Doğu Karadeniz'in yeni tarım ürünü: Stevia

Aytekin KALENDER/RİZE, (DHA)- DOĞU Karadeniz çiftçisi, çay ve fındıktan sonra yeni bir tarım ürünü ile tanıştı. Çaykur, anavatanı Güney Amerika, Arjantin ve Çin olan ve sıfır kalorili şeker elde edilebilen Stevia bitkisinin Rize’de 5 yıldır sürdürülen deneme üretimini başarıyla tamamladı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın 'Rize şekeri' adını koyduğu ve bölgede çok verimli olarak yetişen bitkinin fidanları bu yıl üreticilere dağıtılmaya başlandı. Çaykur, Atatürk Çay ve Bahçe Kültürleri Araştırma Bahçesi’nde Arjantin'den getirilen ve kalorisiz şeker elde edilen stevia bitkisinin deneme üretimine başladı. Rize'de üretimi 5 yıldır sürdürülen stevia bitkisinin, bölgenin toprak ve iklim koşullarına uyum sağladığı gözlendi. Şekere göre 15 kat daha fazla tatlandırıcı özelliği bulunan ve sıvılaştırılması halinde kaloriyle protein değerleri sıfırlanan bitkinin, şekerin olumsuz etkilerini taşımadığı belirtildi. Çayda dekar başına ortalama 1,5 ton verimle yaklaşık 2 bin 650 lira gelir elde edebilen üreticinin, dekar başına 4 ton verimli stevia bitkisi ile ortalama 5- 6 bin lira ek gelir kazanabileceği açıklandı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından 'Rize şekeri' adı konulan stevia bitkisi, bu yıl üreticiye dağıtılmaya başlandı. 'STEVİA ÜRÜNÜNE TALEP AZ' Çaykur Genel Müdür Vekili Yusuf Ziya Alim, stevia bitkisinin tamamlanan deneme üretimleri ile birlikte vatandaşlara dağıtımına başlandığını belirtti. Üreticinin ilgisinin düşük olduğunu ifade eden Alim, "Çay fabrikalarından üreticilerimize stevia ürününü fide olarak dağıtıyoruz. Stevia dağıtımı için öncelikle her fabrikadan 5-10 üretici seçmeyi düşündük ve dağıtıma başladık. İsteyen herkese fabrikalarımız vasıtasıyla istedikleri kadar ürün verdik. Hatta bunu üreticinin altından kalkamayabileceğini düşünerek 200 metrekare ile sınırlandırdık. Fidanları çok cüzi bir ücret karşılığında üreticilerimize veriyoruz. Ancak istediğimiz talep gerçekleşmedi. İsteğe bağlı olarak dağıtımlarımız devam etmektedir" dedi. ‘STEVİA BELKİ DE ÜRETİCİLİK ANLAYIŞIMIZI DEĞİŞTİREBİLİR’ Çay üreticilerinin tarlalarına yeterli ilgiyi göstermediğini kaydeden Alim, şöyle konuştu: "Ben de kendi adıma özeleştiri yapmam gerekiyor. Benim de çay bahçem var ve yeteri kadar ilgi gösteremiyorum. Doğru olmayan yöntemler ile çay tarımı yapmaya devam ederek, çayı da öldürme noktasına getiriyoruz. Çay hasadını Gürcü işçilere toplatan kişi ile kendi toplayan kişi arasındaki fark hemen belli oluyor. Gürcü işçiler kilo işi çalışınca, filizin en dibine kadar odun kısmını bile kesiyor. Kendi kesen üretici ise üstlerden kesim yapıyor. Kendi kendimizi üreticilikten uzaklaşıyoruz. Stevia, belki de bu üreticilik anlayışımızı değiştirebilir. Fabrika ayarlarına geri dönebiliriz. Biz üreticilerimize stevia tarımına yönelmeleri konusunda teşvik ediyoruz." ÜRETİCİLER EKMEYE BAŞLADI Bin fide ile bölgede stevia üretimine ilk başlayan üreticilerden olan Sayinur Kasapoğlu, çayın yanında bu ürünü de üretmek istediğini söyledi. Kasapoğlu, "Faydalı bir şey olduğunu düşünerek bir hevesle aldım, ama çok fazla zorluğu var. Tek başına bir kişinin yapabileceği bir iş değil. Her gün ilgilenmek gerekiyor. Rize, yağmurlu bir şehir. Bir yağmurda su gelip basıyor ve bütün emekler boşa gidiyor. Naneye benzer küçük, tel gibi bir şey diktik. 15 gün sonra onun dibini doldurdum, biten otları aldım, gübre koydum ancak yine de yapmak için çok uğraştım. Kilosu 50 bin lira bile olsa, altından kalkılmaz. Çayda en azından harcadığın emeğin karşılığını hemen alıyorsun, bunu ise kurutmamızı istiyorlar. Bu ürünle uğraşmak için 3-5 kişi işin içinde olacak, otunu koparacak, fidesini dikecek ve toprağı sevecek ki verim alınsın" ifadelerini kullandı.