BİZE ULAŞIN
Son dakika… Emekli ve memurların dışında yaklaşık sekiz milyon asgari ücretli çalışanı direkt ilgilendiren fakat tüm çalışanların maaşlarını etkileyecek olan yeni asgari ücret Aralık ayı itibariyle belirlenmiş olacak. Yeni asgari ücret zammı içinse Tespit Komisyonu Kasım ayında toplanacak. Masadaki formüller ve tahminler için birçok formül ve rakam ortaya atıldı. Ekonomi yönetimi asgari ücretin enflasyon altında kalmayacağını her fırsatta dile getirirken, kulislerde yeni rakamın 7 bin 500 ila 10 bin lira arasında olabileceği konuşuluyor. Ancak asgari ücretin üzerinde kazananların zam oranlarına ilişkin kritik bir detay ortaya çıktı. İşte son dakika asgari ücret haberinin ayrıntıları...
Asgari Ücret Tespit Komisyonu toplantıları sonrasında 2022 yılı için asgari ücrete görülmemiş bir zam yapılarak maaşlarda yüzde 52 oranında artış sağlanmıştı. Yapılan zam sonrası asgari ücret 2022 yılı için net olarak 4 bin 253 lira 40 kuruş olarak belirlenmişti. Ancak enflasyon rakamlarının yılın ilk 6 ayında yüzde 70’i aşmasıyla maaşlara ikinci bir zam yapılma ihtiyacı doğmuştu. Haziran ayı enflasyonunun açıklanmasının ardından Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan asgari ücrete ikinci bir zam yapıldığını duyurdu. Böylece asgari ücret yüzde 30 artışla net 5 bin 500 liraya yükseldi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan asgari ücret ile ilgili, "Derdimiz şu an itibariyle inşallah aralık ayındaki yapılacak olan yeni değerlendirmelerle de asgari ücreti en uygun rakama çıkarmak” ifadelerini kullandı.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin ise, “Asgari ücret için aralıkta yeniden oturacağız. Önümüzdeki baharda sendikalarla yeniden toplu sözleşme görüşmelerimiz var. Ben sendikalara hep şunu söylüyorum ‘Hangi görüşü savunursanız savunun, emekçilerin haklarını dile getirdiğiniz sürece ben size yakınım’ Onlar da bu konuda gerçekten sorun çözmeye yönelik yaklaşımlarla geldiler bunun için de onlara teşekkür ediyorum” diye konuştu.
Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati de, "Asgari ücretliler yılbaşında belirlendiği için önümüzdeki yılın hedeflerine göre artırılıyor. Bu yıl hedeflerde sapma olduğu için temmuz ayında bir artış yoluna gidildi ve gelenek bozuldu. Yüzde 95 civarında bir iyileştirme yapıldı. Önümüzdeki yıl ve yıllarda Cumhurbaşkanımızın duruşu çok net. Cumhurbaşkanımızın ortaya koyduğu irade çerçevesinde, hiçbir şekilde asgari ücretli, dar gelirli ve sabit gelirliler enflasyonun altında kalmadı, önümüzdeki süreçte de enflasyonun altında kalmayacak çalışmalar yapılacaktır. Başka türlü olamaz zaten” şeklinde değerlendirmede bulundu.
Asgari ücretin enflasyonun üzerinde artmasına neredeyse kesin gözüyle bakılırken, asgari ücretin üzerinde maaş alanların zam oranlarına ilişkin kritik bir gelişme yaşandı. Türkiye’de asgari ücret ile çalışanlar için bir kanun bulunurken asgari ücretin üzerinde çalışanlar için bir kanun bulunmuyor. Asgari ücretin üzerinde çalışanların zam artış oranlarının neye göre belirlendiği konusunda kanunda bir boşluk olduğu ortaya çıktı. Asgari ücret, Tespit Komisyonu’nun belirlediği ölçüde yükselebilirken, asgari ücretin üstünde maaş alanlar için işverenin rıza gösterdiği oranda artış söz konusu.
zellikle iş sözleşmelerinde yaptıkları düzenlemeler ile asgari ücretin üzerinde ücret ödemeyi taahhüt eden bir kısım işverenler yeni yılda uygulayacakları zam politikası konusunda sorun yaşamamak için ek sözleşmeler yaparak ve işçinin onayını alarak daha düşük ücret zam oranı belirleme yoluna gidiyorlar. Böyle bir artışın yapılması durumunda işverenler bu miktarda bir artışı yapabilmeleri için eğer sözleşmelerinde “personelin ücretinde yapılacak artış oranı asgari ücret artış oranından az olamaz” şeklinde bir düzenleme bulunuyorsa mutlaka İş Kanunu m.22 kapsamında prosedür uygulamak zorunda kalıyor. Aksi halde, işçi sözleşme şartlarının uygulanmamasını gerekçe göstererek İş Kanunu m.24/II-e’ye dayanarak haklı nedenle iş sözleşmesini feshedebilir.
Nitekim bu konuyla ilgili olarak bir Yargıtay 22. Hukuk Dairesi asgari ücretin üzerinde kazananlar için zam oranlarının en az enflasyon oranı kadar arttırılmasını tavsiye ediyor. Yargıtay’ın söz konusu kararından da anlaşılacağı üzere, işçi asgari ücretten yüksek bir ücretle çalışıyorsa, işveren işçiye düzenli zam yapmasa dahi en azından enflasyon farkını ücretine yansıtmalı, esasen işveren bu halde işçinin maaşına zam yapmış sayılmayacak, sadece satın alma gücü yönüyle çalışanın ilk işe girişindeki ücretini korumuş olacaktır. Ancak bu husus içtihadı birleştirme kararı niteliğinde değildir.
Uzmanlar da asgari ücretin üzerinde çalışanların da zam oranlarının en az enflasyon oranlarında artması gerektiğinin altını çizerken, bu durumun düzeltilmesi için asgari ücret yönetmeliğini bir madde daha eklenmesi gerektiğini ifade ediyor.
