ELDER Başkanı Çeçen AA Enerji Masası'na konuk oldu

Elektrik Dağıtım Hizmetleri Derneği (ELDER) Yönetim Kurulu Başkanı Serhat Çeçen, yeni dönemde enerjide dijital dönüşümün tamamlanacağını belirterek, "Bir yanda da yerli ve yenilenebilir kaynakların enerji üretimimizdeki ağırlığını daha da artıracağız. Bu sayede Türkiye, enerjide kendisine her geçen yıl daha fazla yetebilen, hatta kendi yenilenebilir kaynaklarından ürettiği enerjiyi ihraç edebilen bir ülke haline gelecektir." dedi.

Çeçen, Anadolu Ajansı (AA) Enerji Masası'nda enerji sektörüne ilişkin soruları yanıtladı.

Türkiye’nin eski sisteminin son Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Berat Albayrak’ın ülke enerji politikalarına yepyeni bir vizyon kazandırdığını ifade eden Çeçen, "Milli Enerji ve Maden Politikası"nın o dönemde hayata geçtiğini hatırlattı.

Çeçen, yeni dönemde istikrar ortamının daha da perçinlendiğini ve Türkiye’nin uluslararası enerji piyasalarında oyun kurucu olma yolunda ilerlediğini vurguladı.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez'in Türkiye'nin enerji politikalarına önemli katkılar sunduğunu ve sektörün gelişimine ön ayak olan pek çok projede bizzat yer aldığını anlatan Çeçen, şunları söyledi:

"Bakanımızın, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığında daha önce üstlendiği önemli vazifelerin ve değerli tecrübelerinin bizlere gelecek dönemde hayata geçecek çalışmalar için yol gösterici olacağına ve hızlı bir şekilde yol alınmasını sağlayacağına inanıyoruz. Yeni dönemde bir yandan enerjide dijital dönüşümü tamamlayacağız, bir yanda da yerli ve yenilenebilir kaynakların enerji üretimimizdeki ağırlığını daha da artıracağız. Bu sayede Türkiye enerjide kendisine her geçen yıl daha da fazla yetebilen, hatta kendi yenilenebilir kaynaklarından ürettiği enerjiyi ihraç edebilen bir ülke haline gelecek. Dağıtım sektörü özelinde önümüzdeki dönemde akıllı şebeke altyapısı tamamlanacak, enerjiyi verimli kullanmak adına gerek hanelerde, gerekse iş yerlerinde ciddi uygulamalar hayata geçirilecek."

- Özel sektör elektriğe 95 milyar dolar yatırdı

Çeçen, ayrıca elektrik dağıtım sektörü olarak vatandaş memnuniyetini en üst seviyeye taşıma ve Türkiye’nin dört bir yanına daha kaliteli hizmet götürme yönünde altyapı yatırımlarını güçlendireceklerini söyledi.

Türkiye'de elektrik sektöründe son 10 yılda 23 milyar doları bulan özelleştirmeler gerçekleştiğini kaydeden Çeçen, bunun 13 milyar dolarının dağıtım ve perakende, 10 milyar dolarının ise üretim tesislerinin özelleştirilmesinde kullanıldığını belirtti.

Çeçen, bu özelleştirme bedelinin şirketlere göre değiştiğini belirterek, "Genel ortalamada yüzde 20'lik bölümü öz kaynaklardan, yüzde 80'lik dilimi ise kredi olarak karşılandı. Üretim ve dağıtım olmak üzere toplamda 18 milyar dolarlık bir kredi kullanımından bahsedebiliriz. Bu rakamın tamamı Türk bankalarından ancak dolar bazlı kredi olarak kullanıldı. Türk lirası olarak bu kredileri uzun vadeli kullanma imkanı yoktu. Az sayıda lira ile borçlanmanın ise kısa vadeli köprü finansman ile yapıldığını belirtmek gerekir." diye konuştu.

Özel sektörün son 10 yılda elektrik sektörüne 95 milyar dolarlık yatırım yaptığını ifade eden Çeçen, bunun 77 milyar dolarlık kısmının üretim tesisleri için, 18 milyar dolarlık kısmının ise dağıtım şebekesi için harcandığını kaydetti. Çeçen, şöyle konuştu:

"Kamunun iletim için yaptığı 5 milyar dolarlık yatırım da düşünüldüğünde toplamda 100 milyar dolara yakın yatırım yapıldı. Bu yatırım harcamaları tartışmasız Türkiye tarihinin en büyük rakamlarıdır.

Bu yatırımlar neticesinde özel sektörün bugün faiz hariç 50 milyar dolarlık bir kredi yükü mevcut. Bu rakamın 8-9 milyar dolarlık kısmı dağıtım sektörüne 40 milyar doları aşan kısmı ise üretim sektörüne ait.

Kredilerimizin vadesi genelde 10 yıl. Elektrik sektörünün bir bütün olarak, yılda 5 milyar dolar ana para ve 2 milyar dolar faiz olmak üzere 7 milyar dolar banka geri ödemesi var.

Diğer yandan elektrik sektörünün tüm cirosu 75 milyar lira yani yaklaşık 17 milyar dolar. 17 milyar dolarlık cironun yaklaşık 3 milyar doları vergiler, 2,5 milyar doları ise şebeke bedelleri, enerji bedeli için kalan rakam ise 12 milyar dolar. Bu rakamların içinden üretim, ilave yatırım ve işletme maliyetlerimizi çıktıktan sonra 7 milyar dolar borç ödememiz gerekiyor.

Samimiyetle bu durum sürdürülebilir değil. Borçlarımız dolar ve gelirlerimiz lira. Dolar kurundaki 2 kuruşluk bir artış borcumuzu 1 milyar lira artırıyor. Elektrik sektörüne yatırım yapmış ve kredi geri ödemeleri tamamlanmamış özel sektör oyuncularının önemli bir bölümü bankalar ile yeniden yapılandırma için görüşüyor. Bankalarla bu süreçler oldukça yavaş ilerliyor. Onlar da yaşananları anlamaya ve risklerini yönetmeye çalışıyorlar."