SDR, yani Özel Çekme Hakları, uluslarası bir para birimidir. IMF'nin kurduğu SDR tarafından çıkarılmaktadır. 5 farklı para birimine göre değeri belirlenmekte ve değeri her gün güncellenmektedir. IMF'nin ortaya çıkardığı SDR para birimi nedir?
SDR, İngilizce bir ifade olan Special Drawing Rights cümlesinin kısaltmasıdır. Özel çekme hakları anlamına gelmektedir. SDR 1969 yılında kurulmuştur. IMF'ye bağlıdır. IMF'nin sunduğu normal çekme haklarından bağımsız bir şekilde sunulmaktadır.
SDR, dünya ekonomisine destek olmak ve uluslarası likiditeyi sağlamak için kurulmuştur. 5 yıl için küresel ekonominin ihtiyacı olan likiditeyi belirler ve buna yönelik SDR çıkarır. Bu SDR'lar üye ülkelere verilir. Bu para birimi kredi veya borç ödemek için kullanılabilir. Ayrıca ülkelerin döviz rezervlerini artırmak için de kullandığı bir para birimidir.
Özel çekme hakları, SDR'nın ülkelere tahsis ettiği bir kotadır. Ülkeler bu kota kapsamında kredi alabilir, borçlarını ödeyebilirler. Bu anlamda SDR, IMF'ye benzer bir kuruluştur. Ancak özel çekme haklarının statüsü, IMF'nin verdiği normal çekme haklarından farklıdır.
SDR para birimi, uluslarası bir para birimidir. SDR ilk çıktığında 1 Amerikan Doları değerindeydi, daha sonrasında değeri pek çok para birimine endekslenmişti. Günümüzde ise 5 farklı para birimi ile SDR değeri belirlenmektedir. Bunlar;
SDR'nn hangi para birimlerine göre değerlendiği değişmektedir. Her 5 senede bir SDR'nin hangi para birimlerine endeksleneceği gündeme gelmektedir.
SDR, her beş senede bir SDR tahsisini de belirlemektedir. Dünya ekonomisinin ihtiyacına göre bu para birimini çıkartarak ülkelere belirli miktarda SDR tahsis edilmektedir. Hiçbir maliyet olmadan bu para birimini elde eden ülkeler, bu SDR'lar ile diğer ülkelerin merkez bankalarından para alabilirler. SDR ile kredi ve borç da alabilirler. Ülkeler bu şekilde döviz rezervlerini artırırlar ve bunu kendi ekonomilerinde kullanırlar. Bilanço açığını kapatmak veya kredi borcunu ödemek SDR'ların en çok kullanıldığı işlemlerdendir.