Üçüncü çeyrekte hangi BIST-100 şirketlerinin yatırımları devreye girdi?

BIST-100 şirketleri tarafından 3. çeyrekte devreye alınan yatırımları ve bu yatırımların şirketlerin cirosuna, kârına, kapasitesine, operasyonel maliyetlerine ve dolayısıyla şirketlerin bilanço ile gelir tablolarına nasıl yansıyabileceğini inceleyeceğiz. Şirketler bir yatırım kararı almadan önce fizibilite çalışması yapar ve bu çalışma neticesinde yatırıma karar verilir. Yatırım kararı alınırken yatırımın ne zaman devreye alınacağı ve şirkete ne gibi etkileri olacağı bellidir. Ancak uzun süreli yatırımlarda söz konusu yatırımın etkisi ve büyüklüğü değişebilir. Bu yazıda 4 BIST-100 şirketinin devreye aldığı yatırımlara yer verdik. Bunların üçü GES yatırımlarından oluşuyor. Bu sebeple Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın 2022 yılında yayımladığı Türkiye Ulusal Enerji Planı’nda hedeflenen rakamları hatırlamakta fayda var. Türkiye’nin yenilenebilir enerji kaynaklarındaki kurulu gücününün 2035 yılında; rüzgar enerjisinde 29.6 GW, güneş enerjisinde 52.9 GW, hidroelektrik santrallerde 35.1 GW, jeotermal ve biyokütle enerji santrallerinde 5.1 GW seviyelerine yükseltilmesi hedefleniyor. 2020 yılında kurulu güç içinde %52 olan yenilenebilir enerji kaynaklarının payının 2035 yılına kadar %64,7’ye ulaşması planlanıyor.

Yeo Teknoloji - İtalya Bressena’da GES Yatırımı ve Romanya GES Yatırımı

YEO Teknoloji, 2030 yılına kadar 1 GW yenilenebilir enerji kapasitesine ulaşmayı hedeflemekte ve bu doğrultuda uluslararası yenilikçi projeler gerçekleştirmektedir. Şu ana kadar bu doğrultuda 3 yurt dışı yatırımını hayata geçiren şirket bunların ikisini 2024 yılının 3.çeyreğinde devreye aldı. YEO Teknoloji, kapasite artış projelerinde İtalya ve Romanya bölgesinde yoğunlaşmış durumda. Yoğun yatırım sürecinde olan şirketin devreye alınan yatırımları dışında devam eden yatırımları da bulunuyor. Bu yatırımlar; Türkiye’deki Hidroelektrik Santralleri, Romanya Bobicesti Şehri'nde 2 GES Yatırımı, Zambiya GES ve Enerji Depolama Sistemi Yatırımı olarak sıralanıyor. BIST-100 şirketlerinin yatırımlarına Yatırım Planları sayfamızdan erişebilirsiniz.
Kasım 2023’te bağlı ortaklık Defic Globe iştiraki Yiltun Energie altında İtalya’da kurulu gücü 7.4 MW olan GES santrali yatırımının inşasına başlandı. Yaklaşık 9 ay süren yatırım 5 Ağustos 2024 tarihinde devreye alındı. Bu yatırımla beraber şirket ikinci yurt dışı enerji yatırımını işletmeye almış oldu. Santralin yılda 11.000 MWh enerji üretmesi ve 13.000 ton/yıl karbon salınımının önüne geçmesi hedefleniyor.

Romanya’nın George şehrinde yer alan GES yatırımı, YEO Teknoloji’nin %51 ortaklığı bulunan Defic Globe Enerji’nin iştiraki Green Solar George aracılığıyla 2024’ün Mart ayında hayata geçirildi. Eylül 2024’te inşası tamamlanan santralden yıllık yaklaşık 10.000 MWh elektrik üretimi sağlanması beklenmekte. Bunun yanında santralin yılda 12.000 ton karbon salınımı engelleyerek, şirketlerin gelecek yıllardaki en önemli politikalarından birisi olacak olan sürdürülebilirlik hedeflerine katkı sağlaması beklenmekte.

Astor Enerji - Bala Ges Yatırımı

Astor Enerji, 17.73 MWp gücünde GES yatırımı kararı kapsamında 2022 yılında Ankara’nın Bala ilçesinde 7.1 milyon TL bedelle arsa satın aldı. Yaklaşık 10 milyon USD yatırımla tamamlanması planlanan yatırımın, şirkete yıllık yaklaşık 27.5 milyon kWh elektrik üretim katkısında bulunması hedeflenmiştir. Yaklaşık 10 ay süren yatırım, 9 Temmuz 2024 tarihinde TEDAŞ tarafından geçici kabulü yapılarak devreye alındı. Şirket, yatırımın tamamlanmasıyla beraber, yatırımın sağlayacağı katkılarda revizeler yaparak yıllık 2.250.000 USD tasarruf edileceğini (2024 Haziran elektrik fiyatlarıyla) ve yıllık yaklaşık 17.500 ton karbondioksit salınımının önüne geçileceğini açıkladı. Mevcut durumda 6.6 MW kurulu gücü olan çatı GES ve devreye alınan Bala GES tesisi ile şirket üretimde kullandığı elektriğin tamamını yenilenebilir enerji kaynaklarından kullanıp enerji maliyetlerini azaltmaktadır.

Alfa Solar Enerji - Ges Yatırımı

Alfa Solar Enerjii 6 Aralık 2022’de Afyon’un Sandıklı İlçesi’nde GES yatırımına karar verdi. Yatırımın maliyeti ise 14 milyon USD olarak belirlendi. 20 Ağustos 2024 tarihinde devreye alınan yatırımın yıllık yaklaşık 26 milyon kWh elektrik üretmesi ve yıllık 100 milyon TL tasarruf sağlaması hedefleniyor. Ayrıca, üretilen elektriğin fazlasının ilgili kanun ve yönetmelikler çerçevesinde satışının yapılarak ek gelir elde edilmesi planlanıyor.

Arçelik - Mısır’da Fabrika Açılışı

Mısır’ın ABD, AB, Güney Amerika ve Afrika ülkeleri ile gümrüksüz ticaret anlaşmalarına sahip olması ve Türkiye’deki yüksek enflasyon, Türk şirketlerini bu ülkede üretim yapmaya yönlendiriyor. İşçilik, elektrik, doğalgaz maliyetlerinin Türkiye’ye kıyasla aşağıda kalması da şirketlerin Mısır’a fabrika açmalarına sebep oluyor. Arçelik de bu sebeplerden ötürü 2022 yılında Mısır’da fabrika yatırımına başladı. Yaklaşık 110 milyon dolarla hayata geçirilen yatırım ile ilk etapta buzdolabı ve fırın üretimi yapılması planlanıyor. Tam kapasiteye geçilmesiyle yıllık 1,5 milyon adet üretim ve bununla beraber 2000 kişilik istihdam artışı bekleniyor. 18 Eylül 2024’te devreye alınan fabrika Arçelik’in Afrika ve Orta Doğu pazarlarına daha hızlı ve etkili bir şekilde hizmet sunmasını sağlayacak.
Kaynak: Fintables