 işlemde toplam işlem bedelinin yaklaşık 42,9 milyar TL olduğu tespit edildi. Son yedi yıla ait ortalama işlem bedeli değeri ise 25,2 milyar TL olarak açıklandı. Rekabet Kurumu’ndan yapılan açıklamaya göre 2019 yılına ait işlem hacminin son yedi yılın ortalamasının üstünde olduğu ve bu dönemde kaydedilen en yüksek işlem hacmi olduğu belirtildi.
2018 yılında bedeli bildirilen 85 işlemde oluşan toplam hacmin 30,1 milyar TL olduğu dikkate alındığında bir önceki yıla kıyasla toplam işlem hacminde nominal olarak yaklaşık yüzde 42 düzeyinde bir artış yaşandığı anlaşıldı. Hedef şirketin Türkiye kökenli olduğu işlemlerde en yüksek işlem bedeli 15,48 milyar TL olurken, ortalama işlem bedeli 471 milyon TL düzeyinde gerçekleşti. Bedeli 1 milyar TL üzerinde olan 8 işlem bulundu. En yüksek işlem bedeli “parasal aracı kuruluşların faaliyetleri” alanında bildirildi.
Türkiye işlemleri içinde tüm tarafları sadece Türkiye kökenli kişiler/şirketler olan birleşme ve devralmaların toplam işlem değeri yaklaşık 6 milyar 246 milyon TL olarak gerçekleşti. 2019 yılında Türkiye işlemleri içinde tüm tarafları sadece yabancı kökenli kişiler/şirketler olan birleşme ve devralmaların toplam işlem değeri yaklaşık 17 milyar 587 milyon TL, taraflarından en az birer adedi Türkiye ve yabancı kökenli şirketler olan işlemler için işlem değeri ise yaklaşık 19 milyar 29 milyon TL olarak hesaplandı.
2019 yılında Türkiye kökenli şirketlerinin devir konusu olduğu devralma işlemlerinde yabancı yatırımcılar tarafından yapılması öngörülen 46 ayrı işlemde toplam yatırım tutarı yaklaşık 36,2 milyar TL olarak aktarıldı. 2018 yılında ise yabancı yatırımcıların toplam 36 işlemde yaklaşık 14,9 milyar TL’lik yatırım yapılmasını hedefledikleri görüldü. Bu veriler, 2019 yılında yabancı yatırımcılar tarafından Türkiye kökenli şirketlere öngörülen yatırım tutarında bir önceki yıla kıyasla yüzde 143 oranında bir artışa işaret etti. Yabancıların bir önceki yıla göre artan toplam işlem hacmi nedeniyle Türkiye işlemlerinde yabancı yatırımcıların payı 2019 yılında yaklaşık yüzde 84,1 oranında seyretti. 2018 yılında bu oran yüzde 49,5 seviyesinde gerçekleşmişti.
Türk şirketlerine doğrudan yapılan yabancı yatırımcılar arasında işlem bazında yapılan sıralamaya göre ilk sırada Japonya kökenli yatırımcılar yer aldı. Bu ülkeyi Fransa izledi. İşlem hacmi bakımından ise ilk iki sırayı Birleşik Arap Emirlikleri ve Hollanda kökenli yatırımcılar aldı. Yabancıların Türkiye kökenli şirketlere doğrudan yatırım yapmayı öngördükleri yukarıda bahsi geçen 46 ayrı işlem dışında Türkiye pazarlarındaki rekabete dolaylı etkileri nedeniyle yurt dışında gerçekleştirdikleri 113 işlemin de bildirim konusu yapıldığı anlaşıldı. Söz konusu 113 işlemden bedeli bildirilenler için hesaplanan toplam işlem bedeli yaklaşık 2 trilyon 838 milyar TL oldu.
Yabancı yatırımcıların Türkiye içerisinde ve küresel düzeyde gerçekleştirmeyi planladıkları 2019 yılı içerisinde incelenen toplam 159 işlem ekonomik faaliyet alanlarına göre işlem hacmi baz alınarak sıralama yapıldığında 2019 yılı içinde hangi sektörlere yatırım yaptıklarına ilişkin bilgiler şöyle:
“Genel amaçlı makinelerin imalatı (850,5 milyar TL). Temel eczacılık ürünleri imalatı (419,5 milyar TL). Katı, sıvı ve gazlı yakıtlar ile bunlarla ilgili ürünlerin toptan ticareti (391,7 milyar TL).”
2019 yılı içinde tarafların uyruğuna bakılmaksızın Türkiye sınırları içinde gerçekleştirilen tüm işlemler mercek altına alındığında ise işlem sayısı bakımından özelleştirme işlemleri hariç olmak üzere en çok işlem elektrik enerjisinin üretimi, iletimi ve dağıtımı alanında gerçekleşti. 2019 yılında ayrıca bir adet özelleştirme işlemi de değerlendirmeye alındı. Söz konusu işlem parasal aracı kuruluşların faaliyetlerinde gerçekleşti.