BİZE ULAŞIN
EYT yasası ile 2,2 milyondan fazla kişi emekli olmak için gün sayıyor. Kağıdı, kalemi, hesap makinesini elini alan milyonlarca EYT'li emekli maaşı hesaplama taleşına düşerken bir yandan da emeklilik aylığını artırmanın formüllerini aramaya başladı. Ancak bazı kişiler için emekli maaşını arttırmak mümkün.
Sabah'ta yer alan habere göre emekli aylığı prime esas kazanç, çalışma süresi, yıl içindeki zamlar, enflasyon verilerine göre değişiyor. İsteğe bağlı sigorta, Bağ- Kur yerine SSK'dan hem erken emeklilik hem de yüksek aylık imkânı veriyor. 2000 yılı öncesi Bağ-Kur'luların SGK'ya geçmesi durumunda emekli aylığı yüzde 15-20 civarında artıyor. Bağ-Kur'da kadınlar 7200, erkekler ise 9 bin gün prim ödemek zorunda olup, SGK'da ise 5 bin-7 bin 200 gün prim ödenerek emekli olunabiliyor. SGK'da 8 Eylül 1999 öncesi işe başlayanlarda 3600 günle emeklilik hakkı varken, Bağ-Kur'da en az 5400 gün prim ödemesi halinde emeklilik hakkı bulunuyor.
Emeklilik için 25 yıl, 9 bin gün şartını yerine getirmesine 3.5 yıl kalan Bağ-Kur'lu kalan 3.5 yılı (1261 günü) prim ödemelerini SSK'lı olarak tamamlarsa emeklilik statüsünü SGK'ya çevirmiş olur. Böylece daha az prim ödeme ve daha yüksek emekli aylığı alma avantajı elde edilir. Emeklilikte aylığı artırmaya yönelik merak edilen kritik detaylar şöyle:
Bir sigortalının çalışma hayatı içinde hem SSK hem Bağ-Kur prim ödemesi varsa emeklilikte son 7 yılın en sonuncusu 2.520 günün priminin statüsüne bakılır. Hangi statünün primi fazlaysa sigortalı fazla olan sigortanın şartlarından emekli olunur. Bağ-Kur sonrası 1260 gün SSK primi oluşması halinde EYT kapsamında SSK emeklilik hakkı oluşur. Bu durumda SSK'dan emekli olabilirsiniz, aylığınız daha yüksek olacaktır.
1 Ekim 2008 ve sonrasında ilk defa sigortalı olanlar çalışma hayatı boyunca en fazla hizmetinin bulunduğu statüden emekliliğe hak kazanır. Bu tarihten önce sigorta girişi olanlar son yedi yıllık fiili hizmet süresi içinde fiili hizmet süresi fazla statüden, hizmet sürelerinin eşit olması halinde ise eşit hizmet sürelerinden sonuncusunun tabi olduğu statüden bağlanır. Emekli aylığı alınacak zam ve ikramiyeler de ona göre hesaplanır.
SGK'ya bildirilen prime esas kazanç emekli aylığını artırmada büyük önem taşıyor. Aylık hesabında, Ocak 2000 öncesi, Ocak 2000 ile Ekim 2008 arası ve bu tarihten sonrası olmak üzere üç önemli dönem bulunuyor. 2000 öncesi dönem aylık hesabı gösterge, memur maaş katsayı ve aylık bağlama oranı çarpımı ile bulunuyor. Gösterge sisteminin esas alındığı 2000 öncesi primler emekli aylığını önemli ölçüde artırıyor.
Uzun yıllar çalışmak, prim gün sayısının artması tek başına aylığı artırmaya yetmez. Brüt kazancın yüksek yatırılması önem taşıyor. Bildirilen matrah artınca emekli aylığı da yükseliyor. Emeklilik başvurusu yapılırken bakmakla yükümlü eşle beraber çocuk sayısı da bildirilir. Bakmakla yükümlü kişiler olması aylık bağlama oranını artırır. Emekli aylığı çalışanın ortalama aylık kazancı ile aylık bağlama oranının çarpımı sonucçunda bulunan tutar aylık olarak bağlanıyor.
Sosyal güvenlik uygulamalarında, çalışmaya başladığı tarihten önce malul olan, engelliliği nedeniyle vergi indiriminden yararlana, çalışma gücü kaybı olan, maden işyerinin yer altı işlerinde çalışan, erken yaşlandığı tespit edilenlere kolay şartlarda emeklilik imkânı sağlanıyor.
