Son dakika: EYT'li için 3600 prim formülü! 8 Eylül 1999 öncesinde...

Son dakika: Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) için takvim ve yol haritası netleşmeye başladı. Bakan Bilgin, EYT konusuyla ilgili tarih vererek, “En uygun formül devreye sokulacak. Çalışmayı sene sonunda ya da Ocak başında Meclis'e sunmayı planlıyoruz” dedi. Çeşitli formüller konuşulurken 3600 prim günü ile emeklilik formülü ön plana çıktı. Peki, “EYT ne zaman çıkacak?”, “EYT’de masadaki formüller neler?” , “Nasıl bir yol haritası izlenecek?” İşte son dakika EYT haberinin detayları…

EMEKLİLİK YAŞLARI KADINLARA 50 ERKEKLER 55

Yaşı bekleyen ancak tam emeklilik için primi eksik olanlar bu formülle emekli olabilecek. Prim eksik ise 3600 günü tamamlayıp tamamlamadıklarına bakılacak. 3600 gün yani 10 yıllık primi olanlar kadınsa 50, erkekse 55 yaşını da doldurmuşsa emeklilik yolu açılacak.

BORÇLANMA İLE TAMAMLANABİLİR

Takvim Gazetesi'nde yer alan habere göre, prim günü eksik olanlar borçlanma yoluyla 3600'e ulaşabiliyor.

Kadın çalışanlar için çocukları üzerinden prim kazanma imkanı bulunuyor.

Bu imkan 3 çocuğa kadar borçlanma ile 2160 gün, yani 6 yıl kazandırıyor.

Erkeklerde ise askerlik süreleri için borçlanma imkanı bulunuyor.

Borçlanma için günlük en az 69.02 lira ödeniyor.

Borçlanma yapanların, 1 ay için en az 2 bin 70, 18 aylık 37 bin 272, 2 yıllık 49 bin 697 lira vermesi gerekiyor.

Tüm süreleri borçlanmak şart değil, ihtiyaç kadar süreye de borçlanma yapılabiliyor.

1- EYT SORUNU NASIL ORTAYA ÇIKTI VE DAHA ÖNCE EMEKLİLİK ŞARTLARI NASILDI?

1999 yılında yürürlükte olan 506 Sayılı Sosyal Sigortalar Kanununa 4447 sayılı Kanunla eklenen geçici 81inci maddenin (B) bendi ile 8 Eylül 1999dan önce sigortalı olanların emekliliği hak etme koşulları değiştirildi. Bu tarihten sonra emekliliğe hak kazanmak için sigortalılık süresi ve prim gün sayısının yanında, yaş koşulu da aranmaya başlandı. Değişiklikten önce, emekliliğe hak kazanabilmek için sigortalılık süresi ve prim gün sayısındaki koşulların karşılanması yetiyordu. Değişiklik öncesinde kadınlarda 20, erkeklerde ise 25 yıl sigortalılık süresi ve 5000 gün koşulunu yerine getirenler emekli olabiliyordu.

2- 1999'DAKİ DEĞİŞİKLİK EMEKLİLİK KOŞULLARINI NASIL ETKİLEDİ?

1 Temmuz 1994'te ilk kez sigortalı olarak çalışmaya başlayan 1 Ocak 1972 doğumlu erkek işçi, çalışmaya başladığı dönemde yürürlükteki 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununa göre 25 yıl sigortalılık süresini ve 5000 prim gününü tamamladığında emekli olabiliyordu. Yani bu işçi 25 yıllık sigortalılık süresini tamamladığı 1 Temmuz 2019'da 5000 prim günü varsa yaş koşulu aranmadığı için 47 yaşında emekli olabilecekti.

1999'daki değişikliğin ardından aynı işçi, çalışmaya ilk defa 1 Temmuz 1994'te başladığı için 25 yıl sigortalılık süresi, 55 yaş ve 5750 gün prim ödeme koşulunu yerine getirdiğinde emekli olabilme hakkı kazanabilir duruma geldi. Yani kanun değişikliği ile bu işçinin emekliliği 8 yıl ötelendiği gibi 750 gün de fazladan prim ödemesi istendi.

3- MEVCUT KOŞULLARDA NASIL EMEKLİ OLUNUYOR?

1 Ekim 2008'de yürürlüğe giren 5510 sayılı Sosyal Sigortaları ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile emeklilik yaşı kademeli olarak yükseltilirken, prim ödeme gün sayısı işçilerde (SSK) 7200, esnaf ve çiftçilerde (Bağ-Kur) ise 9000'e çıkartıldı. Kanun yürürlüğe girdiğinde kadınlarda 58, erkeklerde 60 olan emeklilik yaşı kademeli olarak yükselmekte ve 2048 yılında kadın ve erkek sigortalı ayrımı yapılmadan 65 yaşa yükselecek.

Örneğin ilk defa çalışmaya Ağustos 2022'de başlayacak bir kişi, hiç ara vermeden 7200 gün çalışması halinde prim koşulunu Ağustos 2042'de yerine getirecek. Ağustos 2042'de prim koşulunu yerine getiren erkek sigortalı 64 yaşında, kadın sigortalı ise 62 yaşında emekli olacak.

4- EYT'LİLER NE İSTİYOR, SORUN YAŞAYAN KAÇ KİŞİ?

Emeklilikte yaşa takılanlar, emeklilik koşullarında 1999'da yapılan değişikliğin geçmişe dönük uygulanmasına son verilmesini, yaş şartı aranmadan, sigortalılık süresi ve prim günü koşullarını sağlayıp emekli olmayı talep ediyor.

Nisan 2022 itibarıyla Sosyal Güvenlik Kurumu'na (SGK) kayıtlı 4/a (SSK) kapsamında 16 milyon 406 bin, 4/b (Bağ-Kur) kapsamında 3 milyon 32 bin sigortalı bulunuyor.

Tahminlere göre, 4/a ve 4/b olmak üzere toplam 19 milyon 726 bin sigortalıdan yaklaşık 5-6 milyonu EYT sorunu yaşıyor.

5- EYT KONUSUNDA HÜKÜMETİN TAVRI NE, OLASI ÇÖZÜM ÖNERİLERİ NELER?

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, EYT'lilerin durumuyla ilgili ilk olarak 4 Temmuz'da "Türkiye'nin her sorunu çözülmesi gereken dosya olarak önümüzde duruyor. Bu, önümüzdeki dosyalardan, çözülecek şeylerden biri." açıklamasını yapmıştı.

Bakan Bilgin'in bu ifadeleri EYT'lileri umutlandırırken, kamuoyu EYT sorunuyla ilgili somut adımlar beklemeye başladı. Sonraki süreçte, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı bünyesinde, EYT'lilerin durumuyla ilgili çalışma grubu oluşturuldu.

Kamuoyunda, 8 Eylül 1999'dan önce sigortalı olanlarda istenen yaş koşulunun kademeli olarak düşürülmesi, aylıklarda belirli oranda kesinti yapılarak emeklilik tarihinin öne çekilmesi, erkeklerde 9000, kadınlarda 7200 prim gün sayısını yerine getirenlerde yaş koşulunun aranmaması gibi senaryolar konuşuluyor.

Bu konudaki düzenlemenin yıl sonunda netleşmesi, 2023 yılının ilk ayları itibarıyla yasalaşması bekleniyor.