Yüzde hesaplama yöntemi olarak kullanılabilen birden fazla formül mevcuttur. İlgili formüllerin her biri, pratik adımlarla bir sayının belirli bir yüzdelik orandaki karşılığının bulunmasını sağlar. Matematiksel işlemlerle yüzdelik hesaplaması yapılırken ilgili değerin ilk olarak yüze bölünmesi ve daha sonra bulunacak olan oranla çarpılması mümkündür. Aynı işlem tersten uygulandığındaysa sayının yüzdelik değeriyle çarpılması ve bulunan sonucun 100'e bölünmesi söz konusudur. Akıllı cihazlarda bulunan uygulamalarla klasik hesap makinelerinde ise % sembolünden yararlanılarak ilgili işlemin pratik adımlarla tamamlanması uygundur.
Herhangi bir sayının belirli bir yüzdelik orana karşılık gelen değerinin hesaplanması için matematiksel işlemler uygulanır. Günlük yaşamda çeşitli alanlarda, indirimden KDV tutarına varan değerleri saptama konusunda ilgili işleme ihtiyaç duyulur. Temel matematik formüllerinden biri olan yüzde hesaplama, birden fazla işlem seçeneğiyle tamamlanabilir.
Yüzde hesaplama işleminin tamamlanması için farklı formüllerin kullanılması mümkündür. Bu süreçte yapılan işlemlerden net sonuç alınabilmesi amacıyla ilk olarak yüzdesi hesaplanacak olan sayının ne olduğu göz önünde bulundurulur. Ayrıca ilgili değerin yüzde kaçının bulunacağı da diğer bir formül elemanını temsil eder. Bununla birlikte söz edilen hesaplama türünün adı dikkate alındığı takdirde işlemlerde 100 sayısının kullanıldığı anlaşılabilir. Sunulan bilgiler doğrultusunda basit yüzde hesaplama adımları aşağıdaki gibi örneklendirilebilir:
Bir sayısının belirli bir yüzdelik diliminin hesaplanması amacıyla uygulanan temel formül "(Y/100)xZ" şeklindedir. Belirtilen formülde Y harfi yüzdesi hesaplanacak olan sayı değerini temsil eder. 100 sayısı ilgili değerin %1 oranındaki karşılığının bulunmasını sağlar. Formüldeki Z harfi ise işleme konu olan sayının yüzde kaçının hesaplandığını gösterir.
Bu basit formülün farklı bir şekilde uygulanması da mümkün iken temel işlemler "(YxZ)/100" olarak sıralanır. Bu durumda ilk olarak hesaplama işlemine dahil edilen sayı, bulunmak istenilen yüzde değeriyle çarpılır. Ardından elde edilen değerin 100 sayısına bölünmesi sayesinde doğru sonuca ulaşılır. Bu çerçevede "Yüzde hesaplama nasıl olur?" diyenlere açıklanan formülün daha iyi anlaşılması amacıyla aşağıdaki gibi bir örnek sunulabilir:
Bir değerin yüzde kaç oranında artış veya azalış gösterdiğinin hesaplanması amacıyla uygulanan işlemler birçok sektörde kullanılır. Örneğin; 1000 TL değerindeki bir ürünün indirimle birlikte 800 TL'ye düştüğü ele alınabilir. Bu durumda yüzde kaç oranında azalış olduğunun saptanması için ilk adımda "1000-800" işlemi uygulanarak "200" sonucuna ulaşılır. Bununla birlikte "(100/1000)x200" işlemi tamamlanarak "20" sonucuna ulaşılır. Dolayısıyla ürün fiyatında %20'lik düşüşün olduğu kolaylıkla hesaplanır.
Yüzde artışının hesaplanmasında da aynı formülden yararlanılabilir. Örneğin; bir ürünün 1000 TL iken 1300 TL'ye yükseldiği düşünülür. Bu durumda artış miktarı "1300-1000" işlemiyle "300" olarak bulunur. İlgili değerlerle "(100/1000)x300" işlemi oluşturulduğunda da "30" sonucuna ulaşılır. Yani ürün değerinin yüzde 30 oranında artış gösterdiği anlaşılır.
Klasik hesap makinelerinde olduğu gibi akıllı telefonların temel uygulamalarında da pratik yüzde hesaplama seçeneğine rastlanır. Bu sayede bir sayının belirli bir yüzdesinin hesaplanması amacıyla yalnızca iki adımın tamamlanması yeterlidir.
İlk olarak telefonların hesap makinesi uygulamalarına giriş yapılmalı ve yüzdesi bulunacak olan sayı yazılmalıdır. Ardından "%" sembolüne tıklandığında cihaz ekranında doğrudan değerin yüzde 1 oranındaki karşılığının belirdiği görülür. Bununla birlikte çarpı işaretine tıklanarak sayının yüzde kaçının hesaplanacağını yansıtan değer girilmelidir. Son olarak eşittir "=" butonuna tıklanarak sonucun saptanması mümkündür.