İSTANBUL (AA) - MURAT BİRİNCİ - Türkiye ile Katar arasında son yıllarda ekonomik, siyasi ve askeri alanda kurulan güçlü ilişkiler atılan yeni adımlarla daha da pekişiyor.
Körfez bölgesinin parlayan yıldızı konumundaki Katar, yaklaşık 70 bin dolarlık kişi başı milli gelir düzeyi, sahip olduğu doğalgaz ve petrol rezervi ile refah düzeyi en yüksek ülkelerin başında geliyor.
Son yıllarda bölgesel ve küresel siyasette attığı ve takip ettiği bağımsız politikalarla komşu ülkelerin hedefi haline gelen Katar, Haziran 2017'de ABD öncülüğünde ve Arap Dörtlüsü'nün (Suudi Arabistan, Mısır, BAE ve Bahreyn) destek verdiği ambargoya maruz kalmıştı.
15 Temmuz hain darbe girişiminde Türkiye'nin yanında yer alan Katar, ambargo sürecinde Türkiye'nin desteğini her zaman yanında hissetti.
Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Katar Emiri Şeyh Tamim bin Hamed El-Sani'nin karşılıklı olarak sık sık resmi ziyaretlerde bulunmaları siyasi ve ekonomik ilişkileri canlı tuttu. İki ülke arasında 2014'te Yüksek Stratejik Komite kurulması ve devamında yapılan toplantılarla ekonomik ilişkiler daha da ivme kazandı.
Katar, Ağustos 2018'deki Türkiye'ye yönelik spekülatif döviz atağına karşı 15 milyar dolarlık yatırım taahhüdünde bulunmuştu.
İlk adım olarak Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB) ve Katar Merkez Bankası arasında 17 Ağustos 2018'de swap anlaşması imzalanmıştı. 3 milyar dolar karşılığı Türk lirası ve Katar riyali cinsinden imzalanan anlaşmanın temel hedefi, yerel para birimleri üzerinden gerçekleştirilen ticareti kolaylaştırmak ve iki ülkenin finansal istikrarına destek sağlamaktı.
Geçen ay Doha'da düzenlenen törenlerle swap anlaşması tadil edilerek, anlaşma tutarı 5 milyar dolar karşılığı Türk lirası ve Katar riyaline yükseltildi.
Tarihi geçmişi olan ve zorlu sınamalardan geçen Türk-Katar ilişkileri son dönemde ekonomik, askeri ve siyasi alanlarda önemli ivme kazandı.
- "Son 5 yılda çok önemli mesafeler kat edildi"
Alternatif Bank Genel Müdürü Kaan Gür, AA muhabirine yaptığı değerlendirmede Katar Merkez Bankası ile TCMB arasındaki swap anlaşmasının miktarının artırılmasını, iki ülkenin kendi para birimleri üzerinden ticari ilişkileri geliştirmesi açısından önemli bir düzenleme olarak gördüklerini söyledi.
Aynı zamanda Merkez Bankasının döviz rezervlerinin artırılmasına dolaylı olarak da makro istikrara katkı sunması açısından değerli bir gelişme olduğunu belirten Gür, iki ülke arasındaki ticaret ilişkisine bakıldığında son 5 yılda çok önemli mesafeler kat edildiğini ifade etti.
Gür, Katar'ın 2018'de Türkiye'nin ihracatını en çok artırdığı 3 ülkeden biri olduğunu anımsatarak, "Geçen yıl Türkiye'den Katar'a yapılan ihracat 1,1 milyar dolara çıkarken, Katar'ın Türkiye'ye ihracatı 335 milyon dolara yükseldi. 1,5 milyara yaklaşan dış ticaret hacmi ve turizm gelirleriyle birlikte toplam ticaret hacminin 2 milyar doları aştığını görüyoruz." dedi.
10 ay ihracat aylık dış ticaret rakamlarına bakıldığında 2019'da ticaret hacminin geçen yıl seviyelerinde gerçekleşebileceğini dile getiren Gür, Katar'da faaliyet gösteren Türk ve Türk-Katar ortaklı şirketlerin sayısının 200 civarında olduğunu kaydetti.
Gür, Katar'ın Türkiye'deki özellikle finans, perakende, enerji, tarım ve inşaat gibi stratejik sektörlerde yatırımlarının sürekli arttığını ve bugüne kadar 23 milyar dolar civarında doğrudan yatırım yapıldığını söyledi.
- "Türkiye-Katar arasındaki yatırım köprüsüyüz"
Kaan Gür, hissedarları Commercial Bank ve iştirakleriyle birlikte oluşturdukları tecrübe ve bilgi birikiminin gücüyle firmalara önemli katkı sağlayacaklarını belirtti.
Karşılıklı yatırımları artırmak için Katar ile Türkiye arasında bir köprü görevi gördüklerinin altını çizen Gür, Alternatif Bank müşterisi olsun ya da olmasın Katar'la ticaret yapmayı, bu ülkeye yatırımda bilinmayı veya oradaki yatırımcılarla tanışmayı isteyen tüm firmalara danışmanlık verebileceklerini söyledi.
Gür, bu amaçla Doha'da portföy yönetimi ekibi kurduklarını belirtti. Katar riyalinin Türkiye'de alım-satım yapılan dövizler listesine eklenmesiyle Katar riyali cinsinden döviz işlemleri, ödemeler ve ihracat tahsilatları yapmaya başladıklarını anlatan Gür, Commercial Bank ile Alternatif Bank arasında TL para transferlerinin sadece 60 saniyede yapılmasını sağlayan ve 7/24 hizmet sunan yeni bir altyapıyı hayata geçirdiklerini aktardı.
Commercial Bank ile beraber kurumsal bankacılık ve sermaye piyasaları için sınır ötesi işlemlerin gerçekleştirilmesi, ticari destek, özel bankacılık ve sendikasyon kredileri konusunda Türkiye ve
bölge genelinde entegre hizmetler sunarak, iki ülke arasındaki ticari ve ekonomik ilişkilerin gelişmesinde etkin bir rol oynadıklarını anlatan Gür, "Katarlı yatırımcılara Türkiye'deki yatırım fırsatlarında danışmalık yaparken, Türk iş dünyasına da Katar'daki iş olanaklarına ilişkin aracılık faaliyetleri yapıyoruz. Öte yandan Katarlı bireysel yatırımcılara Türk varlıklarına dayalı ürünler sunuyoruz." diye konuştu.
Yıllar itibarıyla Türkiye'nin Katar'a ihracatı ve Türkiye'nin Katar'dan ithalatı şöyle: (Bin dolar)
Yıl İhracat İthalat Toplam 2015 423.088 360.978784.066 2016 439.142 271.083 710.225 2017 648.915 264.126 913.041 2018 1.096.417 335.320 1.431.737 Eki.19 945.481 222.652 1.168.133