Tek Kuşak Tek Yol Projesi

MEHMET FATİH ERDOĞDU - Küresel Rekabet Endeksi kurucusu ve Columbia Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Xavier Sala-i-Martin büyük ölçekli projelerin iyi kurgulanmadığı takdirde istenilen sonuca ulaşamadığını belirterek, "Tek Kuşak Tek Yol projesi, genel olarak alt yapı yatırımlarından ibaret görünüyor, oysaki bu tek başına yeterli değil. Eğer proje tüm faktörler değerlendirilmeden hayata geçirilirse sadece Çin mallarının, trenler ve kamyonlarla uzun bir yoldan Avrupa'ya gidip geri geldiğini görürüz." dedi.

Ekonomi profesörü Xavier Sala-i-Martin AA muhabirine Çin'in tarihi İpek yolunu canlandırma projesi Tek Kuşak Tek Yol hakkında değerlendirmelerde bulundu.

Yol ve alt yapı projelerinin global rekabeti etkileyen önemli konulardan biri olduğunu belirten Sala-i-Martin, küresel rekabetin giderek ciddi ve komplike bir hal aldığına dikkati çekti.

Sala-i-Martin, büyük ölçekli projelerin iyi kurgulanmadığı takdirde istenilen sonuca ulaşamadığını belirterek, "Dünyada genel bir görüşe göre eğer alt yapıyı inşa edersen iş arkasından gelir, halbuki bu her zaman böyle işlemiyor." diye konuştu.

İspanya’nın Sevilla kentinde 1992 yılında düzenlenen Expo fuarı kapsamında da önemli yatırımların yapıldığını anlatan Sala-i-Martin, şunları kaydetti:

"Bugün, 27 yıl önce fuar için yapılanlar atıl duruyor. Yatırımların istihdama, yeni sektörlere ve ticarete katkısı beklenilen seviyede olmadı. Aynı yıl Barselona'da Olimpiyat oyunları düzenlendi ve benzer altyapı projeleri orada da yapıldı. O yıllara kadar Barcelona turistik bir şehir değildi. Plajları kirli ve kullanışsız bir sanayi şehriydi. Olimpiyatlar için yapılan altyapı yatırımlarıyla şehir temizlendi çok büyük projeler hayata geçirilerek bugünkü güzel turizm şehri dizayn edilmiş oldu. Bu da gösteriyor ki altyapı ve ulaşım ağlarının inşa edilmesinde en önemli unsur planlı dizayn. Bu yapılmadığında yatırımlar işe yaramıyor. Bugün Barselona'da sadece liman ve yat turizminden çok ciddi gelir elde ediliyor bu bile başlı başına çok büyük bir başarı."

- "Sadece Çin mallarının gidiş gelişini izleriz"

Tek Kuşak Tek Yol projesinin, genel olarak alt yapı yatırımlarından ibaret göründüğünü fakat bunun tek başına yeterli olmayacağını dile getiren Sala-i-Martin, "Eğer proje tüm faktörler değerlendirilmeden hayata geçirilirse sadece Çin mallarının, trenler ve kamyonlarla uzun bir yoldan Avrupa’ya gidip geri geldiğini görürüz. Bu da ülkelerin GSYH'sinde çok büyük bir değişime neden olmaz. Bu tarz projeler ekonomik merkez oluşturmayı sağlamaz. İpek yolunu canlandırmanın yanında inovatif bakış açıları getirilmeli." ifadelerini kullandı.

Sala-i-Martin, İspanya'nın bir dönem benzer şekilde inşa ettiği hızlı tren ağıyla dünyada ikinci ülke olduğunu anımsatarak, "İspanya Çin'den sonra dünyanın en fazla hızlı tren ağına sahip olan ikinci ülkesiydi. Milyar dolarlık hızlı tren yatırımları yapılmıştı, fakat şimdi incelerseniz hızlı trenlerin bomboş olduklarını görürsünüz. Kimse kullanmıyor. Onu iyi bir plan içinde ülke halkının işine yarayacak bir projeye dahil etmeniz gerekiyor. Alt yapı yatırımları tek başına hiçbir şeyi garantilemez." değerlendirmesinde bulundu.

Tek Kuşak Tek Yol projesi, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping'in 2013'te Orta ve Güney Asya'ya gerçekleştirdiği bir dizi ziyaret sırasında duyurduğu ve 2049 yılında bitirmeyi planladığı modern ipek yolu olarak biliniyor. Proje kapsamında yapılması planlanan ve 69 ülkeyi kapsayan yeni ulaşım ağlarıyla Çin mallarının Batı ülkelerine taşınması hedefleniyor.

Öte yandan Sala-i-Martin'in kurucusu olduğu Küresel Rekabet Endeksi dünya ülkelerinin, rekabetçilik puanlarına göre sıralanmış bir listesi olarak tanımlanıyor.