Savaşan İHA "Cevheri" göreve hazır

GÖKSEL YILDIRIM - Türkiye'nin en önemli teknoloji buluşmalarından biri haline gelen TEKNOFEST İSTANBUL Havacılık, Uzay ve Teknoloji Festivali (TEKNOFEST 2019) için geri sayım sürerken yarışmalarda boy gösterecek araçlar da ortaya çıkmaya başladı.

Türk Havacılık ve Uzay Sanayii AŞ (TUSAŞ)-Bursa Uludağ Üniversitesi Ar-Ge Merkezi'nde çalışan stajyer mühendisler, festival kapsamında gelecek ay gerçekleştirilecek TEKNOFEST 2019 Savaşan İnsansız Hava Aracı (İHA) Yarışması için Cevheri İHA'yı geliştirdi.

Ar-Ge Merkezi Müdürü Prof. Dr. Kemal Fidanboylu'nun mentorluğunu ve Bursa Uludağ Üniversitesi Makine Mühendisliği Bölüm Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Necmettin Kaya'nın danışmanlığını yaptığı ekipte, Elektrik Elektronik Mühendisliği, Endüstri Mühendisliği ve Makine Mühendisliği bölümünden 23 öğrenci yer aldı.

Türkiye'nin havacılık ve savunma sanayisinde rol alabilecek genç mühendislerin kendilerini geliştirmesi, yetiştirmesi ve onlara yetkinlik kazandırılması amaçlanan proje kapsamında yapılan çalışmaların değerlendirilebilmesi amacıyla Savaşan İHA Yarışması'na katılınması kararlaştırıldı.

Çalışmalarını ocak ayından bu yana Ulutek Teknopark'ta sürdüren Cevheri İHA Takımı, bu süreçte 20 sponsordan ve Bursa Uludağ ve Bursa Teknik üniversitelerinden destek aldı.

Mühendis adayları, proje kapsamında Cevheri'nin üretimi, uçuş kontrolü ve algoritması, otonom kilitlenme gibi görevleri üstlendi.

Yapılan ön tasarım ve analizlerin ardından İHA'nın üretimi gerçekleştirildi. 2,4 metre kanat açıklığı ve 1,8 metre uzunluğa sahip Cevheri'nin maksimum kalkış ağırlığı 9,5 kilograma karşılık geliyor.

Sabit iniş takımları, kompozit gövde ve hafif iskelet yapısıyla Cevheri, model uçaklar için üst seviye bir yapıyı bünyesinde barındırıyor. İHA, uçuş öncesinde düzenlenen yer testlerini ve simülasyonlarını başarılı bir şekilde geçmesinin ardından Bursa Yunuseli Havalimanı'nda ilk uçuşunu gerçekleştirdi. İlk uçuş gününde gerekli verileri toplayan ekip, uçak üzerinde optimizasyon çalışmalarına devam ediyor.

Cevheri, yer istasyonuyla haberleşme ve görüntü aktarımı, yer kontrol istasyon yazılımında uçağın parametrelerinin kontrolü ve değiştirilmesi, manuel uçuş ve otonom uçuş için gerekli olan tüm parametrelerinin hakimiyeti ve uçuşun tamamen özgün yazılımla gerçekleştirilmesi, İHA'nın içinde bulunan grafik geliştirme kartıyla gerçekleştirilen hedef uçağa kilitlenme ve motora, diğer elektronik donanımlara gücün aktarılması için gerekli güç sistemlerinin yönetilmesi gibi görevleri tamamladı.

- Cevheri'nin yetenekleri

Araç, geniş kanat açıklığı ve aerodinamik açıdan kusursuz hava temas yüzeyleriyle stabil uçuşu başarılı şekilde gerçekleştiriyor. Fiziki olarak model uçaklara kıyasla büyüklüğünün yanında ultra güçlü motoru ve kusursuz hareket yüzeyleri sayesinde minimum dönme yarıçapı 15 metreyi bulan etkin bir manevra kabiliyetine sahip bulunuyor.

Bünyesinde yer alan yüksek kapasiteli bataryalarla 40 dakika ve yaklaşık 38 kilometre kesintisiz yüksek performans uçuş koşullarına dayanıklı olan Cevheri, 3 bin 500 fit servis irtifasıyla görev yapabiliyor.

Ayrıca araç, üzerinde bulunan GPS ve hızlı veri aktarım radyosuyla uçağa ait konum ve çeşitli sensör verilerini (pitot-statik sensör, IMU, entegre GPS, hareket, sıcaklık, basınç algılayıcıları vesaire) oldukça hızlı şekilde yer istasyonuna aktarıyor.

Cevheri'nin kabiliyetleri arasında otonom uçuş ve kilitlenme yeteneği bulunuyor. Araç, yüksek hıza sahip ekran kartıyla alınan görüntü üzerinden rakip uçağı algılayarak kilitlenebiliyor.